استروئید
آنابولیك
استروئیدهای آنابولیك
چه موادی هستند؟
استروئیدهای
آنابولیك موادی مصنوعی هستند كه ساختمان شیمیایی
آنها شبیه هورمون های جنسی مردانه (آندروژن ها) است
و به این خاطر نقش های زایستی این
هورمون ه را تقلید میكنند. آنها رشد ماهیچه های
اسكلتی (اثرات آنابولیك) و نمو خصوصیات جنسی مردانه
(اثراتاندروژنی) را تقویت میكنند و اثراتی دیگری
نیز دارند. بنابراین ، واژه «
استروئیدهای آنابولیكاندروژنیك
» نام مناسب تری برای این تركیبات است. به
هرحال،
استفاده
از واژه استروئیدهای آنابولیك مرسوم شده است.
استروئیدهای
آنابولیك در دهه 1930 میلادی جهت درمان كم كاری غدد
جنسی مردان ساخته
شدند. در این بیماری بیضه ها به مقدار كافی
تستسوسترون (مهم ترین هورمون
جنسی مردان) تولید نمیكنند. در نتیجه رشد
ونمو واعمال جنسی بیمار مختل
میشود. كاربرد اصلی این مواد در پزشكی، درمان به
تأخیر افتادن بلوغ ،
بعضی
انواع ناتوانی جنسی و تخفیف ضعف و تحلیل بدن طی
عفونت HIV
(ویروس
ایدز)
و
بیماری های دیگر است.
در دهه 1930 میلادی
دانشمندان دریافتند استروئیدهای آنابولیك میتوانند
رشد ماهیچه های اسكلتی را در جانوران آزمایشگاهی
تقویت كنند. پس از این كشف، خست وزنه
برداران و بدن سازان و سپس ورزشكاران سایر رشته های
ورزشی از این تركیبات
استفاده كردند. به این ترتیب، استفاده نادرست از
استروئیدها نان در میان ورزشكاران شایع شد كه بر
نتایج مسابقات تأثیر گذاشت. تاكنون بیش از
100 نوع
استروئید آنابولیك تولید شده است. در جدول زیر
تركیباتی كه طور معمول استفاده میشوند نام برده شده
است.
مكمل
های استروئیدی چه نوع موادی هستند؟
مكمل
هایی مانند دی هیدرو اپیاندرسترون
(DHEA)
واندروستن
دیون (آندرو) میتوانند در بدن به تستوسترون
(هورمونی جنسی مردانه) یا تركیبات مشابه
تبدیل شوند.
از این رو ، بعضی عقیده دارند كه آنها اثرات
آنابولیك دارند واز آنها استفاده میكنند. اما این
كه چنین تبدیلی ،تستوسترون كافی را برای رشد
ماهیچه ها
فراهم میكند یا خود این تركیبات رشد ماهیچه ها را
تقویت میكنند، مشخص نیست.
در مورد اثرات جانبی این تركیبات نیز اطلاعاتاندكی
در دست است. به هر حال، اگر مقدار زیادی از این
تركیبات مصرف شود به طوری كه سطح تستوسترون
در بدن
افزایش چشمگیری پیداكند، این مواد نیز همانند
استروئیدهای آنابولیك اثرات جانبی
خواهند داشت.
چرا برخی از
استروئیدهای آنابولیك نادرست استفاده میكنند ؟
یكی
از دلایل استفاده نادرست از استروئیدها، بهبود مهارت
های ورزشی است.
استفاده
نادرست از استروئیدها، در میان بدن سازان رقابت جو،
بسیار معمول است.
میزان
استفاده نادرست در میان سایر ورزشكاران، بسته به نوع
ورزش متفاوت است.
دلیل دیگر استفاده نادرست
از استروئیدها، افزایش دادناندازه ماهیچه ها
یا كاهش
دادن چربی بدن است. افرادی كه به این دلایل از
استروئید ها استفاده میكنند، اغلب به نوعی بیماری
رفتاری دچارند كه درآن مردان با وجودی كه
مقدار زیادی
ماهیچه دارند، تصور میكنند ماهیچهاندكی دارند
وضعیف هستند و زنان با وجودی
كه لاغر هستند، تصور میكنند بسیار چاق
هستند.
استروئیدهای
آنابولیك چگونه مصرف میشوند؟
بعضی
استروئیدهای آنابولیك به صورت خوراكی، بعضی به صورت
تزریق درون ماهیچه ای و بعضی نیز به صورت ژل وكرم
(كه روی پوست مالیده میشوند) مصرف
میشوند.
از آن جا كه استفاده
كنندگان این استروئیدها معتقدند اثری كه
مصرف استروئیدهای
مختلف براندازه ماهیچه ها دارد از مصرف جداگانه
آنها بیشتر است،
به طور
معمول از دو یا چند استروئید آنابولیك مختلف استفاده
میكنند واز مخلوطی
از استروئیدهای خوراكی، تزریقی وپمادهای پوستی بهره
میگیرند.
مقداری كه مصرف میشود
ممكن است 10 تا100 برابر از مقداری كه برای اهداف
پزشكی تجویز میشود بیشتر باشد. مصرف كنندگان
استروئیدهای آنابولیك اغلب مقدار مصرف خود را طی یك
دوره 6 تا 12 هفته ای افزایش میدهند. در
ابتدای دوره
از مقداراندكی استفاده میكنند وبه كندی مقدار مصرف
را بالا میبرند.
در نیمه دوم دوره، این
مقدار به كندی كاهش داده میشود
تا به حد صفر برسد.گاهی
این دوره با دوره دیگری دنبال میشود كه در آن شخص
بدون استفاده از دارو
به ورزش خود ادامه میدهد.آنان معتقدند این شیوه،
امكان میزان شدن بدن با
مقادیر بالای استروئید ها را فراهم میسازد، اما این
باورها هنوز به صورت علمیبررسی
نشدهاند.
استروئیدهای
آنابولیك چه اثراتی بر سلامتی دارند؟
استفاده
نادرست از استروئیدهای آنابولیك با اثرات جانبی
متنوعی ارتباط دارند.
بعضی
از این اثرات از نظر ظاهری ناخوشایند هستند، مانند
آكنه (التهاب موضعی پوست كه به ظهور جوش یا زخم هایی
بر پوست میانجامد) ونمو پستان ها در
مردان. بعضی
زندگی مصرف كننده را به خطر میانجامد، مانند حملات
قلبی وسرطان كبد.
بیشتر
این اثرات در صورت توقف مصرف دارو برگشت پذیرند، اما
بعضی از آنها پایدار
ودایمیهستند.
-1
اثر
بردستگاه هورمونی
استفاده
نادرست از استروئیدهای آنابولیك در تولید عادی
هورمون ها اخلال ایجاد میكند
و باعث تغییرات برگشت پذیر و برگشت ناپذیر میشود.
تغییرات برگشت پذیر عبارتند
از: كاهش تولید اسپرم وتحلیل رفتن بیضه ها.
تغییرات برگشت ناپذیر
عبارتند از: ریزش مو و بزرگ شدن پستان ها. در یك
مطالعه روی
مردان بدن ساز مشخص شد كه بیش از نیمیاز آنان به
تحلیل بیضه ها و بقیه به
بزرگ شدن پستان ها دچار هستند. محققان معتقدند، بزرگ
شدن پستان ها به علت به هم خوردن تعادل عادی هورمون
ها ، رخ میدهد.
استروئیدهای آنابولیك در
زنان باعث مرد نمایی میشود.اندازه پستان ها
وچربی بدن
كاهش مییابد، پوست زمخت وكلفت میشود. كلیتوریس
بزرگ میشود و صدا كلفت و
مردانه میشود. همچنین، با وجود ریزش موی سر، رشد
بیش ازاندازه مو در بخش های دیگر بدن دیده میشود.
در صورت ادامه مصرف استروئیدهای آنابولیك، بعضی
از این
اثرات برگشت ناپذیر میشود.
-2دستگاه
اسكلتی
افزایش
مقدار تستوسترون و دیگر هورمون های جنسی كه در دوران
بلوغ صورت میگیرد باعث جهشی عادی در رشد میشود. پس
از آن، وقتی این هورمون ها به مقدار معینی
رسیدند، باعث توقف رشد استخوان ها میشوند. در این
حالت این فرد به بیشترین حد ارتفاع خود میرسد و پس
از آن رشد طولی بیشتری نخواهد داشت. وقتی
استروئیدهای آنابولیك نادرست استفاده شوند، مقدار
هورمون جنسی بالا میرود كه باعث
توقف رشد استخوان ها پیش از زمان عادی
میشود.
-3دستگاه
گردش خوش
استفاده
نادرست از استروئیدهای آنابولیك با بیماری قلبی
عروقی از جمله حمله قلبی
وسكته حتی در ورزشكاران جوان (زیر 30 سال) مرتبط
است. این مواد با تغییر میزان
لیپوپروتئین ها كه كلسترول را در خون جابجا میكنند،
به این مشكلات میانجامند.
استروئیدها، بخصوص نوع
خوراكی آنها، میزان لیپوپروتئین كم
چگال
(LDL)
را افزایش
ومیزان لیپوپروتین پرچگال
(HDL)
را
كاهش میدهند.
LDL بالا
و HDL پایین
خطر آتروسكلروز را افزایش میدهد. در این عارضه ،
مواد چرب درون سرخرگ ها
رسوب میكنند وجریان خون را با مشكل رو به رو
میسازند. اگر خون كافی به قلب نرسد،
شخص ممكن است به حمله قلبی و اگر خون كافی به مغز
نرسد، به سكته مغزی
دچار شود.
استروئیدها خطر شكل گیری
لخته را در رگ های خونی افزایش میدهند. این امر
میتواند باعث اختلال در جریان خون وآسیب ماهیچه قلب
شود. در نتیجه ، قلب خون را بخوبی
پمپ نمیكند.
-4كبد
مصرف
استروئیدهای آنابولیك با سرطان كبد وشكل گیری كیست
های پر از خون در این اندام
ارتباط دارد. پاره شدن این كیست ها باعث خونریزی
داخلی میشود.
-5پوست
آكنه
(التهاب موضعی پوست كه با جوش های
صورت همراه است) كیست ها وپوست وموی چرب
از عوارض استفاده نادرست از استروئیدهای آنابولیك
است.
6-
عفونت
بسیاری
از كسانی كه استروئیدهای آنابولیك تزریقی مصرف
میكنند، از سرنگ های غیر
استریل استفاده میكنند یا آن ها را به صورت اشتراكی
به كار میبرند.به علاوه بعضی از این مواد به طور
غیر قانونی و در شرایط غیر استریل تهیه میشوند. این
عوامل خطر عفونت های ویروسی مانند ایدز و هپاتیت را
افزایش میدهد.
به
علاوه عفونت های باكتریایی كه میتوانند باعث التهاب
جدار داخلی قلب و درد وتورم در محل تزریق شوند، ممكن
است به وجود آید.
استروئیدهای
آنابولیك چه اثراتی بر رفتار دارند؟
برخی
گزارش كردهاند استروئیدهای آنابولیك، بخصوص در
مقادیر بالا، تندخویی وستیزه
جویی را تشدید میكنند. بعضی از مصرف كنندگان این
مواد گفتهاند كه آنان اعمال تهاجمی(مانند برخورد
فیزیكی ، سرقت مسلحانه یا استفاده از زور برای به
دست آوردن چیزی) مرتكب شدهاند. برخی نیز گزارش
كردهاند به اعمالی مانند
دزدی از فروشگاه ها وتخریب دارایی های دیگران دست
زدهاند. این افراد گفتهاند هنگام مصرف استروئیدهای
آنابولیك به این گونه اعمال ترغیب
میشوند.
بعضی محققان معتقدند
استروئیدهای آنابولیك نمیتوانند به طور مستقیم در
این اعمال
دخیل باشند و چون مدتی است تحقیقات پزشكی به ارتباط
بین استروئیدها و ستیزه جویی معطوف شده است، این
افراد این ارتباط را بهانه ای برای سلب مسؤولیت
از خود در قبال این گونه اعمال قرار
دادهاند.
یك راه برای پی بردن به
درست یا نادرست بودن این دوعقیده متفاوت، این است
كه به
گروهی از داوطلبان به مدت
چند روز یا چند هفته مقدار زیادی
استروئید آنابولیك
داد و سپس وضعیت رفتاری آنان را با گروه شاهد مقایسه
كرد.تاكنون چهار
مطالعه از این نوع انجام شده است. در سه مطالعه مشخص
شد كه استروئیدهای آنابولیك
در مقادیر بالا تندخویی وستیزه جویی را تشدید
میكنند، اما در یك مطالعه چنین اثری مشاهده نشد .
از این رو، برخی از محققان اظهار
داشتهاند برخی
استروئیدها و نه همه آنها باعث تشدید تند خویی
وستیزه جویی میشوند.
اثرات رفتاری دیگری كه
برای استروئیدهای آنابولیك گزارش شده است عبارتند از
:
سرخوشی ،افزایش انرژی
،تحریك جنسی، نوسانات روحی ، آشفتگی روحی ،
فراموشكاری وگیجی .
به هرحال ، هنوز مشخص
نیست كه استروئیدهای آنابولیك تا چهاندازه ای
در اختلالات
رفتاری واعمال خشونت آمیز مؤثرند.
آیا استروئیدهای
آنابولیك اعتیاد آور هستند؟
درصد
نامشخصی از مصرف كنندگان استروئید های آنابولیك به
این داروها معتاد میشوند وعلارغم مشكلات فیزیكی ،
اثرات منفی بر روابط اجتماعی یا عصبی
بودن وستیزه
جویی ، به مصرف آنها ادامه میدهند. آنان هنگام ترك
این مواد به نوسانات روحی،خستگی، بی قراری، كاهش
اشتها، بی خوابی،كاهش اشتیاق جنسی و افزایش
میل به استفاده از استروئیدها دچار میشوند .
افسردگی خطرناك ترین عارضه
ترك این مواد است، زیرا گاهی به خودكشی منجر میشود.
این افراد باید زیر
نظر متخصصان درمان شوند، زیرا بعضی از نشانه های
افسردگی سال ها پس از قطع
مصرف این داروها باقی میمانند.