خاطرات من و سوره حمد 7

فرعون چون گفت: «من پروردگار عالم هستم»، عذاب شد. پس معنی رب تنها به پرورش دادن، آن هم با تهیه آب و غذا و مایحتاج معمولی و روزمره نبود. در غیر این صورت هر کسی می توانست تعداد زیادی رب داشته باشد. آن وقت دیگر، خدا یگانه ربِّ عالم نمی شد که قابل حمد باشد...عزمم را جزم کردم که بروم به دنبال معنی رب.

لطفا پیش از مطالعه متن پیش رو، شماره پیشین این خاطرات دنباله دار را از اینجا ببینید تا سرنخ ماجرا به دستتان بیاید...
چهاردهم. رب
چند وقتی است که همه هوش و حواسم را داده بودم به خودِ کلمه حمد. دیگر نزدیک بود فراموشم شود که این سوره کلمه های دیگری هم دارد. شاید آن کلمه ها هم مهم بودند و یک ارتباطی با خودِ حمد داشتند. یک کاغذ آوردم و کلمه هایی که به نظرم مهم بودند را یادداشت کردم.
از بین همه آنها کلمه رب نظرم را جلب کرد.
می دانستم «رب العالمین» یعنی خدا. ولی چرا از اول خدا گفته است ستایش برای خدایی است که پروردگار جهانیان است؟ چرا «الله» و «رب» کنار هم آمده اند؟ خدا با پروردگار چه فرقی دارد؟ چه لزومی داشته است که خدا دوبار اسم خود را کنار هم تکرار کند؟
علاقمند شدم بدانم رب چه ویژگی هایی دارد که ستایش خدا به خاطر رب بودنش است؟
رب یعنی چه؟
طبق معمول دست به دامان کتاب لغت شدم. چند وقت است شنیده ام کتابی هست که معنی کلمات را دارد. همه واژه هایی که من به دنبالش بودم، در این کتاب آمده، اما نمی دانم اسم کتاب چیست و چه کسی آن را نوشته است. به هر حال هر کسی نشسته و معنی این لغت ها را درآورده خیلی زحمت کشیده. در فرهنگ لغت مقابل رب نوشته بود: پرورش دهنده، پروردگار.
از خود کلمه پرورش دهنده معلوم بود که یک چیزی باید ناقص باشد تا فردی بیایید و پرورشش بدهد. درست و منظمش کند تا آماده شود. حالا برای هر چیزی و هر کاری که لازم است. به همان سمتی که کمال است. این کلمه من را یاد پرورشِ گل و گیاه انداخت. یادِ باغبان ها.
آخر باغبان ها هم به گل و گیاه م یرسند. به آنها آب می دهند.
خاکشان را عوض می کنند، جابجایشان می کنند تا نور خوبی به آنها برسد. پس می شود به باغبان ها بگوییم رب؟ ربِ گل ها و درخت ها؟
اگر اینگونه باشد که به دامدارها هم می توانیم بگوییم رب حیوانات. به جوجه دارها هم بگوییم رب جوجه ها. در ذهنم شروع کردم به شمردن. کلی رب پیدا کردم. پرورش دهنده های مختلف. در هر زمینه ای. اینطوری حتی مامان و بابا هم رب بودند. از آنها مهم تر پادشاه ها و رییس ها هستند. آنها هم می توانستند رب بشوند.
اگر همینطوری پیش بروم آن وقت فرعون هم رب می شد. نه، این دیگر درست نیست. آخر در قرآن خدا گفته است.*
فرعون چون گفت: «من پروردگار عالم هستم»، عذاب شد. پس معنی رب تنها به پرورش دادن، آن هم با تهیه آب و غذا و مایحتاج معمولی و روزمره نبود. در غیر این صورت هر کسی می توانست تعداد زیادی رب داشته باشد. آن وقت دیگر، خدا یگانه ربِّ عالم نمی شد که قابل حمد باشد.
عزمم را جزم کردم که بروم به دنبال معنی رب.
پی نوشت:
*سوره مبارکه نازعات، آیه 24 و 25«فقال انا ربکم الاعلی، فأخذه الله نکال آلاخره و الاولی»