ئاکامهکاني پێکهنيني زۆر
لێکۆڵينهوهێيکي نوێ سهبارهت به چاکيهکاني پێکهنين له نهخۆشهکاندا پيشاني داوه که نه تهنيا پێکهنين دهرمان نيه بۆ ههر دهردێکي بێ دهرمان بهڵکوو ئهم لێکۆڵينهوه نوێيه پيشاني داوه که پێکهنيني له ناکاو ، دهتوانێ بۆ تههدرۆستي زيانبار يش بێت ، و ببێته هۆي لێکچراني ههموو تهقهڵهکاني لهش له هێندێ کهس دا .
به پێێ ڕاپۆرتي ديلي تلگراف ، لێکۆڵينهوهي لێکۆڵهراني زانکۆکاني بيرمهنگام و ئاکسفۆرد له سهر چاکي و خراپيهکاني پێکهنينبه دهنگي زۆر بهرز که له سهر پهروهندهکاني 1946/1325 بهرهو ئهم لاوه کراوه پيشاني داوه که پێکهنيني له ناکاو دهتوانێ ببێته هۆي جهڵتهي دڵ ، دڕاني گهڵوو وه حهتا بێ ئيختياري له مێز کردندا وه يان به وتهێيکي تر ، پێکهنيني به دهنگي بهرز دهتوانێ کێشهي جهردي بۆ تهندرۆستي لهش ساز بکات .
له نموونهێيکدا ، ئافرهتێکي گيرووده به سهندرۆمي دڵي زوو ، دواي دهورهێي پێکهنيني زۆر تۆند ، تووشي کێشه بوو و له کۆچي دوايي کرد ه ئاشکرا بوو که پێکهنيني له ناکاو ، دهتوانێ ببێته هۆي دڕاني دهمارهکاني دڵ وه يان دڕاني گهڵوو بێت .
ههروهها دهرکهوتوه که قووت داني ههوا به پهله له کاتي پێکهنيندا ، له زۆربهي نموونهکاندا دهبێته هۆي خواردن و ڕۆيشتن شتي دهرهکي بۆ ناو سي و ههروهها دهتوانێ هێڕشهکاني ( بهرههنگ ) تهنگ نهفهسي ههڵنێت .
جگه لهمانهش دهرکهوتوه که پێکهنيني زۆر تۆند ئهگهري ئهوه ههيه ببێته هۆي له سهر خۆ چوون و درووس بووني قۆري ( گۆن ماسان ) .
له گهڵ ئهمهشدا ، ئهم لێکۆڵينهوه ئهمهشي پيشان داوه که پێکهنيني ئارام دهتوانێ ئاسهواري ئهرێنيشي ههبێت . پێکهنين سهختي ديوارهکاني خوێنبهرهکان کهم دهکاتهوه ، که به وتهي لێکۆڵهرهکان دهتوانێ ئارام بهخش بێط ، وێڕاي ئهوهش که دهبێته هۆي کهم بوونهوهي جڵتهي دڵ .
بۆ نموونه ، کۆسهکاني نهخۆشخانهێيک کاري سێيان لهو نهخۆشانهي که گيروودهي بهسراوي سي بوون چاک دهکردهوه ، و پێکهنين له تهواوي ڕۆژدا دهبێته هۆي سووتاني 2000 تين ( کالۆري ) و قهني خوێني نهخۆشهکاني شهکره کهم دهکاتهوه .
به وتهي ئهم لێکۆڵهرانه ، لێۆڵينهوهکهي ئهوان ئهو بڕوايه گشتيه که دهڵێن پێکهنين به دهنگي بهرز به کهڵکه ، دهباته ژێر پرسيار بهڵام دهڵێن که گهمه و گاڵته و ڕوو خۆشي له ههر حاڵێکدا دهبێته هۆي کهم بوونهوهي مهترسيهکان و دهتوانێ به کهڵک بێت .
ئهوان بهو ئاکامه گهيون که دهبێ هێشتا لێکۆڵينهوهي زياتر له سهر ئهم پرسه بکرێت تاکوو دهرکهوێ که ئايا " نۆکته ي ( جۆک ) پووچ و بێ نرخ مرۆڤ نهخۆش دهخات و شۆخي ئاسايي دهبێته هۆي دڵ فێنکي ؟ " يان نا !
نووسهراني ئهم لێکۆڵينهوه دهڵێن : " ئێمه ئاسهوارهکاني پێکهنين ئهکهينه دوو بهش : به سوود و زيان ئاوهر ، ئهم دابهش کردنه دهبێته هۆي دهرکهوتنێکي ڕاشکاو . ههر چهنده هێشتا بڕێک له ئاسهوارهکان وهکوو کهم بوونهوهي له سهر خۆ چوون ناتوانين پاڵي بدهينه لاي هيچکام لهم دوو دهستهوه . شايهت هێندێ له لێکۆڵهران ، سوودهکاني پێکهنين بهرچاو نهگرن ، ئهونه زۆر جهردين ، ئهگهري ئهوه ههيه که دهستهێيکي تر بن که له زيانهکاني جاو پۆشي بکهن . ئێمه ئهوانه ناو دهنيني قارهماني پێکهنين " .
ئێمه له لێ گێڕانهوه و حهديسدا ههمانه که پيکهنين و گاڵته و ڕوو خۆشي له کردهوه چاکهکانه و ههزاران ئاسهواري چاکي ههيه و به پيچهوانهوه قههقههه و پێکهنيني به دهنگي بهرز و پێکهنيني زۆر ئاسهواري خراپي ههيه و له کردهوه خراپهکان حسێب کراوه .