نالي: لەيەك دێرە شيعردا

نالي ئەڵێ:(( يەک ڕەنگم و بێ ڕەنگم و ڕەنگين بەهەموو ڕەنگ- بەم ڕەنگە دەبێ ڕەنگ رژيي عيشقي حەقيقي))

يەكێك لەو شاعيرانەي كە تارادەيەكي باش، لە شيعرەكانيدا وردبونەوە كراوە، نالييە، كە دەرچوي حوجرەي نێو مزگەوتەكان بووە. نالي، زەريايەك لەواتاي ئەزموني و رەوشتي و ئارامي دەرونيه‌، لە نێو دێرو لە قوڵايي شيعرەكانياندا، نيشتون، لەگەڵ خۆێندنەوەي دەقەكانيدا، واتاي شيعرەكاني دەشلەقێ- هەركەس، هێندەي تێگەشتني خۆي لێي تێدەگات و كانياوي بيري پێ نۆژەن ئەكاتەوە.

وشە، كاتێك ئەچێتە نێو كێڵگەي واتاي خۆيەوە، دنيابيني كەسەكە دەردەخات بۆ ژيان، دنيابيني هەر زمانێك، لە ناو كێڵگەي واتاي وشەوە دەرئەكەوێت(هاورێي و هاوپۆلەكاني وشە).

لەم وتارەدا، دەمانەوێت راستەخۆ، لەگەڵ يەكێك، لە دێرە شعرەكاني بدوێن و لێي بپرسين، (نالي) تۆ ئەتەوێت لەيەك دێردا، چي بەمرۆڤايەتي هاوبيرو هاونيشتمانيان و هاوژيني خۆت بڵێي لەدنيادا؟ ئايا ئەتەوێت (نالي) خۆتمان پێ بناسني و تواناي خۆت دەربخەيت ؟ يان ئامۆژگاريمان ئەكەيت؟تيان ئەتەوێت رێگاي راست پيشاني تاكي كورد بدەيت؟.تئايا بەراناوي لكاوي كەسي يەكەمي تاكي (م) ئەتەوێت (نالي) خۆت هەڵبكێشي بەسەر خەڵكيدا؟تيان دانپيانان، بە ئارامي ئەكات، دواتر لەمدێرە شيعردا بەياني ئەكات – بێ ترس و لەرز، بێ گۆێدانە ئەوەي خەڵكي چي ئەڵێن، چونكە وەك خودا ئەفەرموێت: (زۆربەي خەڵكي نازانن و تێناگەن ..)

نالي، لە شيعرەكانيدا، پەردە لەسەر زۆر تابوو (قەدەغەكراو) هەڵدەداتەوە، جارێك ئەڵێ خەوم دي و جارێك ئەڵي خودي شتەكە وايە بۆيە من وا وەسفي ئەكەم..! ئێستا لەسەر يەكێك لە دێرە شيعرەكاني ئەدوێن:

نالي دەلێت:( يەک ڕەنگم و بێ ڕەنگم و ڕەنگين، بەهەموو ڕەنگ – بەم ڕەنگە دەبێ ڕەنگ رژيي عيشقي حەقيقي)

ئەگەر لەروي واتاييەوە تەماشاي ئەم دێرە شيعرە بكەين، بەراناوي يەكەمي تاك لەخۆي ئەدوێت، بەڵام راناوي (من) مەبەستي منێكي مەعنەوييە و بەگوێي هەموو كۆمەڵگا دەچرپێنێت و بەياني ئەكات، بەتايبەت ئەوانەي وەك خۆي بيردەكەنەوە و لە نێو بازنەي ئيسلامدا هەنگاو ئەنێن و ژيان بەپێي سنوري ديني ئيسلام ئەزموون ئەكەن ئەڵێت:

(يەك رەنگم)، واتە : دوو ڕوو نيم ئەوەي كە ئەيڵێم، هەر ئەوەيش ئەكەم بەكردەوە.

ئەوەي ئەيڵێت (نالي) خۆي بەكردەوەي ئەكات، دواتر و داوا لەخۆێنەران ئەكات، كە ئەوانيش ئەو كارە ئەزمون بكەن. چونكە كاتێك مرۆڤ، بەڕاناوي يەكەمي تاك قسە دەكات، مەبەستي باسكردني خۆيەتي وەك نمونە، كە كارێكي ئەزمون كردوە و سەركەوتوە بوە لە كارەكەيدا، ئەيەوێت ئەواني دي سودي لێوەربگرن. نالي، ئەوەي پێخۆشە بۆ خۆي ، بۆ خەڵكيش هەر ئەوەي پێخۆشە، ئەمەش پێ دەوترێت پرۆسەي رەوشتسازي لە شيعرەكاني ناليدا..هتد.

(بێ رەنگم..): بێ رەنگي ئەوە دەگەيەنێت لەم دێرەدا، لە ژێر بەيداخ و ئاڵا و ئايدۆلۆجي كەسي تردا نييە، سەربەخۆيە، بە دياري و خەڵاتكردن، رەنگي خۆي ناگۆرێت، بۆ پاروەنان رەنگي خۆي زەرد يان سور يان رەش ناكات! بۆ ئەوەي خەڵك باسي بەچاكە بكەن شيعري پياهەڵدان ناڵێت وبابەتي جۆان ناشيرن ناكات و رەوشتي ناشرين جوان ناكات..هتد

(رەنگينم بەهەموو رەنگ..): لێرەدا، خاكي بوني خۆي پيشان دەدات، كە بۆ هەموو مرۆڤێكي باش لەهەر ئاستێكدا هەيە، نالي، بە شێوازە جوانەكەي خۆي، خۆي بەكەم ئەگرێت و رێز لە مرۆڤايەتي ئەگرێت، خۆي بەگەورە نازانێت لەهيچ كەس، خۆي بەكەم نازنێت لە كەسي تر، ئەگەر ئەو كەسە پاشاي هەموو زەويش بێت. شا و گەدا، لە روي مرۆڤايەتييەوە وەك يەك تەماشا ئەكات. بەڵام رێز لە پلەي زانايش ئەگرێت.

واتە: رێزي لاي نالي دوو جۆرە:

يەكەم / رێزگرتني مرۆڤايەتييە بەشێوەكي گشتي. رێزي مرۆڤ وەك بەندەي خۆدا ئەگرێت .

ودووەم/ رێزي كەسي زانا و دادپەروەر، ئەگرێت، كە ئەبێت رێزي شياوي لێ بگرێت و..هتد

(بەم رەنگە دەبێ..): واتە: بەم شێوازە ئەبێت، مامەڵەي مرۆڤ، لەگەڵ مرۆڤ، لەسەر زەوي نابێت زياد و كەمي تێدا بكرێت..

(رەنگ رێژي عيشقي حەقيقي.) واتە: شێوازي سنوردان بۆ ژيان بەدڵي خودا، بەم شێوە دەبێت، كە مرۆڤ، رێز لەمرۆڤ بگرێت و سيفاتي خوداي گەورە، لە كردەوەي رۆژانەيدا، لەگەڵ دەوربەر ئەزمون بكات، ئيمان و خۆشەويستي لە كردەوەكانيدا بنونێت و رەنگرێژي كردەوەكان بەپێي نەخشەي قورئان و بەدڵي خوداي گەورە بێت.

ئەمە واتايييكي كورتي ئەم دێرە بوو، ئەتوانێرێت واتاييەكي گشتي و مەبەستي ئەم دێرە شيعرەي نالي، بە شێوەكي تر لێكبدرێتەوە بەم شێوەيە: ناڵي لەم دێڕەدا ئەيەوێت بڵي: ((مرۆڤ، وەك پەپولە و پەروانەي لێ بێت جوانترە و عيشقي خوداي تێدا رەنگبدەداتەوە، چونكە باڵي پەروانە، بێ رەنگە، كاتێك تيشكي خۆر لێ ئەدات رەنگ پەيدا ئەكات، رەنگي باڵي پەروانە ئاوييە، بەڵام بەهۆي تيشكدانەوەي رەنگي خۆر لە باڵيدا رەنگ دەرئەكەوێت ، زۆر جار لەباڵي پەپولەدا، پەلكە زيرينەي ڕەنگەكان ئەبينرێت، بەويستي خودا، ئەو هەموو ڕەنگە لەسەر باڵي پەروانە وەك فەرش ئەنەخشێت و گەورەي خودا و دەسەڵاتي خودا بيري هەموو مرۆڤ دێنێتەوە.)

(نالي) ئەڵێت: من وەك پەپولەم لەبەر ڕەزامەندي خودا دەفڕم لەم گوڵ بۆ ئەو گوڵ، تەمەنم وەك پەپولە كەمە، بێ رەنگم و رەنگينم بەهەموو رەنگێك كەخودا بيەوێت، ئەم بێگومان و خۆشەويستيە ئەنجامي “عيشقي حقيقييە))، كە (نالي) لە ژيانيدا هەوڵيداوە پێي بگات و تارادەيەكيش پێيگەشتوە، ئەو داوا لەهەموان دەكات كاتێك عيشقي خودا ئەبين،ئەبێت وەك پەروانە بەدڵي خودا بژين خۆمان فيداي رۆشناي شەم بكەين، نەك بەويستي خۆمان ژيان ئەزمون بكەين و سنور بشكێنين- ئەوكاتە بەڕاستي مرۆڤ دەگات بەعيشقي حەقيقي. لەم ساتەدا، مرۆڤ وەك پەروانەي لێ دێت، ئەوە ئەخشێنێت بە كردەوە، كەخودا ئەيەوێت نەك ئەوەي كە مرۆڤ خۆي ئەيەوێ. (نالي ئەلێ: يەک ڕەنگم و بێ ڕەنگم و ڕەنگين بەهەموو ڕەنگ – بەم ڕەنگە دەبێ ڕەنگ رژيي عيشقي حەقيقي)