راز ماندگاری تلاوت‌های عبدالباسط در چیست؟
چهره‌های ممتاز قرآنی کشور پاسخ می‌دهند
قاریان و کارشناسان قرآنی کشورمان نظرات متفاوتی را درباره فن و هنر عبدالباسط در تلاوت قرآن کریم ارائه می‌دهند و همه این نظرات هم مۆید این مطلب است که قرائت استاد عبدالباسط از چنان جذابیتی برخوردار است که به طور معمول اکثر مردم عامه با نواهای ملکوتی استاد مأنوس هستند. اما سۆال اینجاست كه راز ماندگاری تلاوت های استاد عبدالباسط در چیست؟
مهدی دغاغله
«مهدی دغاغله» کارشناس قرآنی و سرپرست گروه تواشیح ثقلین اهواز با اشاره به جذاب بودن تلاوت‌های عبدالباسط می‌گوید: زیبایی که در تلاوت قرآن این قاری وجود دارد بی‌حد و مرز است چرا که قرائتش در عین زیبایی، ساده و خالی از پیچیدگی است. جذابیت قرائت عبدالباسط به علت زیبایی جنس صدا و صوتش است، وی آهنگ‌ها و نغمات ساده را به کار می‌برد و همین موضوع باعث شده تا طیف افراد غیر آشنا به فنون قرائت تا استادان قرائت، مجذوب شیوه و نوع قرائت عبدالباسط شوند.
عبدالباسط به خاطر نوع قرائتش بین مردم یک شخصیت عمومی پیدا کرده و نامش مقارن قرآن شده است اگر چه افراد به‌نام، مشهور و صاحب سبکی در قرائت قرآن کریم وجود دارند اما عبدالباسط به خاطر نوع تلاوت زیبایش برای تمام مسلمانان آشنا است.
این استاد هر وقت اقدام به تلاوت قرآن کریم می‌کرد اول وضو می‌گرفت و دو رکعت نماز می‌خواند و سپس شروع به تلاوت قرآن کریم می‌کرد. از دیگر ویژگی‌های بارز و مهم این استاد، توجه ویژه و خاص وی به خانواده بود و به افراد فقیر و تنگدست کمک‌های مالی و معنوی می‌کرد همچنین دارای حسن خلق، اخلاق بسیار خوب و انسانی شوخ طبع بود.
غلامرضا شاه‌میوه
«غلامرضا شاه‌میوه» داور بین‌المللی قرآن و سرپرست گروه تواشیح «کوثر» اصفهان نیز درباره این موضوع چنین می گوید: عبدالباسط به عنوان یک شخصیت قرآنی و جهانی که هیچ یک از قراء دنیا از نظر مردمی و بین‌المللی بودن به وی نمی‌رسند، مطرح است.
تلاوت استاد عبدالباسط توانسته است در میان مسلمانان دنیا جای باز کند و با وجود این که سال‌ها است از مرگ ایشان می‌گذرد هنوز هم پرطرفدارترین نوارهای تلاوت، تلاوت‌های ایشان است. یکی از دلایل به صدای زیبای استاد باز می‌گردد، عبدالباسط از صدای ویژه و خاصی برخوردار است که مشابه این صدا در دنیا وجود ندارد، صدای وی با طنینی خوش و زنگ‌دار به عمق قلب‌های افراد نفوذ می‌کند و این مطلب یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های تلاوت‌های استاد عبدالباسط است.
اجرای نغمات ساده و مردمی یکی دیگر از ویژگی‌های تلاوت استاد است چرا که برخی از قراء از ملودی‌ها و آهنگ‌های پیچیده‌تری استفاده می‌کنند و مردم عادی نمی‌توانند ارتباط مناسبی با آن برقرار کنند.
ویژگی دیگر استاد عبدالباسط استفاده از الحان ساده و قابل فهم در تلاوت‌هایش است به همین دلیل مردم با تلاوت‌های این استاد ارتباط بیشتری برقرار کرده‌اند، عبدالباسط همچنین می‌توانست قطعات بلندی از آیات را با یک نفس بخواند، در واقع می‌توان گفت که طولانی خواندن آیات قرآن برای عوام یک ویژگی محسوب می‌شود و این موارد یکی دیگر از دلایل پرطرف‌دار بودن تلاوت‌های استاد در میان عامه مردم است.
راز ماندگاری تلاوت‌های استاد عبدالباسط به روحیات و خلق ایشان باز می‌گردد، به هر حال کسی که نتواند ارتباط خوبی با معنویات برقرار کند نمی‌تواند قلوب مردم را تسخیر کند بنابراین راز ماندگاری تلاوت‌های استاد را باید در این قضیه دنبال کرد.
اعتقاد استاد عبدالباسط به باورهای اسلامی باعث شده بود که تلاوت ایشان بر مردم تأثیر بیشتری داشته باشد و این نکته‌ای است که نباید به سادگی از آن گذشت.
محمدرضا پورزگری
«محمدرضا پورزگری» کارشناس و قاری بین‌المللی قرآن کریم کشورمان نیز پیرامون دلایل مانایی تلاوت‌های استاد عبدالباسط به این نكات اشاره می‌كند: یکی از ویژگی‌های استاد عبدالباسط حنجره طلایی و تلاوت بسیار زیبا و جذاب این استاد بوده است، نفس طولانی، صدای جذاب و استفاده از الحان و نغمات موزون به همراه ارتفاع صوتی بسیار خوب و ممتاز باعث شده است که این استاد در زمره قاریان مشهور جهان اسلام قرار گیرد.
شاید در عصری که استاد عبدالباسط تلاوت می‌کرد استادان دیگری بودند که از نظر فن قرائت، بر ایشان ارجحیت داشتند اما شهرت استاد عبدالباسط در میان عوام و خواص مثال‌زدنی بوده است و باید استاد عبدالباسط را به عنوان یک قاری استثنائی دانست و مابقی قراء را با هم و در یک رده سنجید.
لحن استاد عبدالباسط در قرائت با توجه به ویژگی‌های صوتی وی از جمله ارتفاع، قدرت، زیبایی، طنین و رسایی صدای وی و با توجه به تسلط بر فصاحت بیان و تجوید سبب شد تلاوتش در همه دل‌ها نفوذ کند.
اما نباید فراموش کرد که علاوه بر تسلط بر فن تلاوت قرآن کریم عبدالباسط ویژگی‌های دیگری نیز داشت که وی را به محبوب‌ترین قاری جهان اسلام مبدل کرد، آری عبدالباسط به تمام معنا یک قاری قرآن بود و علاوه بر رفتار حرفه‌ای در تلاوت قرآن خلق و خویش نیز مزین به تعالیم آیات قرآن بود.
سید محسن موسوی بلده
«سید محسن موسوی بلده» کارشناس و پیشکسوت قرآنی کشورمان با اشاره به تقوای استاد عبدالباسط در تلاوت قرآن می‌گوید: عبدالباسط در قرائت تقوا داشت و تقوای قرائت او، هم در بحث فنی بوده و هم در بحث معنوی، تدبر در قرآن شاهدی بر وجود تقوای معنوی این استاد، همچنین رعایت قواعد تجوید در قرائت او نمایانگر تقوای فنی او است.
از نظر فنی هرچه درباره عبدالباسط بگویم کم است، استاد «مطهری» درباره قرائت او فرموده بود که هنگامی که عبدالباسط قرائت می‌کند شنونده احساس می‌کند که آیات قرآن همین حالا نازل شده است.
با وجود این که در دنیا استادان بزرگ‌تر از عبدالباسط هم بوده‌اند، اما مسلمانان قرآن را با تلاوت عبدالباسط می‌شناسند و این نمایانگر احاطه جهانی او است.
سخن آخر
به هر روی سخن از عبدالباسط امری نیست که بتوان آن را در یک یادداشت و مقاله و گزارش گنجاند و حتی اگر بخواهیم درباره این قاری بزرگ جهان اسلام کتاب هم بنویسیم شاید در یک یا دو مجلد نتوان تمام ابعاد شخصیتی و فنی وی در امر تلاوت قرآن کریم را به رشته تحریر آورد، عبدالباسط به راستی که یک قاری عامل به دستوارت قرآن کریم بود و این رمز ماندگاری او در دل‌های دوستداران تلاوت‌هایش در اقصی نقاط دنیا است.
شبكه تخصصی قرآن تبیان
منبع: ایكنا
