وە لايەت مەداري و سازگاري تەک عەقل و دەرەتان

 

 وەلايەتي فەقيە پێداويستي ئەوە ڕاوە بکن و ئايا وەلايەتمەداري تەک عەقل ودەرەتان مرۆڤ سازگاري هەس؟

1-هەر ڕژيمي سياسي پێويستي پايەي بۆ ڕەوايي خۆيەکە ئەم ڕەواييە ئەشي لە ڕێگەي وەرگيراوي خەڵک بەڕێوەبەري بوو .لە ڕژيمي سياسي ئيسلام ڕەوايي بنەڕەتي تاکپەرستيە بە ئەم مانا کە مرۆڤ تەنيا بەندەي خودايە ونە کەسێک تر , ئيتر غەيري خودا نەئەتواني سەرپەرەستي حەقيقي ئينسان بوو .

تەنيا وەلي حەقيقي ئينسان خودايە و خودايە کە ئەتواني ئەم حەقە بە کەس يا کەساني تري بيە.وەلايەتي پێغەمبەر و ئيمام و جێگري ئيمام بەر کۆمەڵگاي مرۆڤي ئەم جۆرەسە .

وەلايەتي پێغەمبەر(ص)وئيمامان و جێگراني ئيمامان بەر خەڵک بە وەلايەتي الله ئەگەڕانەوە.ياني دين و ئايين و ڕێبەري کۆمەڵگا ڕێنوێني دەکي .

2-ڕاژۆێتي وەلايەتي فەقيە بە ماناي ڕاژۆێتي يەي کەس نيە .ڕاژۆێتي وەلي فەقيە ياني بەديهاتني ڕاژۆێتي ئەحکام و ئامۆژه کاني خوايي بە دەسي شياوترين کەس لە زمينەبەستێني ئاگايي بە قانووني خودايي و خاوەني بووني لێهاتوويي ئاکاري و بەڕێوبەرايەتي ؛ياني ڕاژۆێتي دادپەروەري و پارێزگاري  و نەبووني پێداگري بە گونا و حاکميتي هەڵهێنجاني وهێزي ڕەوتي  بۆچووني ئەحکامي شەرعي لە قورئان و سوننەت پێغەمبەري خودا(ص)وئەهلي بەيت (ع).

3-ڕوانگەي وەلايەتي فەقيە بەشي لە ئەندێشەي مەردمساڵاري دينيە و زەماني تەحەقق پەيدا ئەکي کە خەلک بە لاي ئەوە ڕوو بهێنن و بە پايەي وەرگيراوي مەردمي بەڕێوەبەري بوو .چونکوو ئەگەرچي حەقي ڕاژۆێتي خودايي هەميشە ڕاوەستاوە ؛بەڵام ئەم حەقە زەماني عەمەلي دەبوو کە خەڵک نيز بە لاي ئەوە ڕوو بهێنن و غەير لە مەبەستي وەرگيراوي هەمواني خەڵک لە خولقاوي ڕژيمي ديني بە پايەي ئەنديشەي مەردمسالاري ديني ,خەڵک حەقي بژاردني ڕێبەري خود يا هەر ئەو وەلي فەقيە دارا بوون .بە ئەەم جۆرە کە ئەوان لە ناو بڕێک لە کەساني کە باردۆخي ئەم پيشەيانە بوو کەسێک هەڵبەژێري دەکن کە هەڵبەت بە پايەي قانووني بنەڕەتي ڕژيمي ئيسلامي ئەم هەڵبەژيريە بە جۆري ناڕاستەخۆي و بە دەسي مەجلێسي  خبرەگان ئەنجام بوو .

 4-ئەگەر پەيڕەوي لە وەلايەتي فەقيە ,پەيڕەوي لە يەي مەکتب بوو کە کەسي تەک چاوەدێري بە لێزاني خۆي لە مەباني ئەوە بە خاسي ئاگاهە وبە ماناي باشتر پەيڕەوي لە حوکمي عەقلە.

سەرچاوە:وەرزنامەي حکوومەتي ئيسلامي  ,ژماره ي 4