خانواده خدا
بازخوانی آیاتی از قرآن که بارها خوانده ایم (10)
از روزی که دستت به گلِم ما رفت، رفتی دنبال بهانه تا ببخشیمان. تا دوستمان داشته باشی. اصلاً انگار هیچ هم برایت فرقی نمی‌کندکه آدم محبوب امروز تو، قبل‌تر از این‌ها چشمش را بر بسیاری بزرگواری‌های تو بسته بوده است و دنبال تراشیدن شریک بوده است
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالنَّصَارَی وَالصَّابِئِینَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَلَا هُمْ یحْزَنُونَ
کسانی که (به پیامبر اسلام) ایمان آورده‌اند، و کسانی که به آئین یهود گرویدند و نصاری و صابئان [= پیروان یحیی] هر گاه به خدا و روز رستاخیز ایمان آورند، و عمل صالح انجام دهند، پاداششان نزد پروردگارشان مسلم است؛ و هیچ‌گونه ترس و اندوهی برای آن‌ها نیست. (هر کدام از پیروان ادیان الهی، که در عصر و زمان خود، بر طبق وظایف و فرمان دین عمل کرده‌اند، مأجور و رستگارند).
کتاب‌ها می‌نویسند:
از سلمان فارسی رو ایت شده است، که گفت: از رسول خدا صلوات الله علیه، ازا هل دینی که من از آنان بودم (یعنی مسیحیان) پرسیدم، رسول خدا صلوات الله علیه شمه‌ای از نماز و عبادت آنان بگفت، و این آیه نازل شد: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالنَّصَارَی وَالصَّابِئِینَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَلَا هُمْ یحزنون 1در روایات دیگری به چند طریق نیز آمده: که آیه شریفه درباره مردم مسلمان (ایرانیان) نازل شد.2
با تو می‌گویم :
تو برای مهربانی کردن، دنبال دلیل نمی‌گردی، اھل حساب و کتاب کردن معمول ما آدمھا نیستی. از اولش ھم نمی‌گشتی، تو دنبال بهانه هستی. اصلاً از روزی که دستت به گلِم ما رفت، رفتی دنبال بهانه تا ببخشیمان. تا دوستمان داشته باشی.
اصلاً انگار هیچ هم برایت فرقی نمی‌کندکه آدم محبوب امروز تو، قبل‌تر از این‌ها چشمش را بر بسیاری بزرگواری‌های تو بسته بوده است و دنبال تراشیدن شریک بوده است یا نه. برایت تفاوت نمی‌کندکه بنده دوست‌داشتنی حالای تو، همانی است که دلبسته‌ی ماه بوده است و بنده ستاره‌ها یا نه.
اصلاً به روی خودت هم نمی‌آوری که این کسی که حالا پای نشانه‌هایت، اشک شوق می‌ریزد، همانی است که تا دیروز، تو را پدر پسری می‌دانست که نامش مسیح علیه‌السلام است.
چشم‌های تو به روی گذشته هرکسی که حالا تنها پناهش تویی، بسته است...
یادم بماند:
یادم بماند او خدای بهانه‌جویی است.
******
ثُمَّ تَوَلَّیتُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ فَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیکُمْ وَرَحْمَتُهُ لَکُنْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِین (البقرة/64)
سپس شما پس از این، روگردان شدید؛ و اگر فضل و رحمت خداوند بر شما نبود، از زیانکاران بودید.
کتاب‌ها می‌نویسند:
ابوالعالی همی گوید: فضل خدا ایمان است و رحمت او قرآن است. بنابراین معنای آیه 64 سوره مبارکه بقره این است که اگر نبود، قدرت ایمانی که من به شما دادم و موانع آن را از جلو راه شما برداشتم شما زیانکار و خسارت‌زده بودید.
علّت اینکه ایمان بنی‌اسرائیل و توبه آنان فضل خدا شمرده شده، این است که فضل و خواست و تقدیر خدا سبب آن شد.
و یا ممکن است منظور از فضل خدا این باشد که پس از روی گرداندن و بازگشتِ بنی‌اسرائیل، خداوند آنان را هلاک نکرد و مهلت داد تا آنان توبه کردندو الّا قطعاً هلاک می‌شدند.3
با تو می‌گویم :
ما همان‌هاییم. همان آدم‌هایی که خودت به خوبان پیغام دادی، در گوشمان زمزمه کنند که ما خانواده تو هستیم.
ما را به نام تو می‌شناسند. هر جا برویم، معلوم می‌شود ما بندگان توایم و اهل خانواده تو ...(4)
ما هرچه بد؛ هر چه بدقول؛ اهل و عیال توایم.
همین است که زخم‌برداشتن ما برایت سخت است. همین است که تاب نمی‌آوری تا ضرر کنیم، زمین بخوریم.
اصلاً شاید برای همین است که حتی وقت خلف وعده و بدعهدی‌ها که می‌رسد، باز هم رحمتت، مهربانی‌هایت بر خشمت، قهر و غضبت پیشی می‌گیرد ...
یادم بماند:
دست و دل تو با آشتی، همراه‌تر است تا با قهر ...
نویسنده: زهرا نوری لطیف
کارشناس شبکه تخصصی قرآن
1. با نگاهی به درالمنثور
2. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی
3. تفسیر مجمع البیان فی تفسیرالقرآن
4. اشاره به روایت "الخلق عیال الله"؛ مردم خانواده خدا هستند.
