با انگور غم را فراموش کن

انگور میوه‌ای با خواص باورنکردنی

انگور یکی از مهم‌ترین میوه‌های نام برده شده در قرآن است که از آن برای درمان هم استفاده می‌کنند. خداوند آن را میوه اهل بهشت دانسته و بی تردید برای جلب توجه مؤمنان به اهمیت این میوه نام آن را در 10 سوره ذکر کرده است . انگور به صورت مفرد «عنب» و جمع آن « اعناب » در قرآن مورد اشاره قرار گرفته و امروزه مشخص شده که حتی دانه‌های آن هم برای درمان سرطان سودمند است .

انگور در قرآن

نشانه‌ای برای اندیشمندان

خداوند در قرآن  کریم 11 بار از این میوه یاد کرده است :

سوره بقره آیه 266:

أَیوَدُّ أَحَدُکُمْ أَنْ تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخِیلٍ وَأَعْنَابٍ تَجْرِی مِنْ تحت‌ها الْأَنْهَارُ لَهُ فِیهَا مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ وَأَصَابَهُ الْکِبَرُ وَلَهُ ذُرِّیةٌ ضُعَفَاءُ فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِیهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ کَذَلِکَ یبَینُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیاتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ(البقرة/266)

آیا کسی از شما دوست دارد که باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد که از زیر درختان آن، نهرها بگذرد، و برای او در آن (باغ)، از هر گونه میوه‌ای وجود داشته باشد، در حالی که به سن پیری رسیده و فرزندانی (کوچک و) ضعیف دارد؛ (در این هنگام،) گردبادی (کوبنده)، که در آن آتش (سوزانی) است، به آن برخورد کند و شعله‌ور گردد و بسوزد؟! (همین‌طور است حال کسانی که انفاق‌های خود را، با ریا و منت و آزار، باطل می‌کنند.) این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می‌سازد؛ شاید بیندیشید (و با اندیشه، راه حق را بیابید)!

سوره رعد آیه 4:

وَفِی الْأَرْضِ قِطَعٌ مُتَجَاوِرَاتٌ وَجَنَّاتٌ مِنْ أَعْنَابٍ وَزَرْعٌ وَنَخِیلٌ صِنْوَانٌ وَغَیرُ صِنْوَانٍ یسْقَی به ماء وَاحِدٍ وَنُفَضِّلُ بعض‌ها عَلَی بَعْضٍ فِی الْأُکُلِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یعْقِلُونَ(الرعد/4)

و در روی زمین، قطعاتی در کنار هم قرار دارد که با هم متفاوتند؛ و (نیز) باغ‌هایی از انگور و زراعت و نخل‌ها، (و درختان میوه گوناگون) که گاه بر یک پایه می‌رویند و گاه بر دو پایه؛ (و عجیب‌تر آنکه) همه آن‌ها از یک آب سیراب می‌شوند! و با این حال، بعضی از آن‌ها را از جهت میوه بر دیگری برتری می‌دهیم؛ در این‌ها نشانه‌هایی است برای گروهی که عقل خویش را به کار می‌گیرند!

سوره نمل آیه 11:

  ینْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّیتُونَ وَالنَّخِیلَ وَالْأَعْنَابَ وَمِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیةً لِقَوْمٍ یتَفَکَّرُونَ(النحل/11)

خداوند با آن (آب باران)، برای شما زراعت و زیتون و نخل و انگور، و از همه میوه‌ها می‌رویاند؛ مسلما در این، نشانه روشنی برای اندیشمندان است.

سوره نحل آیه 67:

  وَمِنْ ثَمَرَاتِ النَّخِیلِ وَالْأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَکَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیةً لِقَوْمٍ یعْقِلُونَ(النحل/67)

و از میوه‌های درختان نخل و انگور، مسکرات (ناپاک) و روزی خوب و پاکیزه می‌گیرید؛ در این، نشانه روشنی است برای جمعیتی که اندیشه می‌کنند!

سوره مومنون آیه 19:

  فَأَنْشَأْنَا لَکُمْ بِهِ جَنَّاتٍ مِنْ نَخِیلٍ وَأَعْنَابٍ لَکُمْ فِیهَا فَوَاکِهُ کَثِیرَةٌ وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ(المؤمنون/19)

سپس به وسیله آن باغ‌هایی از درختان نخل و انگور برای شما ایجاد کردیم؛ باغ‌هایی که در آن میوه‌های بسیار است؛ و از آن می‌خورید!

سوره اسراء آیه 91:

أَوْ تَکُونَ لَکَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِیلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهَارَ خلال‌ها تَفْجِیرًا(الإسراء/91)

یا باغی از نخل و انگور از آن تو باشد؛ و نهرها در لابه‌لای آن جاری کنی...

سوره کهف آیه 32:

وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلًا رَجُلَینِ جَعَلْنَا لِأَحَدِهِمَا جَنَّتَینِ مِنْ أَعْنَابٍ وَحَفَفْنَاهُمَا به نخل وَجَعَلْنَا بَینَهُمَا زَرْعًا(الکهف/32)

(ای پیامبر!) برای آنان مثالی بزن: آن دو مرد، که برای یکی از آن‌ها دو باغ از انواع انگورها قرار دادیم؛ و گرداگرد آن دو (باغ) را با درختان نخل پوشاندیم؛ و در میانشان زراعت پر برکتی قراردادیم.

سوره یس آیه 34:

وَجَعَلْنَا فِیهَا جَنَّاتٍ مِنْ نَخِیلٍ وَأَعْنَابٍ وَفَجَّرْنَا فِیهَا مِنَ الْعُیونِ(یس/34)

و در آن باغ‌هایی از نخل‌ها و انگورها قرار دادیم و چشمه‌هایی از آن جاری ساختیم،

سوره نبأ آیات 31- 32:

ِنَّ لِلْمُتَّقِینَ مَفَازًا(النبأ/31)

مسلما برای پرهیزگاران نجات و پیروزی بزرگی است:

حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا(النبأ/32)

باغ‌هایی سرسبز، و انواع انگورها

سوره عبس آیه 28:

وَعِنَبًا وَقَضْبًا(عبس/28)

و انگور و سبزی بسیار،

سوره انعام آیه 99:

وَهُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ کُلِّ شَیءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُتَرَاکِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِیةٌ وَجَنَّاتٍ مِنْ أَعْنَابٍ وَالزَّیتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَیرَ مُتَشَابِهٍ انْظُرُوا إِلَی ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَینْعِهِ إِنَّ فِی ذَلِکُمْ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یؤْمِنُونَ(الأنعام/99)

او کسی است که از آسمان، آبی نازل کرد، و به وسیله آن، گیاهان گوناگون رویاندیم؛ و از آن، ساقه‌ها و شاخه‌های سبز، خارج ساختیم؛ و از آن‌ها دانه‌های متراکم، و از شکوفه نخل، شکوفه‌هایی با رشته‌های باریک بیرون فرستادیم؛ و باغ‌هایی از انواع انگور و زیتون و انار، (گاه) شبیه به یکدیگر، و (گاه) بی‌شباهت! هنگامی که میوه می‌دهد، به میوه آن و طرز رسیدنش بنگرید که در آن، نشانه‌هایی (از عظمت خدا) برای افراد بایی‌مان است!

خواص انگور

خشک شده‌اش بهتر است

انگور یکی از بهترین منابع گلوکز و فروکتوز است و 20 درصد انگور را این مواد تشکیل می‌دهد ؛ علاوه بر قندها ، انگور دارای اسید تارتاریک و اسید مالیک فراوان است ؛ مواد معدنی مانند کلر، ید ، فسفر ، سدیم ، پتاسیم، کلسیم و آهن به مقدار زیاد در آن وجود دارد و دارای ویتامین‌های آ، ب و س است .

ویتامین p از آن تهیه می‌شود ؛ گفته می‌شود این ویتامین در جلوگیری از خون ریزی‌های ناشی از بیماری قند بسیار موثر است . تورم وریدی و تصلب شرائن بدن را به خوبی بهبود می‌بخشد و بیش از سایر میوه‌ها دارای ویتامین است . انگور به علت مواد معدنی موجود در آن خاصیتی محرک ، هاضم ، آرام بخش ، اشتها آور ، مبرد دارد . خون را زیاد و تصفیه می‌کند و البته این خاصیت در انگور قرمز بیشتر از انگور سبز است و نیز ناتوانی عمومی را بهبود می‌بخشد .

این میوه ارزشمند برای بیماری‌هایی مانند برنشیت مزمن ، بیماری‌های قلبی ، التهاب کلیه و نقرس مفید است .قند انگور به طور مستقیم و آسان وارد خون شده و درعضلات و کبد ذخیره می‌شود ؛ در حالی که سایر قندها اول باید به قند خون تبدیل شده و بعد وارد خون شوند. انگور تنها میوه‌ای است که وقتی خشک می‌شود ارزش غذایی آن بالا می‌رود علت آن است که دیاستازهای موجود روی پوست انگور ، به تدریج سلولز پوست را تبدیل به قند می‌کند به همین خاطر هیچ معده‌ای از خوردن مویز ناراحت نمی‌شود .

آب میوه تازه انگور ، چنانچه از دانه‌های سالم و تخمیر نشده گرفته شود از نظر ترکیبات غذایی شباهت زیادی به شیر مادر دارد و می‌توان آن را غذای کودکان شیرخوار نمود. مصرف آن در زمان بارداری علاوه بر افزایش ضریب هوشی کودکان ،  اثر چشمگیری در تضمین سلامت مادران دارد .اشخاص بزرگ هم می‌توانند آن را به جای شیر ، بدون احساس نارضایتی میل کنند وبه کمک آن سموم بدن را خارج کنند. آب انگور دارای مقادیری قند ، تانن ،تارتارات ، دوپتاس فسفات دو پتاس، مالات دو پتاس ، مواد صمغی ، مواد سفیده‌ی ، کلسیم ، منیزیم و عناصر و عوامل دیگر است

برای کم خونی ، زیادی اوره ، زیادی چربی خون و امراض قلبی سودمند است و علاوه بر آن بادشکن نیز هست و به بیمارانی که قادر به خوردن غذا نیستند معمولا سرمی تزریق می‌کنند که مقداری از قند انگور در آن محلول شده است . ا نگور از امراض زیادی جلوگیری می‌کند ؛ مانند : ترش کردن غذا ، سوءهاضمه ، خونریزی معده ، پیدا شدن سنگ کلیه و مثانه ، بعضی ازامراض جلدی و باد مفاصل ، همچنین انگور در درمان  بعضی بیماری‌ها بسیار موثر است ؛ مانند : مسمومیت ، رماتیسم ، امراض امراض شریانی و وریدی ، فشار خون ، اختلالات پوستی ماند کورک و اگزما .

اگر آب انگور راهمراه با شیر خشک به اطفال شیرخوار بدهید از عوارض شیر خشک روی کبد آن‌ها جلوگیری می‌کند . انگور هم  چاق می‌کند و هم لاغر . اشخاصی که احتیاج به لاغر شدن دارند باید صبحانه خود را به انگور اختصاص دهند و تا ظهر جز انگور غذای دیگری نخورند . همچنین مالیدن  انگور به پوست و صورت ، رنگ آن را روشن و چین و چروک آن را برطرف کرده و به نرمی آن می‌افزاید .

اثر غذا و شفای شیره انگور

شیره‌ای برای رفع اندوه

شیره انگور مایع غلیظی است که طعم شیرین و مطبوعی دارد و آن را « دوشاب  انگوری »  نیز می‌نامند. اطبای اسلامی چون ابن سینا، رازی و همکاران آن‌ها ، از اثر غذا و شفای شیره انگور برای معالجه بیماری‌هایی از جمله لاغری زیاد، ضعف عمومی و ضعف اشاء، یرقان ( شیره انگور را با کمی سرکه مخلوط کرده به بیمار می‌دادند که رفع هم و غم و غضب شدید و ضعف اعصاب (شیره انگور را با اندکی زعفران ، روزانه مقداری تجویز می‌کردند ) ، کک و مک (شیره را به تنهایی یا مخلوط با نمک بر روی لکه‌ها می‌مالیدند ) استفاده می‌کردند .

خواص انگور قرمز

دوست خوب قلب

انگور قرمز از تصلب شراین و انسداد رگ‌ها پیشگیری می‌کند . به گفته پژوهشگران ، غلیظ بودن خون، اکسیداسیون سریع کلسترول ، سفت و سخت شدن رگ‌ها ، دلایل بروز بیماری‌های قلبی و تصلب شراین هستند .پژوهشگران دریافته‌اند که با خوردن انگور قرمز ، اکسیداسیون کلسترول کاهش می‌یابد و رگ‌های خونی منبسط شده و خون با سرعت بیشتری در بدن جریان می‌یابد ؛ علاوه بر این ، خوردن انگور قرمز موجب بهبود عملکرد قلب می‌شود .انگور قرمز منبع سرشاری از آنتی اکسیدان موسوم به « کوئر نستین » است . پوست انگور ماده سفید « رزور اترل » است  که از تراکم و روی هم انباشته شدن پلاکت‌های خون جلوگیری  کرده و در نتیجه مانع لخته شدن خون در رگ‌ها می‌شود.

انگور در احادیث

با انگور غم را فراموش کن

همان گونه که ذکر شد، انگور در زدودن غم و اندوه و بی تابی شدید بسیار موثر است. در حدیثی امام صادق (ع) فرمودند : « پس از طوفان نوح که آب ، زمین را سست و حضرت نوح (ع) در قبرستان‌ها ، استخوان مردگان را دید و بسیار اندوهناک شد ، خداوند متعال فرمود که انگور سیاه بخور تا غمت را از بین ببرد»  اکنون دانشمندان به خاصیت غم زدایی انگور پی برده‌اند؛ آنان معتقدند به دلیل وجود فلز پتاسیم درانگور این مساله رخ می‌دهد. پتاسیم فرح بخش است و در رفع مشکلات تپش قلب تاثیر دارد .

---

منبع: ماهنامه ترنم وحی، شماره هفتم

بانشر: شبکه تخصصی قرآن تبیان