En güzel isimler Allahındır-2

"Muhakkak bütün kuvvetin Allah'a ait olduğunu..." (Bakara, 165), "Doğrusu izzet bütün olarak Allah'ındır." (Nisâ, 139), "Onlar ise dilediği kadarının dışında, O'nun ilminden hiçbir şeyi kavrayıp-kuşatamazlar." (Bakara, 255), "O, kendinden başka ilâh olmayan diridir." (Mü'min, 66) Bütün en güzel isimlerin hakikatleri, ortaksız olarak sadece Allah'a mahsustur. Başkaları, bu isimlerden O'nun istediği ve dilediği gibi bağışladığı kadarına sahip olabilirler.

Bu gerçek, yüce Allah'ın isimlerinden söz eden Kur'ân ayetlerinin hepsi tarafından teyit ediliyor. Şu ayetlerde buyrulduğu gibi: "O, kendisinden başka ilâh olmayan Allah'tır. En güzel isimler O'nundur." (Tâhâ, 8), "De ki: İster Allah diye çağırın, ister Rahman diye çağırın. Hangisi ile çağırırsanız çağırın en güzel isimler O'nundur." (İsrâ, 110), "En güzel isimler O'nundur. Göklerdeki ve yeryüzündeki bütün varlıklar, O'nu noksanlıklardan tenzih ederler." (Haşr, 24) Bu ayetler, bütün en güzel isimlerin gerçeklikleri ile sadece Allah'a mahsus olduklarını ifade ederler.

Bazılarının bu ayetteki "esma" kelimesinin başındaki elif-lâmın ahd anlamını taşıdığını [dolayısıyla da bütün en güzel isimlerden değil de belirli birtakım isimlerden söz edildiği] yönündeki ihtimallerine gelince; bunun hiçbir delili, hiçbir karinesi yoktur. Böyle bir ihtimal ileri sürmelerine sebep olan tek şey, yüce Allah'ın en güzel isimlerini sayan rivayetlerdir. Bu meseleyi ayetlerin hadisler ışığında açıklaması bölümünde inşaallah ele alacağız.

"O'nu onlarla çağırın." Bu ifadedeki çağırma deyiminin bir anlamı ad koyma, isim takmadır. Onu Zeyd diye çağırdım veya seni Ebu Abdullah diye çağırdım. Yani ona ve sana bu adları taktım. Bir başka anlamı seslenmektir. O'nu, ey Rahman ve ey Rahim diye çağırın gibi. Bir diğer anlamı ibadet etmektir. Yani O'nun bu güzel isimlerin, sıfatların ve anlamların içerikleri ile sıfatlanmış olduğunun bilincinde olarak O'na ibadet edin.

Tefsir âlimleri, bu anlamların her üçünü de muhtemel görmüşlerdir. Yalnız Allah'ı çağırmanın yer aldığı değişik ayetler bu sonuncu anlamı teyit eder. Şu ayetlerde buyrulduğu gibi:

"De ki: İster Allah diye çağırın, ister Rahman diye çağırın. Hangisi ile çağırırsanız çağırın en güzel isimler O'nundur." (İsrâ, 110), "Rabbiniz dedi ki: Beni çağırın da size icabet edeyim. Bana ibadeti bırakıp da büyüklük taslayanlar aşağılanarak cehenneme gireceklerdir." (Mü'min, 60) Görüldüğü gibi önce çağırma ifadesi kullanılıyor, arkasından onun yerine ibadet kelimesi kullanılıyor. Böylece ikisinin aynı şey olduğu ima ediliyor.

"Allah'ı bırakıp da kıyamet gününe kadar kendisine cevap veremeyecek şeyleri çağıran (onlara tapan)dan daha sapık kim olabilir? Oysa onlar bunların bu çağırmalarından habersizdirler ve insanlar (mahşerde) bir araya toplandıkları zaman bunlara düşman olurlar ve kulluk ettiklerini tanımazlar." (Ahkâf, 6), "O daima diridir. O'ndan başka ilâh yoktur. O hâlde dinde ihlâslı kişiler olarak O'nu çağırın." (Mü'min, 65) Burada kastedilen ihlâs, ibadetteki ihlâstır.

Ayetin "O'nun isimleri hakkında eğriliğe sapanları bırakın. Onlar yapmakta olduklarının cezasına çarptırılacaklardır." şeklindeki deva-mı, bizim bu yorumumuzu doğrulamaktadır. Çünkü eğer çağırma ile ibadet değil de isim takma veya seslenme kastedilseydi, başka bir ayette "Allah, (bu) nitelemeleriyle onları cezalandıracaktır." (En'âm, 139) dendiği gibi, "yaptıkları nitelemelerin karşılığı olarak" denmesi daha uygun olurdu.

Doğrusunu bilen Allah'tır, ama buna göre ayetin anlamı, "En güzel olan bütün isimler Allah'a mahsustur, o hâlde O'na onlar aracılığı ibadet edin ve yönelin." şeklindedir. İsim takma ve seslenme anlamları ise, ibadet etme anlamının uzantıları ve ekleridir.

ALLAHI TANIMAK

ALLAH-U TEÂLÂ'YA İNANCIMIZ

ALLAH'IN SIFATLARINA İNANCIMIZ

İbadet Sadece Allah’a Mahsustur