Şehid-i Evvel (r.a)-2

Muhammed B. Mekki Amuli

ŞEHİD-İ EVVEL'İN (R.A) HİCRETİ

Sekizinci asır Hille Havzasının en canlı dönemleriydi. Şia'nın büyük âlim ve fakihleri orada ikamet etmekteydi. İlim âşıkları her yerden oraya akın ediyordu. Özellikle Allame Hilli'nin derslerinin özel bir yeri vardı. Şehid-i Evvel (r.a) ilmini kâmilleştirmek için hicri 750'de 16 yaşlarında Şia'ların yoğun olduğu ve fakahet diyarı Hille'ye hicret etti. Cebel-i Amul'den Irak'a ilim tahsili için giden ilk âlim Şehid-i Evvel'in olduğu nakledilmiştir.[1]

Şehid-i Evvel (r.a) beş yıl Hille'de ikamet etti. Bu beş yıl içerisinde büyük fakih ve âlimlerden istifade etti.

Şehid-i Evvel'in (r.a) Hille'deki Üstatları:

1-Allame Hilli (r.a)

2-Seyyid Fahhar Musevi (r.a)

3-Seyyid Amiduddin Hüseyni (r.a)

4-Seyyid Ziyauddin Hüseyni (r.a)

5-Tacuddin İbni Mueyye-i Hasan-i (r.a)

6-Necmuddin Cafer b. Nema (r.a)

Şehid-i Evvel'in (r.a) zekâsı ve istidadı hicri 751 yılında 17 yaşlarında Allame Hilli'den içtihat ve hadis nakli iznini almasını sağladı. Şehid-i Evvel (r.a) hicri 756 yıllarında Tacuddin İbni Mueyye-i Hasan-i ve Allame Hilli'den ikinci ve üçüncü hadis nakletme izni aldı.

Şehid-i Evvel (r.a) Hille'de ikamet ederken Necef, Kerbela ve Irak'ın diğer şehirlerine giderek oradaki büyük âlim ve muhaddislerden yararlanıyordu.

VATANA DÖNÜŞ

Şehid-i Evvel (r.a) ilim ve amel silahıyla kuşandıktan sonra 755 hicride vatanı Cezyin'e geri döndü. Çünkü Şehid'in kendisi büyük bir muhakkik ve muhaddisti.

Şehid'in ilk faaliyeti Cezyin'de havza kurarak İslam ve Ehlibeyt (a.s) mektebini yayacak tebligatçılar yetiştirmeye başladı. Şehid Evvel'in (r.a) yetiştirdiği bazı tanınmış öğrenciler:

1-Raziyuddin Ebu Talib Muhammed (r.a), Şehid'in oğlu.

2-Ziyauddin Ebu'l Kasım Ali (r.a), Seyyid'in oğlu.

3-Cemaleddin Ebu Mensur Hasan (r.a), Şehid'in Oğlu.

4-Ümmü'l Hasan Fatıma (r.a), Şehid'in kızı.

5-Ümmü Ali (r.a), Şehid'in hanımı.

6-Şerefuddin Miktad b. Abdullah (r.a)

7-Seyyid Bedruddin Hasan b. Eyyüb (r.a)

8-Şemsuddin Muhammed b. Abdülala Kerek-i Amuli (r.a)

9-Zeynuddin Ebu'l Hasan Ali b. Hasan (r.a)

10-Şemsuddin Muhammed b. Necd (r.a)

Şehid-i Evvel (r.a) İslam âlimlerini ziyaret etmek ve onların tecrübelerinden istifade etmek için Dimeşk, Mısır, Filistin, Mekke ve Medine'ye yolculuk etti. 768 hicri 768'de Dimeşk'te büyük Şia filozofu Kutbuddin Razi'yi ziyaret ederek onu ilim birikiminden de istifade ederek rivayet etme izni aldı.

Şehid-i Evvel (r.a) Ehlisünnet âlimleriyle sürekli irtibat halindeydi. Onların fıkhını iyi bildiği için Sünniler dini ve mezhebi meselelerinde Şehid'ten fetva alıyorlardı.

KALICI MİRASLAR

Şehid-i Evvel (r.a) kısa ve bereketli ömrüyle fıkıh, usul, kelam, hadis, edebiyat ve şiir gibi çeşitli konularda sonraki nesillere yaklaşık 30 eser bıraktı. Şehid, kaleme aldığı her konuyu başarıyla bitiriyordu. Özellikle fıkıh alanında büyük bir ün ve istidada sahipti. Şia fıkhı denildiğinde ilk akla isim Şehid Evvel'dir. Çünkü Şia fıkhını büyük bir ustalık ve güçlü kalemiyle yazdı. Şehid-i Evvel'in en meşhur eseri "el-Lümetu't-Dimeşkiyye" adlı fıkıh kitabıdır. Bu değerli eser tüm fıkhı konuları içeren çok geniş bir kitaptır. Kitaba birçok şerhler yazılmıştır. Ancak yazılan şerhlerin arasında en önemlisi Şehid-i Sani'nin (r.a) şerhler yazdığı "er-Ravzatu'l Behiyye'dir." Bu iki değerli kitap asırlardır tüm Şia havzalarında ana ders kitabı olarak okutulmaktadır.

Şehid-i Evvel'in (r.a) İslam âlemine bıraktığı paha biçilmez değerli eserlerden bazıları:

1-el-Makalatu'l Teklifiyye

2-el-Akide

3-el-Beyan

4-Elfiyye

5-Mecmuatü'l İcazat

6-Mecmuatü'l Şehid (30 cilt)

7-el-Bakiyatu's-Salihat

8-Ahkâmu'l Emvat

9-Mesail-u İbni Mekki

10-el-Durusu'l Şer'iyye fi Fıkhi'l İmamiye

[1]-Heyaru'l İmam eş-Şehidu'l Evvel, s.57, "Muhammed Rıza Şemsuddin."