موسسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان

روح انسان در موقع خواب کجا می رود؟

امام صادق عليه‏السلام به من فرمود: «اي عبدالعزيز، به راستي ايمان ده درجه است، چون نردبان پله به پله از آن بالا روند ...»

برخي از فرق کلامي، از اقسام فرق کلامي شيعه محسوب مي‌شوند ولي به دليل برخي انحرافات تاريخي و عقيدتي، اعتقاداتي غير از شيعه اثني‌عشري اتخاذ کرده‌اند. با وجود عقايد انحرافي اين مکاتب کلامي، ولي به دليل وجود آن‌ها در تاريخ انديشه اسلامي، لازم است مختصراً ...

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، علم کلام مانند بسیاری از علوم دیگر، دارای سیر تحول و تطور مختص به خود است. مسائل کلامی در طول تاریخ و با توجه به شرایط اجتماعی زمان خود به وجود آمده‌اند و متکلمین تلاش کرده‌اند با توجه به نگاه عقلی به دین و گزاره‌های دینی،

در قلمرو هر دینی به منظور دفاع عقلانی از مبانی و ارکان فکری و اعتقادی آن دین و نیز تبیین خردپذیر باورهای کلی آن، همچنین فراهم ساختن زمینه گسترش حوزه و قلمرو آن، شاخه ای از دانش بشری پدید آمده است که «کلام» نام گرفته است. کلام در مغرب زمین همان «تئولوژی»

در مقالات گذشته به برخی از مکاتب کلامی ریز و درشت که در طول تاریخ تفکر اسلامی ظهور کردند اشاره کردیم. برخی از این مکاتب کلامی در طول تاریخ اهمیت بیشتری یافته‌اند. به گونه‌ای که می‌توان در هر مبحث کلامی نامی از تفکرات آن‌ها مشاهده کرد. نام مکاتب کلامی معتز

بی تردید جاودانگی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشری در طول تاریخ بوده و اکنون نیز به عنوان یک مسئله حیاتی مطرح است. این دغدغه فلسفی – کلامی را می‌توان در نوشته‌ها، اشعار، کتب و آثار نویسندگان مختلف مشاهده کرد. امروزه این موضوع به عنوان یک مسئله کلامی در بیشت

عقل راستی و عدالت را تحسین و ستم و دروغ را تقبیح می‏کند... پس عقل انسان را به کسب آنچه مایه شرافت است امر و از آنچه مایه خواری است نهی می‏کند، بنابراین امر و نهی(شرعی) به ضرورت عقل واجب است، چنانکه پاداش برای کسانی که به انجام تکالیف قیام کرده و کیفر برای

اما مراد از کلام جدید چیست؟ آیا کلام جدید با کلام سنتی متفاوت است؟ این تفاوت، تفاوتی روشی است یا موضوعی یا ...؟ به عبارت دیگر، آیا کلام نوین تفاوتى ماهوى با کلام سنتی(مراد علم کلام متعارف است که سال ها به عنوان علم کلام در ادیان مختلف وجود داشته است) دارد

هر چند کلام جدید در حوزۀ مسائل، مبانی و روش دچار تحولاتی شده است ولی بسیاری معتقدند این کلام سنتی و کلام جدید در عنوان کلام با یکدیگر اشتراک دارند و یک علم محسوب می شوند و هویت کلامی واحدی دارند. علم کلام(جدید یا سنتی) پیوند دهندۀ وحی با انسان است. به عب

کرامیه معتقد بودند خداوند جسم است. عرش مکان خداست. آنها تلاش می کردند صفات و حالاتی را براي خداوند به نحو تشبيه و تجسيم اثبات کنند. مثلا در مورد آیه شریفۀ «الرَّحْمَنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوَی» معتقدند که خدا در جهت بالا و در بالای عرش

یکی دیگر از روش های بکار گرفته شده در علوم اسلامی روش نقلی است. این روش عموما در علومی مثل تاریخ، حدیث، رجال، علوم قرآن و ... کاربرد دارد. در این روش با قواعد و ضوابط ویژه ای بر اسناد تاریخى اعتماد می شود.

به نظر برخی از متکلمین، علم کلام علمی است که پیرامون اموری بحث می‏کند که به واسطه آن معاد و مسائل مربوط به آن مانند بهشت و دوزخ، صراط و میزان، ثواب و عقاب، دانسته می‏شود.

مکتب ارجاء در برابر افراط گرایی خوارج شکل گرفت. به نظر این عده حساب ایمان از عمل جداست و به همین دلیل، افراد گناهکار نیز در دسته مومنان قرار دارند. این مسئله شاید به خودی خود مسئله خیلی مهمی نباشد ولی همانطور که اشاره کردیم، فرقه های کلامی همواره در کنار

در مقابل افراطی گری های خوارج، مکتب کلامی دیگری بوجود آمد که مرتکب گناهان کبیره را مومن می دانستند. به نظر این عده حساب ایمان از عمل جداست. این عده به دلیل اینکه افراد گناهکار را مومن می دانستند «مرجئه» نام گرفتند.