2500 Yıllık Tis Köyü 1

Umman denizinin kıyılarında yer alan 2500 yıllık Tis köyü içinde barındırdığı onca tarihi eserleri ile geçmişten anlatacak çok şeyi bulunuyor.

Tis, İran'ın güneyinde Çahbahar limanından 5 km uzaklıkta Çahbahar körfezinin kıyılarında yer alıyor. Köyü Şehbaz, Pilbend ve Lavri adlı dağlar çevreliyor. Lavri ırmağı ise köyün ortasından geçiyor.

Tis köyünün iklimi kurak ve sıcaktır. Köyün ilkbahar, son bahar ve kış aylarında oldukça hoş ve serin bir havaya sahip olması ile birlikte yaz aylarında oldukça sıcaktır. Tis halkı Buluci dilini konuşuyor ve çoğunluğu müslüman ve ehlisünnettir. Üç yıl önce yapılan nüfus sayımına göre Tis'in nüfus sayısı 3873 kişidir.

Tis köyünün adı, Makedonyalı İskender'in fetihleri ile ilgili kitaplarda Tiz olarak geçerken bu ad zamanla Tis olarak telaffüz edilmeye başlamıştır. Mukaddesi gibi İslam tarihçileri ve coğrafya bilginlerinin kitaplarında da bu köyden Tezya veya Tesi limanı olarak söz edilmiştir. Bu liman İran'ın güney kıyı şeridinde yer almış ve Mokran eyaletinin şeker ve Sistan eyaletinin buğday ticareti merkezi olarak kullanılmıştır. Köyde bir çok tarihi eser göze çarparken köyün geçmiş dönemlerdeki tarihi önemini yansıtmaktadır.

Tis köyü Sasaniler döneminde Mokran eyaletinin batısında yer alan bir liman sayılırken ünlü İpek yolu'nun deniz güzergahı üzerinde yer almıştır.

Hicri kameri onuncu yüzyılın sonları ve 11. yüzyılın başlarında Portekizlerin Fars körfezi ve Umman denizine ayak basmaları ile birlikte bölgenin Mir Cüneyt adlı kumandanlarından biri Portekizlere karşı direnişe geçer ve bir kaç kez Portekiz güçlerini Tis limanı ve çevresinden püskürtmeyi başarır. Portekizlerin Tis köyünde inşa ettikleri askeri kalenin kalıntıları hala ayaktadır.

Tis halkının genel uğraşı balıkçılık, tarım, besicilik ve çevredeki kentlerde işçiliktir. Bu arada köy halkından bazıları da hizmet sektörü ve el sanatları sektöründe çalışır. Köyün önemli tarımsal ürünü bostan ürünleri ve arpadır. Köyde besicilik de revaçta olup çok kaliteli süt ürünleri elde edilir.

Tis köyü, Umman denizinin kıyılarında yer aldığından, balıkçılık da köy halkının önemli gelir kaynağıdır. Öte yandan Tisli kadınlar ve kızlar da başta iğne işleme olmak üzere çeşitli el sanatları ile köyün ekonomisine katkı sağlamaktadır. Tis'in iğne işlemeleri, Bulucistan yörenisinin en güzel iğne işlemesidir. Hasır, sedeften çeşitli süs eşyalarının yapını, balık ve diğer deniz canlılarının kurutulması, köyün diğer el sanatları ürünleridir. Tis köyünde üretilen el sanatları bazı yabancı ülkelere de ihraç edilmektedir.

Yazdır