همه چیز بر ضد تولید است!!

اگر اقتصاد را همچون پیکری در نظر بگیریم، تولید به منزله روح این کالبد خواهد بود. متاسفانه در ابتدایی ترین نگاه به این بخش مهم اقتصاد متوجه مشکلات بسیاری می شویم. از هجوم کالاهای وارداتی که بگذریم، مشکلات سیاستی تولید به شرح زیر خواهد بود.

در بررسی چالشهای ایجاد شده در چند سال اخیر برای تولید در سیاستهای اقتصادی به وضوح می توان به مشکلات روز افزون تولید پی برد .

الف ) بنگاه های زود بازده گرچه می توانست سیاست راه گشایی باشد ولی بدلیل اجرای دو سیاست انبساطی و انقباضی در کمتر از دو سال عملاً ظرفیتهای تولیدی که ایجاد شد امکان بهره برداری پیدا نکرد و سرمایه گذاریهای انجام شده به نتایج مطلوب نرسید .

ب ) در طرح تحول اقتصادی که نتایج بسیار مهم و ارزشمندی را در پی داشت متأسفانه جهت گیری ها و منابع کافی برای تولید در نظر گرفته نشد و حتی آنچه هم که گفته شد عمل نگردید.

ج ) در نوسانات شدید ارزی و افزایش نهادهای تولید باز این تولید بود که هم در واردات و هم در کنترل نهاد های تولید دچار مشکل شد .

د ) گرچه تولید کنندگان با روشهای مختلف تا به امروز موفق به دور زدن تحریمها شده اند ولی افزایش زمان و هزینه های اضافه ای که پرداخت می کنند از دیگر چالشهای واحدهای تولیدی است .

ه ) در برخورد با اختلاس بزرگ گرچه اقدامات ارزشمندی به ویژه ازسوی دستگاه قضای صورت پذیرفت ولی تبعات منفی ان بر تولید مورد توجه قرار نگرفت و پس لرزه های ان همچنان گریبانگیر تولید است و نوعی تحریم بانکی را درتامین مالی تولید کنندگان ایجاد نموده است تا جایی که پرداخت تسهیلات به واحدهای تولیدی به شدت کاهش یافته است و اخیراً نیز مطلع شده ایم که دیون دولت به بانکها از محل تبدیل بدهیهای واحدهای تولیدی از منابع تکلیفی به منابع داخلی بانکها فشار مضاعفی را به تولیدکنندگان وارد نموده است چرا که با این تصمیم شرایط نرخ سود و جرائم و مدت زمان پرداخت بشدت تولیدکنندگان را تحت تأثیر قرار داده است وفشار بانکها برای وصول این مطالبات خواب را از چشمان مدیران صنعتی گرفته است.

این اتفاقات که تنها بخشی از مشکلات تولید است همگی از اختیار تولید کنندگان خارج است وتولید کنندگان باید تاوان چیزی را بدهند که در ایجاد آن کمترین نقش را داشته اند .

جدای از این مشکلات بیرونی، اقتصاد کشور همواره با مشکلات ساختاری روبرو بوده است. حجم بالای یارانه های پرداختی جدای از هدررفت قابل توجه منابع و به ویژه منابع انرژی بار سنگینی بر دوش دولت گذاشته بود. بر همین مبنا تصمیم بر اجرای طرح هدفمندی یارانه ها گرفته شد. این طرح که از آن به نام جراحی اقتصاد ایران نام برده می شود، قرار بود با توجهات ویژه به بخش تولید، نسبت به حل مشکلات فراوان آن اقدام کند.

طرح هدفمندی یارانه‌ها که دیگر با عنوان قانون هدفمندی یارانه‌ها شناخته می‌شود، از هنگامه نظریه‌پردازی تا اجرا و اکنون که نزدیک به دوسال از عملیاتی شدن آن سپری می‌شود، دو هدف اصلی را در نظر داشت. لازم به ذکر است که این طرح با وجود عنوانی که با مضمون هدفمندی بر آن نهاده شده بود، مقصود از آن بهبود و اصلاح سیستم توزیع درآمد و جهت‌دهی یارانه‌ها به سمت گروه‌های کم‌درآمد و همچنین اصلاح قیمت نسبی، سبد تولید و نهاده‌ها و ایجاد کارآیی در داده‌ها در نظر گرفته شده بود.

در تشریح این مهم باید گفت که فاز اول هدفمندی یارانه‌ها، در اصلاح سبد مصرفی بسیار موفق عمل کرده و یکی از نشانه‌های موفق و بارز آن را می‌توان در کاهش مصرف انرژی دید. یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های همیشگی دولت‌ها، واردات بنزین و قاچاق آن به کشورهای همسایه به دلیل قیمت ارزان در داخل بود؛ اما اکنون علاوه بر بی‌نیازی از واردات بنزین، قاچاق حامل‌های انرژی و سوخت به خارج از کشور 40درصد کاهش یافته است.

حتی نکته دیگری که حائز اهمیت است، بحث تورم است؛ مثلا پیش از اجرای قانون هدفمندی همه از تورم 40 درصد و60 درصد صحبت می‌کردند اما چنین تورمی اتفاق نیفتاد و تورمی هم که پایان سال قبل وجود داشت، به دلیل نوسانات نرخ ارز بود. اما موضوعی که درباره نحوه اجرای هدفمندی یارانه‌ها حائز اهمیت است، به بحث تولید برمی‌‌گردد. در این بخش پیش از هرچیز چند سوال بنیادین مطرح است؛ این‌که آیا هدف از کمک باید منجر به اتلاف منابع و تولید بی‌کیفیت باشد؟

آیا بخش تولید انرژی مجانی دریافت می‌کند که تولید بی‌کیفیت داشته باشد؟ در پاسخ باید گفت که یکی از چالش‌های بخش تولید، استراتژی است که در مقابل آن وجود دارد. استراتژی تدوینی برای بخش تولید، اعطای انرژی مجانی به همه است. در این شرایط صنایع انگیزه‌ای برای بازسازی و به‌کارگیری تکنولوژی جدید برای صرفه‌جویی ندارد؛ چرا که بازسازی و بهسازی هزینه‌های سنگین 20 تا 30 میلیاردی بر بخش تحمیل می‌کند

بخش تولیدی که انرژی ارزان و مجانی می‌گیرد مسلماً زیر بار این هزینه نمی‌رود و همین می‌شود که اکنون هست. آن چه برای بهبود بخش تولید در اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها باید در پیش گرفته می‌شد، هدفمند کردن منابع بود نه پرداخت پول و انرژی ارزان.

حال که تمام تلاش دشمن برای ضربه زدن به کشور بر اقتصاد و تولید متمرکز شده است و رهبر معظم انقلاب از چند سال پیش با شناخت کامل از نیت دشمن همواره بر حل مشکلات اقتصادی بویژه تولید تأکید فرموده اند ، لذا امید است مسئولین در قوای مختلف بیش از این اجازه ندهند هزینه های تولید را بالا ببرند تا تولیدکنندگان نیز بتوانند با فراغ بال بیشتری به تولید و ایجاد اشتغال احتمام ورزند . چرا که جز تقویت تولید راهی برای مقابله با تحریمها وجود ندارد.

باید در شرایطی که به نظر می رسد همه چیز بر ضد تولید است، با انتقال منابع مالی ناشی از هدفمندی یارانه ها به بخش مولد و با تولید زایی نسبت به حمایت جدی از تولید همت گمارد؛ شایسته است که در این فرآیند نسبت به تحقیق و توسعه و بهبود روشهای تولید و به بع آن کاهش قیمت تمام شده توجه جدی داشت.

منابع : تابناک