نقش تغذیه در بیماری اندومتریوز
غذاهای مفید و مضر در بیماری اندومتریوز زنان
به همان اندازهای که سیستم ایمنی ضعیف در ایجاد اندومتریوز نقش دارد، مقدار بالای استروژن در بدن نیز مسئول خیلی از علائم حاصله از این بیماری است.
خانمی 31 ساله مبتلابه بیماری اندومتریوز هستم، میخواستم راهنمایی بفرمایید که چه غذاهایی نباید مصرف کنم؟
اندومتریوز با دارو خیلی خوب درمان میشود. بااینحال، یک مطالعهی جدید پیشنهاد کرده است که تغییر مفید و مؤثر در روش تغذیهای، مانند یک روش درمانی کمکی، میتواند شمارا نیرومند و سالم کند. اگرچه درمان و نتایج، متفاوت هستند، اما موارد زیادی وجود دارد که نشان میدهد شدت بیماری اندومتریوز با تغییر در رژیم غذایی کاهش مییابد و موجب بهبودی این بیماری میشود.قبل از اینکه شما (بهعنوان یک فرد مبتلابه اندومتریوز) بخواهید تغییراتی در رژیم غذایی و مکملهای مصرفی روزانهتان ایجاد نمایید، نکات مهمی را باید در نظر داشته باشید که در اینجا برایتان ذکر میکنم:
- به خاطر داشته باشید که هیچ غذا و برنامه غذایی موجب درمان و علاج اندومتریوز نمیشود.
- استروژن (هورمون زنانه) مسئول اصلی ایجادکننده مشکلات موجود در یک فرد مبتلابه اندومتریوز هست. به همان اندازهای که سیستم ایمنی ضعیف در ایجاد اندومتریوز نقش دارد، مقدار بالای استروژن در بدن نیز مسئول خیلی از علائم حاصله از این بیماری است. مهم نیست که چه دلیلی عامل اصلی ایجاد این مشکلات است، بلکه آنچه اهمیت دارد این است که شما با اجرای یک برنامه غذایی منظم، به سطحی از سلامتی دست پیدا کنید که بتواند:
1- هورمونهای تان را تنظیم نماید.
2- از سیستم ایمنیتان به نحو احسن نگهداری کند.
3- اندومتریوز را در شما کنترل نماید.
غذاهایی که در اندومتریوز باید کم مصرف شوند
بعضی غذاها در رژیم غذایی شما باید حذف یا کممصرف شوند، ازجمله مصرف غذاهایی که موجب افزایش پروستاگلاندینها میشوند، باید محدود شود، زیرا پروستاگلاندینها موجب تحریک ترشح استروژن میشوند. البته به خاطر داشته باشید که همه پروستاگلندینها بد نیستند، مثلاً پروستاگلندین E1 علائم اندومتریوز را تسکین میدهد. - مصرف غذاهایی مانند چربیها، نمک، شکر، فرآوردههای لبنی و کافئین باید محدود شود، زیرا این غذاها باعث کاهش یا توقف عملکرد صحیح کبد میشوند. کبد، عضو اصلی تنظیم هورمونها و ویتامینهای گروه B در بدن است که به کاهش سطح استروژن کمک میکند.
استروژن (هورمون زنانه) مسئول اصلی ایجادکننده مشکلات موجود در یک فرد مبتلابه اندومتریوز هست. به همان اندازهای که سیستم ایمنی ضعیف در ایجاد اندومتریوز نقش دارد، مقدار بالای استروژن در بدن نیز مسئول خیلی از علائم حاصله از این بیماری است.
- کاهش مصرف گوشت قرمز و فرآوردههای گوشتی نیز یکراه مؤثر برای کنترل این اندومتریوز است. خیلی تأکید میشود که بهجای گوشت قرمز از فرآوردههای سویا مانند توفو و میزو و غذاهایی که از نظر فیبر غنی هستند، استفاده شود. با توجه به اینکه فرآوردههای سویا غنی از فیبر هستند و عناصری دارند که میزان استروژن را در بدن کنترل میکنند، میتوانند موجب کاهش دردهای ناشی از خروج مدفوع (اگر اندومتریوز در این نواحی تأثیر گذاشته باشد) شوند.
غذاهای مفید در اندومتریوز
- غذاهایی که دارای ویتامینهای گروه B هستند، مانند ماهی، برنج، ماکارونی، نانها و غلات سبوسدار و سبزیجات برگ سبز را در برنامه غذایی روزانهتان مصرف نمایید. ویتامینهای گروه B مقدار استروژن را در بدن کنترل میکنند و به کاهش علائم اندومتریوز کمک میکنند، لذا به کنترلکننده سطح استروژن معروفاند. علاوه بر این ویتامینهای گروه B مخصوصاً B6، B2، B1 از عود مجدد اندومتریوز جلوگیری میکنند.- سبزیجات تازه، آنتیاکسیدانهایی مانند بتا کاروتن، سلنیوم، ویتامین C و ویتامین E به همان میزانی که در کاهش گرفتگی عضلات و خونریزی در قاعدگی مفید و کارآمد هستند، در ارتقای سیستم ایمنی بدن نیز مؤثرند. هنگامیکه این آنتیاکسیدانها در رژیم غذایی شما وجود داشته باشند، میتوانند به کنترل اندومتریوز و دردهای ناشی از آن کمک کنند. منابع خوب آنتیاکسیدانها شامل اسفناج، کلم بروکلی، کرفس، خیار، بادام و روغن گل آفتابگردان و روغن گلرنگ هستند؛ بنابراین با ایجاد این تغییرات ساده در رژیم غذایی روزانهتان، میتوانید به بهبود اندومتریوز کمک کنید.
با تغییر در رژیم غذایی در مبتلایان به بیماری اندومتریوز موارد زیر حاصل میشود:
• کاهش درد
• کاهش التهاب
• کاهش نفخ
• تعادل در سطح هورمونهای بدن
• افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن
• افزایش سطح انرژی
• حفظ و نگهداری سلامت کلی بدن
منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره تغذیه مرکز مشاوره تبیان