موزه تاریخ طبیعی همدان

 
مجموعه‌ ای کم‌نظیر از نمونه انواع گونه‌های حیوانی، گیاهی و طبیعی اقلیم ایران و اقصی نقاط کره خاکی است که تماشای آن ذهن هربیننده‌ای را به گذشته و حال اعماق آب‌ها و فراز خاک‌ها می‌کشاند.
در لابه‌لای این مجموعه اعجاب‌انگیز که هم‌اینک به عنوان یکی از گران‌بهاترین سرمایه‌های ملی و بستری برای مطالعات دانش پژوهان و اهل تحقیق شناخته شده‌است، هزاران نمونهٔ زنده، سنگواره و تاکسی درمی شده از گونه‌های گیاهی پستانداران، پرندگان، خزندگان، حشرات و آبزیان به شیوه‌های مدرن و علمی نگهداری می‌شود.
همچنین از شناسنامه موزه که در دسترس قرار دارد، چنین برمی‌آید که بیش از 500 نمونه پرنده و ‪ 140‬ نمونه از پستانداران متعلق به دوره‌های کهن تا عصر حاضر مختص اقلیم ایران که نسل بسیاری از آنان تاکنون منقرض شده یا در حال انقراض است را می‌توان در موزه تماشا و مطالعه کرد.
بنیان موزه تاریخ طبیعی در همدان سال ‪ 1351‬به همت انسانی علاقه‌مند و سخت کوش و چند تن از دبیران دبیرستان و اساتید دانشگاه در سالن کوچک و محدود در گوشه‌ای از دبیرستان موسوم به پهلوی آن زمان گذاشته شده‌است.

این موزه هم‌اینک در چند تالار مجهز و آراسته به وسعت 2000 مترمربع به چند فضای مناسب برای مطالعه، سالن سخنرانی و کتابخانه تخصصی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا تجهیز شده است. از موزه تاریخ طبیعی همدان روزانه حدود ‪ 300‬نفر از دوست داران مظاهر طبیعت وحشی، اهل تحقیق و پژوهشگران از سراسر ایران دیدن می‌کنند.
این موزه به همت استاد جعفر محمد علیزاده احداث شده و تمام نمونه‌ها با همت ایشان و دانشجویان علاقه‌مند جمع‌آوری شده‌است.
گونه های مختلف در این موزه در سالنهای مختلف زیر دسته بندی شده اند :
سالن شماره 1 :
در این سالن نگاره های سنگی كشف شده از مناطق مختلف ایران، توسط گروه تحقیق موزه و سفالینه ها، و دست سازهای مفرغی و سكه به نمایش در آمده، كه مبین برداشت دقیق انسان ایرانی و علاقمندی وی به طبیعت اطراف خود بوده است. همچنین حدود 300 مورد صحنه سازی از طبیعت وحش ایران به معرض دید عموم گذاشته شده است.
در این سالن انواع دو کفه ایها، گاستروپودها، حلزونها، سخت پوستان، مرجان ها و اسفنج های خلیج فارس نگهداری می شود و علاوه بر آن از مجموعه های خارجی بخشی به نمونه های ایرانی ملحق شده که جمع این دو مجموعه خارجی و ایرانی بهترین کلکسیون صدف های ایران موجود در موزه است.
سالن شماره 2 :
این سالن به آبزیان اختصاص دارد و شامل دو بخش جدا از هم است .
بخش اول آكواریوم انواع ماهیان زینتی آب شیرین مناطق گرمسیری است، كه در حال حاضر تعدادی از آنها به صورت محدود و در حد تحقیقات در موزه نگهداری می شوند.
بخش دوم شامل آبزیان فیكسه شده است. در این قسمت نمونه های كمیاب و نفیسی از انواع آبزیان، خزندگان و پستانداران، به صورت فیكسه شده در داخل محلول و یا به صورت تاكسیدرمی شده قرار دارد.
سالن شماره 3 :
در این سالن، مجموعه ای از نمونه های كانی، فسیلی و سنگهای رسوبی به جای مانده از ادوار مختلف زمین شناسی ایران، جمع آوری شده است، كه گر چه فشرده ای از نمونه های كانی و فسیلی ایران است، لیكن غنی ترین مجموعه های مشابه داخل كشور می باشد.

اکتشافات :
توجه به اكتشاف، بیانگر پوپایی و بالندگی یك موزه می باشد. موزه تاریخ طبیعی همدان نیز درطول فعالیت 28 ساله خود برخی از نمونه ها را برای اولین بار در كشور كشف نموده است که البته اثبات جدید بودن آنها در سطح جهان نیاز به تحقیق و بررسی بیشتری دارد. برای مثال، كشف 5 گونه جدید از ماهی های خلیج فارس و چند نمونه از فسیلها، برای اولین بار توسط این موزه گزارش شده است. در حال حاضر علاوه بر گردشگران و محققین، سالانه گروههای زیادی از دانشجویان و دانش آموزان، از این موزه دیدن می كنند.

---

منبع: سایت مکان بین