تبیان، دستیار زندگی
پیشترها، منظورم سال های خیلی دور ، مردم در ایام عیدنوروز و یا هر عید دیگری، به دیدار هم می رفتند و با دید و بازدید، از حال و احوال هم باخبر می شدند. تا اینکه با گذر سال ها و پیشرفت تکنولوژی، تلفن قدم به خانه ها گذاشت. این بار مردم از طریق تلفن ازحال هم با
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : زهرا امیری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

در مسابقه پیامکی ما برنده ایم ...نه ببخشید برنده اید !


پیشترها، منظورم سال های خیلی دور ، مردم در ایام عیدنوروز و یا هر عید دیگری، به دیدار هم می رفتند و با دید و بازدید، از حال و احوال هم باخبر می شدند. تا اینکه با گذر سال ها و پیشرفت تکنولوژی، تلفن قدم به خانه ها گذاشت. 

تلفن همراه

این بار مردم از طریق تلفن ازحال هم باخبر می شدند  و چون دنیای اطراف پیشرفته  و پیچیده تر شده بود، دیگر مجال چندانی برای دید و بازدید نبود . همگی به همین شنیدن صدای هم قناعت کردند و حال و احوال پرسی در حد مکالمات تلفنی کفایت می کرد و خوب:..! شنیدن کی بود مانند دیدن؟!!.  تا اینکه رفته رفته تلفن های همراه با جذابیتی بی نظیر پا به عرصه وجود گذاشتند و هر روز با امکانات و طراحی ها و مزایای بهتر و بیشتر به دنیا عرضه می شدند.تلفن های همراه  نه در خانه ها ، بلکه از میان لوازم شخصی افراد سردرآوردند  و جزء لاینفکی از حریم خصوصی آن ها شدند. به واسطه همین موبایل ها و امکانات بیشمار آن ها بود که حال و احوال پرسی ها و دید و بازدیدها کاملا مختصر و مفید در چند جمله کوچک خلاصه شد.  حالا دیگر نه زحمت مسیرهای طولانی برای دیدن افراد لازم است و نه نیازی به شنیدن صدایشان ، همه دلخوش به یک پیام شده ایم. پیام کوتاه یا اس ام اس !

دستاوردهای تکنولوژی خواستگاه و کاربردهای فراوانی دارد و سعی در  افزایش رفاه و افزایش سرعت ارتباطات جهانی دارند، ولی از جهاتی نیز ، روابط عاطفی و مستقیم افراد را کاهش داده و به  ارتباطات ماشینی بدل کرده اند.

این روزها ، پیام کوتاه به عنوان یک وسیله  ارتباطی موثر و تنگاتنگ و قابل دید برای اهداف گوناگونی از جمله تبلیغات، تبریک یا تسلیت ، فراخوان و اطلاع رسانی های گسترده  مورد استفاده قرار می گیرد و از این رو طرفداران بیشماری یافته است . ولی از سوی دیگر با رواج وابستگی همگانی به برخی وسایل و ابزارها،  روش های سوء استفاده از آن ها نیز از سوی عده ای افراد یا گروه ها کشف می شود .کلاهبرداری های اس ام اسی، این روزها به یک روش بی خطر برای کسب درآمد افراد سودجو و البته  بااستعداد و خلاق بدل شده است. ولی از آنجا که اثبات و پیگیری اینگونه کلاه برداری ها به آسانی میسر نمی شود و یا مبالغ این کلاه برداری ها چندان زیاد نیست ، معمولا افراد  از شکایت علیه تبهکاران منصرف می شوند .

برگزارکنندگان برخی مسابقات پیام کوتاه و یا درخواست کنندگان برای ارائه انتقادات و پیشنهادات، که به پاسخ دهندگان  وعده دریافت جایزه می دهند ، ولی به وعده های خود عمل نمی کنند مصادیق دیگری از این موارد هستند.

دستاوردهای تکنولوژی خواستگاه و کاربردهای فراوانی دارد و سعی در افزایش رفاه و افزایش سرعت ارتباطات جهانی دارند، ولی از جهاتی نیز ، روابط عاطفی و مستقیم افراد را کاهش داده و به ارتباطات ماشینی بدل کرده اند.

ولی شاید اثر هیچ کدام از آن ها به اندازه  سودجویی شرکت های معتبر ارتباطی، نامطبوع و نامطلوب نباشد.  در برخی موارد وقتی کاربرامیدوار به دریافت جایزه نفیس ،  با قبض موبایلش مواجه می شود، نه تنها امیدش، بلکه تمام اعتمادش به یکباره بر باد می رود. چرا که  مبلغ  0000...! تومان بابت شرکت در (مسابقه پیام کوتاه یک سازمان  ارتباطی معتبر) به هزبنه مکالماتش افزوده شده است  . این در حالی است که از پیش، هزینه شرکت در مسابقه اعلام نشده و در صورت اعلام هزینه به حتم کسی در آن شرکت نمی کرد. از آن جا که به هزاران دلیل از جمله کثرت شرکت کنندگان نمی توان پیگیر جایزه شد، اکثر افراد با رضایت کامل می پذیرند که به حتم در مسابقه برنده نشده اند، ولی چیزی که نصیب همه شرکت کنندگان عزیز شده ، هزینه افزوده شده به قبض موبایل است که راه فراری هم از آن نیست و می بایست بی چون و چرا پرداخت شود. در این مواقع هیچ مرجعی پاسخگو نبوده و هیچ فرد حقیقی یا حقوقی مسئولیت آن را بر عهده نمی گیرد . حتی اگر ارسال پیام با نام همان شرکت معتبر ارتباطی صورت گرفته باشد.

در اینگونه موارد ، به نظر می رسد که این بی صداقتی ها ضرر چندانی نداشته باشد و محدود به عدم اعتماد عده قلیلی فقط و فقط به شرکت مربوطه شود. ولی از لحاظ اجتماعی و گسترده ، این بی صداقتی می تواند موجب عدم اطمینان و اعتماد به سایر شرکت های ذیربط و مرتبط شود و به تدریج بسیاری از  دستگاه های اجتماعی را فرا گیرد.

پیامک

شاید این موارد ، از نظر دست اندرکارانی که از  اعتماد برخی کاربران یک سیستم خاص ، سوء استفاده کرده و بی صداقتی روا داشته اند، موضوعی گذرا باشد که خیلی زود به اجبار فراموش خواهد شد. ولی وقتی اثرات عام و نامطلوب مواردی از این قبیل را در جامعه بررسی می کنیم به این نتیجه می رسیم که ، بی اعتمادی افراد از روش های نادرستی سرچشمه گرفته که از ابتدا چندان مهم و قابل توجه نبوده و یا حتی ناشایست به نظر نمی رسیده ولی با رواج آن ها در سطح جامعه ، اثرات نامطلوبشان به تدریج نمایان شده است .

معمولا اتفاقی که بعد از بی اعتمادی روی می دهد، مقابله به مثل و یا انتقام اجتماعی و یا به روایت ملایم تر، جبران خسارت است . بدین صورت که هرکس به سبب فریبی که خورده ، ابتدا نسبت به تمام آن قشر و یا صنف بی اعتماد می شود . سپس این بی اعتمادی او ، ناگزیر به افراد دیگر و صنوف دیگر سرایت می کند و چون خود او نیز جز یکی از قشرهای اجتماعی است سعی می کند به شیوه دیگران عمل نماید . یعنی به تناسب حرفه ای که در آن فعال است ، از راه های نامشروع کسب درآمد کند و عمل خود را کاملا عادی و موجه بداند چرا که همان شیوه ای است که همگان و از جمله سازمان ها و یا ادارات هم مرتکب می شوند. چنانکه به حتم همه ادارات و سازمان ها و موسسات از موازین قانونی و عرفی و اجتماعی خارج نمی شوند ، ولی متاسفانه اعمال ناشایستی که از برخی سازمان ها سرمی زند ، بقیه را نیز مورد سوء ظن قرار می دهد .

اجتماع دایره گسترده ای از کنش ها و واکنش هاست و هر کنشی در نهایت به پایان نمی رسد و در جایی ختم نمی شود بلکه همچنان اثرات خوب و یا سوء آن باقی می ماند. برخی ناهنجاری ها و ناملایمات بی اهمیتی که از سوی یک اداره و سازمان حقوقی برای تنها چند تن از افراد جامعه روی می دهد، حائز اهمیت به نظر نمی رسد .ولی اگر با ذره بین به  پیامدهای آن دقت کنیم ، می توانیم تاثیرات آن را ببینیم که همچون جریان های باریک به قسمتهای مختلف انشعاب یافته اند و تداوم آن ها می تواند اثرات سوئی را برای اجتماع به دنبال داشته باشد و روحیه افراد و در نتیجه روان جامعه  را با بحران های جدی روبرو نماید.

راه مسدود ساختن این بی صداقتی ها و جلوگیری از آثار سوء آن ها در جامعه به حتم، تنها از  طریق برخوردهای قانونی و جدی ممکن است .

ز- امیری

بخش اجتماعی تبیان