روایت‌های دلهره‌آور انسان امروز

مروری بر 10 اثر برتر داستانی دهه اول قرن 21 به روایت تایم  (  در دو قسمت )

قسمت اول :

پایان سال 2009 میلادی مصادف با پایان اولین دهه قرن بیست و یکم بود. به همین سبب بسیاری از رسانه‌‌ها به بهانه پایان دهه اول قرن حاضر، سراغ اتفاقات مهم در حوزه‌های گوناگون رفتند تا فهرستی از «ترین»‌ها را تهیه کنند. یکی از این حوزه‌ها حوزه کتاب و ادبیات بود که از منظرهای مختلف مورد توجه قرار گرفت و فهرست‌های بلندبالایی در این حوزه تهیه شد. مجله تایم هم به بهانه پایان دهه اول قرن حاضر، سراغ حوزه ادبیات و آثار منتشر شده در این حوزه رفت و 10 اثر پرفروش و برگزیده این دهه را معرفی کرد. این کتاب‌ها برندگان جوایز معتبری مثل پولیتزر،من بوکر و پن شده‌‌اند و فروش بالایی هم طی این سال‌ها داشته‌اند. بسیاری از نویسندگان این آثار در ایران شناخته‌شده هستند و برخی از آثار آنها به فارسی ترجمه شده است.

سایه‌‌های شوم

1)‌ «هرگز نگذار بروم» اثر کازو ایشی گورو (2005)‌: برای کتی، راوی داستان، طبیعی است نسبت به دوران کودکی خود بی‌تفاوت باشد. وقتی کتی دوران مدرسه شبانه‌روزی را با دوستان خود تامی و راث به یاد می‌آورد، پس از سال‌ها متوجه می‌شود آن دوران نه‌تنها دورانی معمولی نبوده، بلکه سرشار از اضطراب و دلهره بوده است.

خوانندگان اثر ایشی‌گورو پیش از قهرمان داستان به ‌حضور سایه‌های شومی پی می‌برند که بر سر راوی داستان قرار گرفته است. با این حال زمانی که راوی قصه خود را روایت می‌کند، دیگر دیر شده است و او مجبور است داستان خود را با چشمانی گریان روایت ‌کند.

رمان هرگز نگذار بروم مرثیه انسان‌های ساده و بی‌انگیزه‌ای است که گاهی تنها برای داشتن ذره‌ای خوشی پیش از پایان زندگی تلاش می‌کنند و با وجود مشاهده پایان غم‌انگیز خود چشم‌شان را از تیغه گیوتینی که بر گردن آنها فرود می‌آید، نمی‌بندند. این اثر در گونه علمی تخیلی قرار می‌گیرد و با پایانی تراژیک خواننده را مدام با صحنه‌های دلهره‌آور روبه‌رو می‌کند.

ایشی‌گورو، رمان‌نویس و فیلمنامه‌نویس انگلیسی ژاپنی‌الاصل است که از سال 1960 و از دوران کودکی به انگلیس نقل‌مکان کرده است. آثار داستانی ایشی‌گورو طرفداران فراوانی در دنیای انگلیسی‌زبان دارد. او تاکنون 4 بار نامزد دریافت جایزه ادبی من بوکر انگلستان شده‌ است. در سال 1989 رمان «باقیمانده‌های روز» جایزه من بوکر آن سال را برد. رمان «هرگز نگذار بروم» ششمین رمان این نویسنده بود که در سال 2005 توسط نشر مشهور ناپف به بازار آمد.

رویای واقعی

2) «جاناتان استرنج و آقای نورل» اثر سوزانا کلارک (2004)‌: نطفه آغاز شکل‌گیری این اثر رویای یک شعبده‌باز ونیزی است. خانم کلارک در خواب این شعبده‌باز را در حال بگو مگو با توریست‌های ونیز می‌بیند. اما این رویای قرن نوزدهمی تبدیل به رمانی پرمخاطب به نام جاناتان استرنج و آقای نورل می‌شود.

این رمان بر اساس رقابتی میان 2 شعبده‌باز انگلیسی با نثری فوق‌العاده، سرشار از جزئیات و پر از بازی با واژگان شکل می‌گیرد. علی‌رغم آن که موضوع رمان خانم کلارک شعبده‌بازی و امور مافوق طبیعی است، آن را با حرارت، احساس و غمی روایت می‌کند که در زندگی همه انسان‌های معمولی نیز حضور دارد.

امیدی که زنده می‌ماند

3)‌ «تصحیحات» اثر جاناتان فرانزن (2001)‌: جاناتان فرانزن در این رمان، داستان زندگی خانواده‌ای را در قلب ایالات متحده روایت می‌کند. خانواده لامبرت در شهر خیالی سنت جود در مرکز آمریکا زندگی می‌کنند. این قصه کم‌کم به جزئیات روابط و زندگی اعضای این خانواده پرداخته و پیچیدگی‌های روانی آنها را از خلال موقعیت‌هایی که در آن قرار می‌گیرند، برای خواننده روشن می‌کند.

چیپ، شخصیتی باهوش، دوست‌داشتنی اما حواس‌پرت است. دنیس شخصیتی پرکار و مدیروگری هم در بانک کار می‌کند و هر آنچه خانواده از او انتظار دارد، انجام می‌دهد. اما نمی‌داند چرا آنها او را دوست ندارند. هرچند هریک از آنها به دست خود در حال از بین بردن زندگی خود هستند، اما همچنان امیدوارند که زندگی آنها بهتر ‌شود. امیدواری آنها به زندگی تا آنجاست که حتی اگر آمریکای بزرگ را پیش چشمان خود در حال فروپاشی ببینند نیز به آینده بهتر امیدوارند.

جاناتان فرانزن نویسنده و منتقد آمریکایی، برترین جوایز ادبی آمریکا چون جایزه ملی کتاب آمریکا و جایزه پن/فاکنر را در کارنامه افتخارات خود دارد. رمان تصحیحات علاوه بر کسب جایزه کتاب ملی آمریکا در سال 2001، جایزه بهترین کتاب سال روزنامه نیویورک تایمز را در همان سال و جایزه جیمز تت بلک مموریال را در سال بعد برده بود. این اثر که در سپتامبر 2001 توسط نشر فارار در نیویورک به بازار آمد از نامزدهای نهایی دریافت جایزه من بوکر انگلستان در آن سال بود.

ترس‌های غم‌انگیز

4) «زندگی مختصر و فوق‌العاده اسکار وائو» اثر جونو دیاز: این اثر که بهترین اثر بین آثار برتر دهه اخیر تلقی می‌شود، پس از انتشار مجموعه داستان «غریق» دیاز که در 11 سالگی نوشته بود و موفق به دریافت جایزه ادبی شده بود، روانه بازار شد.

اسکار وائو، نام اسکار وایلد به زبان دومنیکنی است؛ نام کوچک یک شخص چاق، نویسنده داستان‌های علمی تخیلی و بازیکن حرفه‌ای بازی‌های جادویی و داستانی که در نیوجرسی بزرگ شده است. جونو دیاز در این رمان، داستان زندگی خانواده اسکار را در کشور دومنیکن و در زمان حکومت دیکتاتور تروخیلو دنبال می‌کند و سپس به پایان غم‌انگیز، عجیب و تأثرآور زندگی اسکار می‌رسد.

این اثر 350 صفحه‌ای که در سپتامبر سال 2007 توسط ریورهارد هاردکوور به بازار آمد، جایزه پولیتزر 2008 را برای نویسنده آمریکایی با اصلیت دومنیکنی خود به همراه آورد. جونو دیاز از مدرسان ادبیات خلاقانه در دانشگاه مشهورMIT آمریکاست.

تراژدی تنهایی

5) «دنیای شناخته‌شده» اثر ادوارد پی. جونز (2003): این رمان با این پرسش آغاز می‌شود: «آیا مرد سیاهپوستی که خود روزگاری یک برده بود می‌تواند برده‌دار شود؟» در همان ابتدای رمان نیز به این پرسش پاسخ مثبت داده می‌شود. شخصیت اصلی داستان هنری تاونزند است. او قهرمان داستان نیست، زیرا ویژگی‌های یک قهرمان را ندارد، بلکه تنها بهتر است بگوییم شخصیت محوری داستان است. او یک برده‌دار در ایالت ویرجینیا در سال 1855 است. ادوارد پی. جونز زندگی هنری تاونزند را از زوایای مختلف مورد کنکاش قرار می‌دهد. در کنار زندگی تاونزند، قصه‌های عاشقانه و کمدی شخصیت‌های دیگر نیز طی چند دهه روایت می‌شود.

رمان نخست ادوراد پی. جونز به نام «گمشده در شهر» نامزد دریافت جایزه ملی کتاب آمریکا شد، اما انتشار دنیای شناخته شده به عنوان رمان دوم جونز توسط نشر آمیستاد در آمریکا درخششی خیره‌کننده داشت و بهترین جوایز ادبی آن سال و سال‌های بعد را برای نویسنده‌ای که تنها دو رمان در کارنامه آثار خود داشت به همراه آورد.

ادامه دارد ...