حق زن بر مرد در کلام معصومین(ع)
جاء رجل الی الحسن علیه‌السّلام یستشیره فی تزویج ابنته، فقال: زوج‌ها من رجل تقیّ فانّه ان احبّها اکرم‌ها و ان ابغض‌ها لم یظلم‌ها.
مردی خدمت حضرت امام حسن علیه‌السّلام رسید تا درباره تزویج دخترش مشورت کند، حضرت فرمود: به مرد باتقوا او را شوهر بده زیرا اگر او را دوست بدارد، احسان و اکرامش می‌کند و اگر دوستش نداشته باشد، به او ظلم نخواهد کرد.
(مکارم الاخلاق، ص 222)
(رساله عملیّه، احکام عقد دائم)
حقّ زن بر مرد
رسول گرامی اسلام صلّی‌الله علیه وآله فرمود:
حقّ المراة علی زوج‌ها ان یسدّ جوعت‌ها، و یستر عورت‌ها، و لا یقبح لها وجهاً. 1
حقّ زن بر شوهر این است که او را گرسنه نگذارد، و بدنش را بپوشاند، و هیچگاه با او بد رفتاری نکند.
اظهار محبّت نسبت به همسر
پیامبر مکرّم اسلام صلّی‌الله علیه وآله فرمود:
قول الرّجل للمراة انّی احبّک لا یذهب من قلب‌ها ابداً. 2
شوهری که به همسرش بگوید دوستت دارم، این سخن همیشه در دل زن خواهد ماند.
یک دستور اخلاقی در روز جمعه
حضرت علی‌علیه‌السّلام فرمود:
اطرفوا اهالیکم فی کلّ جمعة بشیء من الفا کهة کی یفرحوا بالجمعة. 3
برای اهل و عیال خود در هر روز جمعه مقداری میوه تازه ببرید تا از روز جمعه خشنود شوند.
سفارش نسبت به خانواده
پیامبر بزرگوار اسلام صلّی‌الله علیه وآله می‌فرماید:
خیرکم خیرکم لا هله، و انا خیرکم لا هلی. 4
برترین شما کسی است که نسبت به اهل خود نیکوتر باشد، و من از همه شما نسبت به اهل خودم بهترم.
مرد جهنّمی
پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله علیه وآله فرمود:
من اضرّ بامراة تفتدی نفس‌ها لم یرض‌الله له بعقوبة دون النّار. 5
هر مردی که همسرش را آزار دهد تا مهرش را ببخشد و جانش را آزاد کند، خداوند به کمتر از جهنّم برای او راضی نخواهد شد.
غیرت بیجا
علی‌علیه‌السّلام فرمود:
ایّاک و التّغایر فی غیر موضع الغیرة فانّ ذلک یدعو الصّحیة منهنّ الی السّقم. 7
بپرهیزد از غیرت بیجا (سخت‌گیرهای نامعقول و احیاناً متّهم کردن همسر)، زیرا این کار زن پاکدامن را به آلودگی گرایش می‌‌دهد.
همسر خود را نزنید
نبی مکّرم اسلام صلّی‌الله علیه وآله می‌فرماید:
من ضرب امراة بغیر حقّ فانا خصمه یوم القیامة. لا تضربوا نسائکم، فمن ضرب‌ها بغیر حقّ فقد عصی الله و رسوله. 7
هر کس عیال خود را بدون هیچ حقّی بزند من در روز قیامت دشمن اویم. نزنید زنهای خود را، که هر کس بی‌حقّ آنها را بزند از فرمان خدا و رسول سرپیچی کرده است.
عذاب دست دادن نامحرم
امام صادق علیه‌السّلام فرمود:
من صافح امراة تحرم علیه فقد باء بسخط من الله عزّ و جلّ. 8
هر که با زن نامحرم دست دهد خشم خدای عزّ و جل را برای خود فراهم آورده است.
مرد صبور
پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله علیه وآله فرمود:
من صبر علی خلق امراة سیّئة الخلق و احتسب فی ذلک الاجر اعطاه‌الله ثواب الشّاکرین. 9
هر مردی که اخلاق بد همسر خود را به خاطر پاداش آن تحمّل کند، خداوند پاداش شاکران را بدو عطا کند.
نیکی به خانواده عمر را زیاد می‌کند
امام صادق علیه‌السّلام فرمود:
من حسن برّه باهله زادالله فی عمره. 10
هر کس به خانواده خود نیکی کند خداوند عمر او را زیاد می‌کند.
بهترین مردان
فاطمه زهرا سلام‌الله علیها فرمود:
خیار کم الینکم منا کبة و اکرمهم لنسائهم. 11
بهترین افراد شما نرم خوترین شمایند، و آنها کسانی هستند که بیشتر به زنانشان احترام می‌گذارند.
زنان، صاحبان بیشترین خوبی
امام صادق علیه‌السّلام فرمود:
اکثرا الخیر فی النّساء.12
بیشترین خیر در زنان است.
مردی که در حقّ خانواده خود کوتاهی کند
رسول اکرم صلّی‌الله علیه وآله فرمود:
ملعون ملعون من ضیّع من یعول.13
ملعون است، ملعون است کسی که درباره افراد تحت نظر خود کوتاهی کند.
مرد نباید بر خانواده خود سخت بگیرد
امام رضا علیه‌السّلام فرمود:
ینبغی للرّجال ان یوسّع علی عیاله لئلّا یتمنّوا
موته. 14
سزاوار است برای مرد که بر زن و فرزند خود توسعه دهد (سخت نگیرد) تا مر گ او را از خدا نخواهند.
حدیث دیگر
رسول خدا صلّی‌الله علیه وآله می‌فرماید:
لیس منّا من وسع علیه ثمّ قتر علی عیاله.15
کسی که خداوند به او وسعت زندگی داده ولی او به خانواده خویش سخت می‌گیرد با ما بستگی روحانی و معنوی ندارد.
سه خصلتی که مرد در خانه به آنها نیاز دارد
امام صادق علیه‌السّلام فرمود:
انّ المرء یحتاج فی منزله و عیاله الی ثلاث خلال یتکلف‌ها و ان لم یکن فی طبعه ذلک: معاشرة جمیلة، وسعة بتقدیر، و غیرة بتحصّن. 16
هر مردی در منزل خود نسبت به عیال و خانواده‌اش به سه خصلت احتیاج دارد: معاشرت خوب، وسعت در زندگی، و غیرت بر حفاظت آنها.
سلام دادن به اهل خانه
حضرت رسول اکرم صلّی‌الله علیه وآله فرمود:
سلّم علی اهل بیتک یکثر خیر بیتک. 17
بر اهل خانه‌ات سلام بگو تا برکت و خیر خانه‌ات زیاد گردد.
مردی که لقمه در دهان همسرش بگذارد
پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله علیه و آله فرموده است:
و انّ الرّجل لیوجر فی رفع اللقمة الی فم امرأته. 18
مرد اگر لقمه به دهان همسر خویش گذارد برای او ثواب دارد.
ثواب خدمت به همسر
رسول خدا صلّی‌الله علیه وآله به علی علیه‌السّلام فرمود:
خدمة العیال کفّارة للکبائر و تطفی غضب الرّبّ و مهور حور العین و تزید فی الحسنات و الدّرجات.19
خدمتگزار همسر بودن گناهان بزرگ را می‌پوشاند و غضب خدا را خاموش می‌کند و مهریه حورالعین است و بر حسنات و نیکی می‌افزاید و درجات را بالا می‌برد.
زن را به خاطر زیبایی و مال نگیرید
حضرت رسول اکرم صلّی‌الله علیه وآله می‌فرماید:
لا تنکح المراة لجما لها فلعل جما لها یردیها و لا لما لها فلعلّ ما لها یطغی‌ها و انکح المراة لدین‌ها.20
زن را برای زیباییش به همسری مگیرید، زیرا ممکن است جمال و زیبایی زن باعث پستی و سقوط اخلاقیش شود. همچنین به انگیزه مالش با او ازدواج نکنید، زیرا مال می‌تواند مایه طغیان او گردد، بلکه به سرمایه دینش متوجّه باشید و با زن با ایمان ازدواج کنید.
پانوشت‌ها:
1- بحارالانوار، ج103، ص 254.
2- وسائل الشّیعه، ج14، ص 10.
3- بحارالانوار، ج101، ص73.
4- وسائل الشّیعه، ج14، ص 122.
5- همان مأخذ، ص 6
6- همان مأخذ، ص175.
7- ارشاد القلوب، ص 291.
8- وسائل الشّیعه، ج14، ص142
9- همان مأخذ، ص 124.
10- وسال الشّیعه، ج1، ص39.
11- فاطمه الزّهراء، ص 267.
12- وسائل الشّیعه، ج14، ص11.
13- همان مأخذ، ص 122.
14- جامع‌السّعادات، ص 706.
15- مستدرک، ج2، ص643.
16- بحارالانوار، ج78، ص236.
17- اثناعشریّه، باب اوّل، فصل چهارم.
18- جامع السّعادات، ج2، ص139.
19- همان مأخذ، ج2، ص143.
20- محجّة البضاء، ج37، ص85.
منبع:کتاب حقوق متقابل زن و شوهر - نویسنده:حاج یداللّه بهتاش
