«سونامی» قلب صنعت توریسم آسیا را شكست ( قسمت سوم )
دریا حریم شكسته است. پیش آمده و پرخروش می تازد. گویا به حق خواهی از سرزمین خشكی آمده است و می خواهد گستره خود را وسعت بخشد. سقف ها بی محابا تن به آب زده اند. فاصله غریبگی آدم ها با یكدیگر فرو ریخته است. دست ساخته های آدمی چون پركاهی بی ارزش در موج های خروشان تاب می خورند. انسان ها از صحنه محو می شوند. پس از این آشفتگی و هنگامی كه دوباره نبض زندگی در سواحل جنوب شرق آسیا كه زیر شلاق «سونامی» نیمه جان مانده است، می زند، الله اكبر ... چشم به گـنبد مساجدی می دوزم كه در میان فروریختگی و نابودی همه دنیای اطراف در اثر پدیده «سونامی» استوار و قائم ایستاده اند.
طنین بانگِ خوش اذان در گوشم می نشیند و مقابل چشم ها مصداق این فرموده حضرت امیر(ع ) را می بینم كه می فرماید: «چه قدر عبرت در دنیا زیاد است و عبرت گیرنده، كم».
استان های ساحلی كشورهای مالزی، تایلند، سری لانكا، اندونزی، بنگلادش، هند و مالدیو در آسیای جنوب شرقی صبح روز 26 دسامبر سال 2004 میلادی طعمه امواج پرقدرت و مرتفع پدیده «سونامی» شدند كه در اثر زمین لرزه 9/8 ریشتری در اعماق اقیانوس هند و در نزدیكی جزیره سوماترا اتفاق افتاد. این امواج كه با سرعت متوسط 800 كیلومتر در ساعت به ساحل هجوم آوردند، بی رحمانه هر نشانه ای از حیات آدمی را كه در همسایگی دریا وجود داشت نابود كردند.
دست خدا بالای هر دستی است
تعداد كشته شده ها هنوز به طور مشخص اعلام نشده چرا كه به دلیل گستردگی مناطق آسیب دیده هنوز بخش های دور از دسترس برای یافتن اجساد واكاوی نشده است. آنچه در این میان باعث حیرت جهانیان شده، افراشتگی بنای مساجد پس از این واقعه است. بنگاه های خبری و پایگاه های اطلاعاتی تصاویری را منتشر می كنند كه در آنها مساجدی دیده می شود كه تا شعاع چندین كیلومتری در اطرافشان حتی اثری از یك دیوار برافراشته باقی نمانده است.نام خدا بر بلندای این مساجد سر سجده به زمین می كشاند و عظمت نام و یاد او، و دست قدرتش كه بالای هر دستی است ( یدالله فوق ایدیهم )، موج ایمان را در قلب های موحد و خداجو به جوشش می آورد.
قلب توریسم آسیا از طپش ایستاده است
قلب صنعت گردشگری در جنوب شرق آسیا از طپش ایستاده است. اگر در سال 2003 شیوع بیماری سارس و در سال 2004 اپیدمی آنفلوآنزای مرغی روزهای تیره صنعت گردشگری این منطقه را به ارمغان آورد، در آغاز سال 2005 دریالرزه پرقدرت در اقیانوس هند و ابرموج های «سونامی» مرگبار در كشورهای جنوب شرق آسیا قلب صنعت گردشگری این منطقه را از طپش انداخت. به گزارش شبكه تلویزیونی كانال 2 فرانسه، در پی وقوع این بلای طبیعی، همه تورهای مسافرتی اروپایی و آمریكایی به مناطق آسیب دیده لغو شده اند. در كشور ما نیز همه تورهایی كه به مناسبت سال نو برنامه سفرهای ویژه ای به كشورهای خاور دور و جنوب شرق آسیا را تدارك دیده بودند به خاطر وضعیت اضطراری منطقه ناچار به لغو این برنامه ها شدند.
صاحب یك مؤسسه خدماتی – مسافرتی با اعلام این مطلب، می گوید: «این مسئله به ویژه در تعطیلات سال نو ضربه شدیدی به صنعت توریسم منطقه می زند كه در عین حال از وقوع این زلزله آسیب زیادی متحمل شده است.» ظاهراً اپراتورهای تورهای مسافرتی در سراسر دنیا هنوز نتوانسته اند مكان كلیه مسافران خود را كه در هنگام وقوع زلزله و ابرموج ها در منطقه آسیای جنوب شرقی و آسیای جنوبی به سر می بردند مشخص كنند. هر چند كه اغلب جهانگردان اروپایی با كمك كشورهای متبوعشان با شتاب در حال بازگشت هستند، اما هنوز از سرنوشت تعداد بسیاری از جهانگردان از جمله 2689 نفر كه در تایلند مفقود شده اند، خبری در دست نیست.
«آغداشلو» درباره این وضعیت بحرانی می گوید: «در آینده معلوم می شود كه دامنه این حادثه تا چه اندازه صنعت توریسم آسیای جنوب شرقی را تحت تأثیر قرار می دهد.» به نظر او حداقل به 10 تا 15 سال زمان نیاز است تا بخش های پرجاذبه توریستی در این كشورها بازسازی شود. دبیر كل سازمان ملل متحد نیز پس از بازدید از مناطق آسیب دیده در جنوب شرق آسیا همین زمان ( یعنی حدود 10 سال ) را برای بازسازی كامل منطقه پیش بینی كرده است.
برخی از كشورهای آسیب دیده در «سونامی» اخیر، اقتصادی تك بعدی دارند كه وابسته به صنعت توریسم است و تایلند جزو این كشورها است. پیش از وقوع این بلای طبیعی اقتصاد دان ها معتقد بودند كه اگر بنا باشد روزی هیچ مسافری به تایلند سفر نكند، طولی نخواهد كشید كه اقتصاد این كشور رو به نابودی خواهد رفت.
چندین عامل مهم از جمله وجود بهترین هتل های پنج ستاره جهان، خط هوایی خوب و مستقل این كشور و البته قیمت های ارزان و مناسب برای مسافرانی كه عازم تایلند بوده اند سبب شده بود تا استقبال توریست ها از این كشور آسیای شرقی زیاد باشد. مقامات تایلندی برای جذب توریست و صنعت گردشگری خود یك برنامه ریزی بلند مدت 10 ساله تدوین كرده بودند كه از سال 1996 تا پایان سال 2005 را در بر می گرفت.
«كوروش پارسانژاد» كارشناس ارشد علوم اقتصادی در این باره می گوید: «تایلند جزو كشورهای موفق در زمینه توسعه صنعت گردشگری در جهان محسوب می شود. آنها توانسته بودند با تدوین برنامه های خاص جذب جهانگردان تعداد توریست های این كشور را از 19/7 میلیون نفر در سال 1966 به 12 میلیون توریست در سال 2004 برسانند. این افزایش باعث رشد سالیانه 16/24 درصدی درآمد كشور تایلند شده بود. جالب تر اینجاست كه این كشور برای پایان دوره برنامه خود كه سال 2005 اعلام شده بود، درآمدی معادل 450 میلیون دلار پیش بینی كرده بود كه با توجه به درآمد سال قبل یعنی 384 میلیون دلار چندان دور از دسترس نبود.»
وی وقوع این حادثه طبیعی را بلای جان اقتصاد تایلند و دیگر كشورهای متكی به صنعت توریسم در منطقه آسیب دیده عنوان می كند و می افزاید: «با این اتفاق در واقع همه آنچه كه دولت تایلند تاكنون رشته بود، پنبه شد.» وی با تأكید به اینكه اقتصاد تك بعدی در هر سرزمینی قابل اعتماد نیست، می گوید: «كشورهای بسیاری برای ساختن دوباره آنچه از بین رفته است، قول همیاری و همكاری داده اند اما این را كه مردم تا چه زمانی باید در انتظار به ثمر نشستن دوباره سرمایه گذاری ها در صنعت توریسم باشند فقط خدا می داند و بس.»
این موضوع فقط خاص تایلند نیست چرا كه وجه اشتراك اقتصادی میان همه كشورهای زلزله زده اتكای آنها به صنعت توریسم است. علاوه بر تایلند، اندونزی، سری لانكا، برخی جزایر هند و مالزی كه به شدت در فاجعه«سونامی» آسیب دیده اند كشور استرالیا هم در فهرست سرزمین های خطرناك برای توریست ها قرار گرفته است، چنانكه دولت های اروپایی و امریكایی برای سفر به این مناطق به گردشگران هشدار جدی داده اند.
مالدیو جزو كشورهایی است كه تقریباً پس از جزیره سوماترای اندونزی در نزدیك ترین نقطه به مركز زلزله قرار دارد و نیمی از درآمد ارزی خود را از توریسم به دست می آورد. تخریب زلزله در این سرزمین به حدی است كه كارشناس ها پیش بینی می كنند كه نرخ رشد اقتصادی مالدیو حدود 3 درصد كاهش خواهد یافت.«آغداشلو» جبران این كاهش را برای كشور مالدیو در طولانی مدت ممكن می داند و می گوید: «این وضعیت برای سریلانكا كه 20 درصد تولید ناخالص داخلی اش را از صنعت توریسم كسب می كند، وخیم تر است.»
همه اینها در حالی است كه عده ای از كارشناسان فكر می كنند خسارات به بار آمده در جنوب آسیا مانع رشد اقتصادی این منطقه نخواهد شد. شاید به همین دلیل است كه زلزله دریایی 9 ریشتری و سیل و آب گرفتگی های سهمگین پس از آن كه خسارات مالی و جانی بی شماری به دنبال داشت، بازارهای بورس را فقط ساعاتی تحت الشعاع قرار داد.
با این حال جیان بین یائو، معاون اقتصادی بانك توسعه آسیا معتقد است كه این فاجعه، لطمه های فراوانی به اقتصاد محلی جنوب آسیا وارد كرده است. وی می گوید: «این فاجعه به طور مستقیم اقتصاد محلی مناطق را تحت تأثیر قرار خواهد داد. كشورهایی نظیر اندونزی و سری لانكا كه بیش از همه خسارت دیده اند، به سال ها وقت و سرمایه هنگفت برای بازسازی نیازدارند و هیمن باعث می شود تا اقتصاد منطقه تحت تأثیر قرار گیرد.» او با اشاره به هزینه بازسازی منطقه گجرات بعد از زمین لرزه شدید سال 2001 در این منطقه می افزاید:«كشوری مثل سری لانكا كه بعد از تجربه تلخ دو دهه جنگ داخلی توانسته بود در سال های گذشته به آرامش نسبی دست یابد و در رشد تدریجی بخش توریسم بكوشد، حالا ناچار است بخش اعظم تلاش های دولت خود را در سال های آتی، صرف ایجاد دوباره ساختارهای زیربنایی كشور كند.»
معاون اقتصادی بانك توسعه آسیا قول داده است كه چون گذشته، نقش خود را در بازسازی ساختارهای زیربنایی، تأمین انرژی و همچنین تأمین آب آشامیدنی ایفا كند. بنا به گفته وی بانك توسعه آسیا بعد از مذاكره با دولت های كشورهای منطقه و تعیین نیاز آنها، كمك های لازم را در اختیار آنان قرار خواهد داد.
امواج مرگ در سواحل غفلت ( قسمت اول )
