تبیان، دستیار زندگی
همه آنچه برای گشت و گذار در موزه های سعد آباد باید بدانید
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

موزه گردی در تهران

کاخ سعد آباد


با آغاز ماه مبارک رمضان، پرونده سفرهای تابستانی هم بسته شده است. با این حال، توصیه ما برای گشت و گذار شما در این روزهای کشدار و بلند تابستانی، سر زدن به موزه های شهرتان است. اگر ساکن تهران هستید و تا به حال سری به مجموعه سعد آباد نزده اید، این روزها فرصت خوبی دارید تا با خواندن این راهنمای مختصر و مفید، راهی کاخ سعد آباد شوید و تاریخ فرهنگ ایران را از نزدیک ببینید.

بر پهنه کوهپایه ای توچال و در میان درختان کهن سرو و سپیدار دره سرسبز دربند، جایی است که زمانی ییلاق تابستانی شاهان سلسله قاجار بوده است. سعدآباد مجموعه ای است از 18 کاخ و کوشک با معماری زیبا و انبوهی از گنجینه های ملی که 13 تای آن تبدیل به موزه شده و شاید کمتر کسی هر 13 تا را دیده باشد. این مجموعه 110 هکتاری با تپه ها و دره های مشجر و آواز خوش پرندگان و آب روان قنات ها و رودخانه با صفای جعفرآباد که از میان باغ ها می گذرد، تنها گوشه طبیعت فراموش شده تهران است.

هر گوشه بافت تاریخی شمال تهران قدیم که تنها در سعدآباد از روزگار قاجار دست نخورده باقی مانده، خاطره ای از تاریخ معاصر ایران در دل دارد. این همه برای ساکنان تهران که تهران را ندیده اند. غنیمت است. سعدآباد دوران قاجار هشت هکتار بود اما رضاخان بسیاری از باغ های گلاب دره و ولنجک را خرید و به آن اضافه کرد. کاخ ها و بناهای دیگری در دوره پهلوی در این آبادی ساخته شد که امروزه بیشترشان تبدیل به موزه شده اند.

کاخ سعد آباد

کاخ موزه ملت (کاخ سفید)

درست روبه روی موزه هنرهای زیبا مسیر ورودی به مجموعه سعدآباد قرار دارد. در روزهای ویژه به دلیل ازدحام باری بازدید، مدیریت سعدآباد، برای حمل و نقل بازدیدکنندگان  ون هایی قرا می دهد اما در روزهای عادی باید قدم زنان مسیر مشجر میان کاخ ها را طی کنید. اولین ساختمانی که به رنگ سفید با معماری ایرانی – رومی جلب نظر می کند، کاخ سفید است که اقامتگاه تابستانی و محل تشریفات شاه و همسرش بوده است و ساخت آن به دستور رضاخان در سال 1310 خورشیدی آغاز شو در سال 1315 به پایان رسید.

کاخ سعد آباد

در بنای این کاخ هنرمندان و صنعتگران فراوانی مشارکت داشته اند. نقشه کاخ از مهندس خرسندی است و گچبری های ظریف و زیبای درون کاخ، کار دست هنرآفرین استادانی چون غلامرضا پهلوان و سنگ های مرمر سرسراها از معادن یزد و تربت حیدریه است که استاد لرزاده آن را اجرا کرده. کاخ سفید با 10 تالار و 54 اتاق، با نفیس ترین میراث ایرانی و خارجی ای که در حراجی های فرانسوی خریداری شده، تزئین شده است.

در تالار ورودی، پرده ای بزرگ نقاشی از شاهنامه و فرش های دستباف تبریز و آثار سفالین از هزاره چهارم قبل از میلاد چشم هر ایران دوستی را نوازش می دهد. طبقه پایین کاخ، موزه دیگری به نام هنر ملل قرار دارد که در گذشته موزه هنری فرح پهلوی بوده که مورد استفاده او اطرافیانش قرار می گرفت. مجموعه آثار این موزه از سراسر جهان خریداری شده یا اهدایی است. این آثار شامل تمدن های بیش از اسلام، دوره اسلامی، هنر آفریقای سیاه، هند، خاور دور، مایاها و آثار هنر معاصر ایران و جهان است.

نفیس ترین نقاشی (وزارت دربار)

در جنوبی ترین نقطه مجموعه سعدآباد ساختمان سه طبقه موزه هنرهای زیبا، معروف به کاخ اسود به چشم می خورد. علت شهرتش به این نام، سنگ های مرمر سیاهی است که در بنای آن به کار رفته است. این عمارت که در سال 1319 دوره رضاخان پایه گذاری شد است، در 1342 با انجام تعمیرات، به کاخ محل وزارت دربار تبدیل شد.

کاخ سعد آباد

پس از انقلاب اسلامی گنجینه های نقاشی هنرمندان ایرانی و خارجی در آن به نمایش گذاشته شدند. وارد موزه که شوید در طبقه همکف آثار هنرمندان معاصر ایرانی مانند سهراب سپهری، حسین زنده رودی، پروانه اعتمادی و... را می بینید. آثار هنرمندان اروپایی از قرن هفدهم تا بیستم میلادی در طبقه اول قرار دارد. یک طبقه بالاتر که بروید آثار هنرمندان ایرانی از دوره صفویه جلب توجه می کند؛ چهره، چهره و باز هم چهره؛ درباریان و ثروتمندان آن دوره علاقه داشتند پرتره ای از خودشان داشته باشند اما هیچ کدام از این تابلوها امضای نقاش ندارد.

دیگر آثار نفیس موزه هنرهای زیبا مربوط به دوره افشار و زند و قاجار  است که جز چهره شاه، دربار را هم ترسم کرده اند. از نفیس ترین تابلوهای آن هشت اثر از کمال الملک نقاش چیره دست ایرانی است.

آنچه شما خواسته اید

ساعات و روزهای بازدید: مجموعه سعدآباد همه روزه از ساعت هشت صبح الی پنج بعدازظهر به روی بازدیدکنندگان باز است.

بلیت: بلیت 11 کاخ موزه سعدآباد 300 تومان و دو کاخ موزه ملت (کاخ سفید) و کاخ سبز 500 تومان است. خانواده معظم شهدا، جانبازان، آزادگان می توانند با ارائه نامه از سازمان مربوطه بلیط نیم بها خریداری کنند. همچنین دانشجویان و دانش آموزان هم می توانند با ارائه کارت از بلیت نیم بها استفاده کنند.

مسیرهای منتهی به مجموعه سعدآباد: خیابان ولی عصر(عج) نرسیده به میدان تجریش، خیابان شهید فلاحی نژاد، خیابان طاهری، درب زعفرانیه: میدان تجریش، خیابان فناخسرو، درب جعفرآباد؛ میدان قدس، خیابان دربند ، میدان دربند، درب شمالی سعدآباد.

کافی شاپ ها و رستوران ها: کافی شاپ سعدآباد، روبه روی کاخ سبز؛ رستوران سنتی سعدآباد، دربند درب شمالی سعدآباد.

سرویس های بهداشتی: ضلع شمال غربی مجموعه سعدآباد، غرب ساختمان موزه برادران امیدوار ضلع شمال شرقی مجموعه سعدآباد، شرق ساختمان موزه فرشچیان

فروشگاه محصولات فرهنگی: ورودی در زعفرانیه

کتابخانه: کاخی که در شمالی ترین نقطه سعدآباد قرار دارد متعلق به کتابخانه ای با بیش از 10 هزار جلد کتاب است که نیمی از آن از دوره پهلوی باقی مانده است. این کتابخانه به محققان، پژوهشگران و دانشجویان با ارائه کارت در محل کتابخانه کتاب تحویل می دهد.

ادامه این مطلب را اینجا و اینجا بخوانید


گروه گردشگری تبیان- الهام مرادی

منبع: سرزمین من