پسران گرفتار

دوره نوجوانی از مهم ترین و حساس ترین دوره های زندگی انسان به شمار می رود؛ زیرا در این دوره نوجوان به دنبال یافتن هویت خویش، در مسیر شکل دادن به شخصیتی متکی به خود گام برمی دارد.

هر چند افراد در این دوره سنی دیگر بچه نیستند اما آگاهی و بلوغ لازم برای آن که خودشان به تنهایی بتوانند بهترین تصمیم را در کارهایشان اتخاذ کنند ندارند. راهنمایی های جدی و پیگیرانه چیزی است که نوجوانان برای رسیدن موفقیت آمیز به دوران بزرگسالی از طرف والدین به آن نیازمند هستند. تهیه و تنظیم اینگونه مرزبندی ها یک بخش مهم در فرآیند فرزند پروری و برخورد با نوجوان است و می تواند مانع از بروز انحرافات و مشکلات رفتاری و اخلاقی در نوجوانان گردد.

از طرف دیگر تغییرات فیزیولوژیکی که در بدن نوجوان به وجود می آید، باعث می شود نوجوان احساس برتری جویی کند و به مخالفت و نافرمانی همراه با افراد و اجتماع و حتی اولیای خود متوسل شود. در این هنگام نوجوان به هر رفتاری با بدبینی می نگرد و حالت منفی و مخالفت به خود می گیرد. علت شاید آن باشد که چون نوجوان سرشار از انرژی و صمیمیت است در تماس با بزرگترها احساس می کند که به اندازه کافی به رسمیت شناخته نمی شود لذا سعی دارد بر علیه چنین احساسی تظاهر به مخالفت کند.

البته دامنه این مخالفتها بسیار متفاوت است. در برخی از نوجوانان این مخالفت فقط درحد تضاد ورزی با نظرات و سلایق والدین است و در سوی دیگر این گستره، نوجوانانی قرار دارند که برای مخالفت و تضادورزی با والدین، اطرافیان و کلا مراجع قدرت دست به اسیب زدن به خود می زنند. این دست از نوجوانان در اصطلاح با عنوان "نوجوانان گرفتار" یا نوجوانان دشوار" خوانده می شوند.

واژه نوجوان گرفتار شده اغلب برای توصیف نوجوانی به کار برده می شود که گرفتار مواد مخدر یا دیگر فعالیتهای غیر قانونی شده و نیز آنهایی که گرفتار حلقه های اجتماعی غلط و یا آنهایی که در تطبیق با مدرسه و یا دیگر نهادهای اجتماعی مورد پسند جوان ترها مشکل دارند اطلاق می شود.

صرفنظر از این برچسبها، گاهی اوقات والدین به دلیل حس مالکیت نسبت به فرزندان درباره نوجوانانشان گرفتار عصبانیت های غیر ضروری می شوند.

ولی در ادامه راههایی برای کمک به این نوجوانان هست که به آنها اشاره می کنیم:

**به آنها گوش دهید و بعد با آنها حرف بزنید و بفهمید که آیا این رفتار خاص بالقوه مخرب هست یا نه؟ برخی از علایمی که نشان می دهد نوجوان تان محتاج کمک است عبارتند از: افزایش گرفتاری ها و دردسرها در زندگی نوجوان، ایجاد رابطه با جنس مخالف، علایم افسردگی، سومصرف مواد، تهدید فیزیکی خود یا دیگران، پرخاشگری رو به افزایش و یا فرارهای مداوم از منزل.

**موضع تان را نسبت به رفتارهای ناپسند فرزندتان بیان کنید. بگویید که مثلا رابطه با جنس مخالف یا تهدیدات فیزیکی و ... برایتان قابل قبول نیست. محکم و قاطع باشید ولی پرخاشگر نباشید.

** دلسوزی و شفقت خود را نسبت به او نشان دهید و پسر نوجوان تان را درک کنید. بگویید که شما اینجایید تا به او کمک کنید نه اینکه او را تهدید نمایید.

**از یک روان شناس حرفه ای در زمینه مشکلات نوجوانان کمک بگیرید. مطمئن شوید که این روان شناس تجربیات کافی در زمینه مواجهه با مشکلات نوجوانان را داشته باشد. آنها می توانند به درستی مشکل را تشخیص دهند و نیز در صورت لزوم برای تجویز دارو شما را به روانپزشک ارجاع دهند.

** با اولیا دیگر و کسانی که برای نوجوانان برنامه ریزی فرهنگی می کنند مانند مساجد و یا گروههای نوجوانان مثل هلال احمر مشورت کنید.

** از مشاوره مدرسه برای کمک به فرزندتان کمک بگیرید. از او سوال کنید که آیا برنامه ای برای بازپروری نوجوانان گرفتار شده، در مدرسه یا منطقه وجود دارد یا نه؟ فرزندتان را به صحبت کردن با مشاور ترغیب کنید. حتی می توانید در این باره با معلم وی در مدرسه حرف بزنید و تقاضای کمک کنید.

** نوجوان محتاج کمک، مقوله ای عجیب و غریب نیست. امروزه بسیاری از نوجوانان زمانی که در ظاهر ابراز بی میلی می کنند، به دنبال کمک گرفتن هستند. پس والدین باید در اتخاذ رفتار مناسب با فرزند نوجوان شان، خیلی مراقب باشند حتی والدینی که تصور می کنند مشکلات فرزندشان لاینحل است و قابل تغییر نیست را بی قید و شرط دوست داشته باشند.