تبیان، دستیار زندگی
بازی تفکر کودک را شکل می دهد لذا بی توجهی به بازی و اسباب بازی به معنای نادیده گرفتن دنیای کودکان است و ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

داستان اسباب بازی

چگونه برای کودک خود یک اسباب بازی مناسب انتخاب کنیم؟

عروسک

یكى از خصوصیاتى كه در دوران كـودكـى بیشتـر به چشـم می‌خـورد و از اهمیت ویژه‌اى برخـوردار است، بازى كودك است. تا جایی که برخی از روان شناسان به دوران قبل از دبستان، دوره بازى نیز گفته‌اند و عقیده دارنـد: بازى تفكر كـودك را شکل می‌دهد.

او در این موقعیت، كارى جز بازى نـدارد و ایـن امـر مـوجب می‌شود پرنشاط و پـرانرژى شود و فكر و استعداد او شكـوفا شـود. كـودك در بازى به آرزوهایـش دست می‌یابـد. قـدرت استـدلال پیدا مى‌كنـد و نیروى تحلیلـش تقـویت می‌گردد.

همچنین اولین وسیله ارتباط با همسالان بازی با سایر کودکان است.البته تا قبل از دو سالگی بازی با همسالان زیاد صورت نمی گیرد بلکه در دوران نوپایی بازی کودکان از واکنش های حسی- حرکتی مانند دویدن به اطراف و ..به سمت بازی های نمادین مثل تظاهر به ماشین سواری یا عوض کردن کهنه عروسک تغییر می کند.

بعد از دو سالگی همسالان بخش مهمی از زندگی اجتماعی کودک را تشکیل می دهند. کنش متقابل بین کودکان افزایش یافته و روابط بهتر می شود و بسیاری از کودکان آغازگر بازی می شوند، همکاری می کنند و نوبت رعایت می کنند. به طور کلی بازی و اسباب بازی است که کودکان را به یکدیگر نزدیک کرده و زمینه ای برای شکل گیری و برقراری روابط اجتماعی از جمله دوستی را در آنها شکل می دهد.

غرق در بازی

در این میان اسباب بازی در سرگرم کردن و بازی کودکان نقش بسیار مهم و محوری را ایفا می کند. بچه ها عاشق اسباب بازی ها هستند. در نزد کودکان هیچ چیز هیجان انگیز تر از باز کردن یک بسته کادو پیچ شده اسباب بازی نیست. از دگر سو در  نزد والدین در این لحظه هیچ چیز ارزشمند تر از مشاهده خنده شادمانی کودک شان نخواهد بود. همین شادی کودکان، والدین را بر آن می دارد که طیف وسیعی از ابزارهای بازی را برای آنها تهیه کنند بطوری که شاید اتاق کودک شما مملو از اسباب بازی هایی باشد که خیلی مناسب او نباشد لذا انتخاب اسباب‌بازی مناسب موضوعی است كه باید مورد توجه خانواده‌ها قرار گیرد زیرا هیچ چیز برای كودك جای اسباب بازی را نمی‌گیرد. بنابراین بهتر است که در انتخاب نوع اسباب بازی برای کودکتان این نکات را مورد توجه قرار دهید:

توجه به سن کودکان

اولین مساله ای که در انتخاب اسباب بازی های کودک باید در نظر گرفته شود، سن آنهاست. این مساله بسیار مهم است به خصوص برای کودکان زیر سه سال که همیشه عادات دارند وسایل بازی خود را وارد دهان کرده و یا بجوند لذا به همین علت بسیاری از اسباب بازیها که از تکه ها و یا قسمتهای کوچک تشکیل شده اند دارای " برچسب خطر" بوده تا نشان دهد که این وسیله بازی مناسب سنین زیر سه سال نیست.

درست است که جنبه سرگرم کنندگی اسباب بازی بسیار مهم است اما توجه داشته باشید که ابزارهای بازی که برای کودکتان استفاده می کنید حتما دارای عناصر و مولفه های یادگیری باشد

در ضمن توجه به سن برای سنین بالای سه سال و زیر شش سال نیز بسیار مهم است. بسیاری از ابزارهای بازی ممکن است که برای این گروه سنی مناسب نباشد چرا که ممکن است کودک ما به بلوغ فکری مناسب برای استفاده از آن ابزار بازی نرسیده باشد و یا از طرف دیگر ممکن است این وسیله بازی خیلی پایین تر از سطح سنی کودک بوده و لذا وی از آن وسیله بازی به اندازه کافی لذت نبرده و برایش سرگرم کننده نباشد. تحقیقات نشان داده تناسب نوع اسباب بازیها با سن رشد کودکان به مراتب مهمتر از تعداد و تنوع آنهاست. برخی از مطالعات نشان داده که بسیاری از اسباب بازیها نه تنها مناسب سن و مراحل رشد کودک نیستند بلکه از لحاظ سر و صدا و تعدد قطعات می توانند به سلامتی کودکان صدمه بزنند.

اسباب بازی تنها یک وسیله سرگرم کننده نیست

به مولفه های آموزشی و یاددهی آن وسیله بازی بسیار توجه کنید. درست است که جنبه سرگرم کنندگی اسباب بازی بسیار مهم است اما توجه داشته باشید که ابزارهای بازی که برای کودکتان استفاده می کنید حتما دارای عناصر و مولفه های یادگیری باشد. البته گاهی برخی از ابزارهای بازی تنها جنبه سرگرم کنندگی دارند و این مساله اصلا بد نیست اما والدین عزیز باید به این مساله توجه داشته باشند که اگر قصد تهیه ابزار بازی را دارند که هم جنبه سرگرم کنندگی و هم جنبه یادگیری(علمی) داشته باشد باید توجه ویژه ای به جنبه های خلاقیت آن وسیله داشته باشند. برای مثال پازل یکی

پازل

از ابزارهایی است که رگه های یادگیری و خلاقیت در آن بسیار نیرومند است و در حال حاضر برای سنین مختلفی طراحی شده است. این وسیله بازی به بچه های کوچکتر در مورد حروف، اعداد، رنگها و شکلها آموزش  می دهد و برای بچه های بزرگتر باعث رشد و تکامل  توانایی حافظه، ریاضی، جغرافیا و ... می شود. حتی پازلهایی که برای سنین نوجوانی و جوانی طراحی می شود مهارتهای تحلیلی و حل مساله را در افراد تقویت می کند.

توجه به توانایی های مالی خود

در انتخاب نوع اسباب بازی به توانایی های  مالی خود توجه داشته باشید. فراموش نکنید که کودکان از همان ابتدای زندگی از نحوه رفتار شما، شکل خرید کردن تان و یا حتی نوع اسباب بازی هایی که برای آنها انتخاب می کنید الگو برداری می کنند.

اگر همواره سعی کنید از مایحتاج زندگی خود چشم پوشی کرده ، اسباب بازی های گران قیمت برای آنها تهیه کنید، به طور غیر مستقیم حس خودخواهی و انحصار طلبی را به آنها القا کرده اید یعنی به آنها آموخته اید که تمام هزینه های اصلی زندگی را باید به خاطر تامین خواسته ها و اسباب بازی های مورد علاقه تو نادیده گرفت. به این ترتیب چنین کودکانی با ورود به مرحله نوجوانی و حتی جوانی تصور می کنند که همواره این نحوه رفتار باید ادامه پیدا کرده و هر آنچه را که می خواهند باید تهیه شود.

در انتخاب نوع اسباب بازی به باطری و یا حتی مدت زمان شارژ ماندن اسباب بازی انتخابی کودکتان توجه کنید.

قطار برقی

هر چند که برخی از متخصصان علوم رفتاری معتقدند که اسباب‌بازی مناسب، اسباب‌بازی‌ است كه خود كودك بازی كند نه این‌كه اسباب‌بازی، بازی كند و كودك تماشا كند. از این منظر تمام اسباب بازی‌های باطری دار زیر سوال می‌روند. اما در هر صورت با توجه به تغییرات سریعی که در شکل ظاهری اسباب بازی ها ایجاد شده به نظر می رسد که نمی توان کودکان را به کلی از مصرف این گونه وسایل بازی منع کرد. لذا باید این مساله را مورد توجه قرار داد که جذابیت و سرگرم کنندگی و یا حتی جنبه یادگیری برخی از اسباب بازی ها به کارکردن آنها با باطری باز می گردد(مانند لوکوموتیو و یا ماشینها و موتورهای شارژی که کودکان می توانند بر روی آنها سوار شده و با آنها حرکت کنند) یعنی در صورتی که باطری و یا قدرت شارژ را از این اسباب بازی ها بگیریم شاید تبدیل به یک تکه پلاستیک بی مصرف شوند بنابراین اگر چنین وسایلی را برای کودکتان تهیه می کنید حتما با نوع، سایز و طول عمر باطری آن وسیله و یا مدت شارژ آن توجه داشته باشید.

گارانتی و یا همان ضمانتنامه اسباب بازی ها نیز بسیار مهم هستند. به خصوص اگر این وسایل بازی از قیمت بالایی برخوردار باشند. بنابراین به ضمانتنامه حک شده بر روی جعبه اسباب بازی دقت کنید و اگر این مورد کاملا مشخص نبود حتما به وب سایت سازنده آن ابزار بازی مراجعه کنید. بسیاری از این وب سایتها اطلاعات بسیار مفیدی در مورد ضمانتنامه این ابزارهای بازی و اینکه چه مواردی را شامل می شود(مانند دریافت رسید و یا به همراه  داشتن بسته اصلی اسباب بازی)، نشان می دهد.

گروه خانواده و زندگی سایت تبیان- مریم عطاریان

مقالات مرتبط

دنیای باربی و کودکان ما

اسباب بازی های آینده خراب کن

وقت بازی است

جدی بگیرید!

کاربران محترم می توانند مطالب خود در این زمینه را در بخش انجمن های تخصصی تبیان قرار دهند.

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.