تبیان، دستیار زندگی
برای داشتن فرزندی خوب ، فردا خیلی دیر است باید از همین امروز حتی اگر هنوز ازدواج نکرده اید ، شروع کنید.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شروع قبل از بارداری!


برای داشتن فرزندی خوب ، فردا خیلی دیر است باید از همین امروز حتی اگر هنوز ازدواج نکرده اید ، شروع کنید.

تربیت کودک

تربیت دارای دو مرحله است که یکی مربوط به دوره قبل از متولد شدن که تنها عوامل موثر در این مرحله ،خانواده و والدین هستند و مرحله دوم هنگامی است که فرد پا به عرصه هستی می گذارد و تحت تاثیر عوامل تربیتی دیگری نظیر محیط و گروه های هم سال و آموزش قرار می گیرد .با وجود اینکه روانشناسان انسان گرا معتقد به این هستند که تغییر در رفتار انسان همیشه امکان پذیر است اما در صورتی که فرد در مراحل ابتدایی رشد و حتی قبل از تولد(در رحم مادر) تحت تاثیرات منفی قرار گرفته باشد تغییر دادن رفتار های ناهنجار وی و ایجاد رفتارهای مناسب به جای آنها کاری بسیار سخت و حتی غیرممکن است تا جائی که استاد سخن می فرماید: تربیت نااهل را چون گردکان بر گنبد است.

از آنجا که یکی از اهداف خلقت انسان تربیت خود در راه رسیدن به کمال و عشق الهی است ، باید سعی شود تا زمینه های این رشد و کمال و باروری استعدادهای مثبت در وجود فرد فراهم شود. پس باید به عواملی که در رشد و تربیت فرد چه قبل از تولد و چه بعد از تولد موثراند توجه خاصی نمود. تربیت فرزندان از قبل تولد باید مورد توجه قرار گیرد تا آنجا که حکیمی را پرسیدند: تولد کودک از کی شروع می شود؟ گفت: بیست سال قبل از تولدش.(1)

از دوران انتخاب همسر و دوران بارداری باید به نکات تربیتی آینده فرزند توجه کرد. اولین دوره تربیت در زمان قبل از تولد مربوط به مسئله انتخاب همسر است. زن و شوهر از ارکان خانواده به شمار می روند و خانواده مهم ترین نقش را در تربیت فرزند ایفا می کند؛ از این رو، اگر همسران، از لحاظ جسمی، افرادی سالم و از لحاظ روحی و معنوی، صالح و تربیت یافته باشند به جد می توان گفت بخش مهمی از تربیت فرزند، سامان یافته و تضمین شده است.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل بیت (علیهم السلام) هم، دیگران را به این امر خطیر سفارش کرده اند و هم خود در انتخاب همسر دقت نموده اند. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: انکحوا الأکفاء و انکحوا منهم و أختاروا لنطفکم (حر عاملی، 1367، ج 14، ص 29)؛ به هم شأن خود زن بدهید و از هم شأن خود زن بگیرید و برای نطفه های خود [جایگاهی مناسب] انتخاب کنید.

از دوران انتخاب همسر و دوران بارداری باید به نکات تربیتی آینده فرزند توجه کرد. اولین دوره تربیت در زمان قبل از تولد مربوط به مسئله انتخاب همسر است.

از دیگر عوامل در این مرحله توجه به لقمه حلال و کسب روزی حلال است. مولانا جلال الدین بلخی با بیان اصل علیت و نظام علت و معلول در عالم می فرماید: چون زلقمه تو صید بینی و دام جهل و غفلت آید آنرا دان حرام/ لقمه ای كان نور افزود و كمال آن بود آورده از كسب حلال(2) در واقع مولانا حسد و جهل و غفلت و بطور كلی صفات ناپسند را زاییدة لقمة حرام می دانند. مرحوم علامه جعفری (ره) در تفسیر این بیت مولانا می فرماید لقمة حلال برای دل انسان علم و حكمت و عشق و ظرافت ایجاد می كند و هنگامی كه دیدی حسادت و جهل و غفلت تو روز افزون است بدان كه نتیجه همان لقمه های حرامی است كه خورده ای.(3)

در این زمینه عالم و زاهد بزرگ مرحوم شیخ علی اكبر نهاوندی می فرماید: چون غذای حرام به شكم وارد شد مصداق آیه: «و الذی خبث لا یخرج إلا نكداً»(4) از خبیثت چیزی جز خبیث خارج نشود و مصداق آن در ضرب المثلها این بیت است كه: از كوزه همان تراود كه در اوست ... و قوت یافتن و بسته شدن نطفه ای كه با لقمه حرام بسته و رشد یافته چیزی جز خباثت نمی باشد و چگونه می توان به چشم او امیدوار بود كه به نامحرم نگاه نكند و یا با زبان غیبت نكند و این چنین است حال سایر اعضاء به نسبت به معاصی كه صادر شده از شخص(5)

تربیت کودک

اهمیت مراحل اولیه و پایه رشد تا جائی است که قرآن کریم نیز در آیه 109 سوره توبه برآن صحه می گذارد و می فرماید: " آیا کسی که شالوده آن را بر تقوای الهی و خشنودی او بنا کرده بهتر است ، یا کسی که اساس آن را بر کنار پرتگاه سستی بنا نموده که ناگهان در آتش دوزخ فرومی‌ریزد؟ و خداوند گروه ستمگران را هدایت نمی‌کند. برای آیه فوق تفاسیر مختلفی بیان شده و نکات مختلفی نیز استخراج گردیده است که بعضی از آنها عبارتند از: 1- مومنان راستین، شخصیت خویش را بر اساس تقوا و تحصیل رضایت خدا بنا مى کنند. 2- لزوم داشتن اخلاص و تقوا، از نخستین مراحل انجام هر کار 3- منافق، بناکننده شخصیت خویش بر اساسى سست و ناپایدار(برداشت فوق بر این اساس است که مراد از«بنیانه» هویت و شخصیت خود فرد باشد.)

عامل مشترکی که در همه این نکات بدان اشاره شد، توجه به بنیان و پایه و اساس و پایه‌ریزی شخصیت و ایمان در مراحل اولیه در وجود شخص خواهد بود و این موضوع آنچنان اهمیت دارد که خداوند علت سقوط بعضی از افراد در دوزخ را عدم پی ریزی درست شخصیت درمراحل اولیه می داند. پس به نظر دقیق، تربیت کودک حتی سال ها قبل از تولد طفل آغاز می شود، والدین قبل از فرزند دار شدن باید، زمینة رشد و هدایت را در خود ایجاد کنند و برای پدر و مادر شدن خود را آماده نمایند.

پی‌نوشت:

(1)دکتر افروز - روان شناسی و تربیت کودکان و نوجوانان ، ناشر ، انتشارات انجمن اولیا و مربیان ، چاپ نهم ، ص9.

(2) مثنوی دفتر اول ص 66 بیت 1645انتشارات بهنود 1375.

(3) شرح مثنوی علامه جعفری ج1 ص 719.

(4) سوره اعراف

(5) خزثیة الجواهر، ص 430، موعظه در تأثیر اغذیه از حدیث حلیّت و حرمت در انسان

وهاب خدابخشی

بخش خانواده ایرانی تبیان


مطالب مرتبط:

فرزندتان سرکش است؟

مغز دخترانه، جسم پسرانه!

هیولای یک چشم

جایگزین های مفید و مختصر

تمرکزهای از دست رفته

گشت و گذارهای دیجیتالی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.