تبیان، دستیار زندگی
باربی، مرد عنکبوتی، سوپرمن، لاک پشت های نینجا، ربات ها، خانواده رابینسون و غیره، این ها اسامی شخصیت ها و قهرمان های داستان های کارتونی و سینمایی دنیای امروز هستند که از آن سوی آب ها، با رنگ و لعاب زیبا و دلفریب، خود را به پشت ویترین مغازه های شهرهای ما رس
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

باربی یا سارا ، انتخاب کن!

باربی

ضربه فنی شخصیت های بومی توسط قهرمانان هالیوودی در بازار لوازم مدرسه

باربی ، مرد عنکبوتی، سوپرمن ، لاک پشت های نینجا ، ربات ها ، خانواده رابینسون و غیره ، این ها اسامی شخصیت ها و قهرمان های داستان های کارتونی و سینمایی دنیای امروز هستند که از آن سوی آب ها، با رنگ و لعاب زیبا و دلفریب، خود را به پشت ویترین مغازه های شهرهای ما رسانده اند و بر روی دوش کودکان و نوجوانان ما وارد مدارس شوند... حضور پر رنگ این شخصیت ها در بازار داغ کیف و لوازم التحریر مدارس، هر سال در حالی رخ می دهد که جای خالی شخصیت ها و الگوهای ایرانی و بومی در این عرصه از یک سو و انفعال و کم توجهی فضای فرهنگی و اجتماعی جامعه به آن از سوی دیگر ، به یک امر بدیهی و عادی تبدیل شده است.

باربی

... مادر دوباره جامدادی پارچه ای صورتی رنگ را برانداز می کند ، از مغازه دار سوال می کند: «جامدادی صورتی فلزی ندارید؟» مغازه دار همراه با پاسخ منفی چند جامدادی دیگر را که هیچ کدام صورتی نیستند به او پیشنهاد می دهد ، اما مادر می گوید که چون کیف و لوازم التحریر دخترش صورتی رنگ است، جامدادی اش هم باید صورتی باشد. صدای خواهش و التماس دختربچه دوباره بلند می شود و از مادرش می خواهد ، همین جامدادی پارچه ای صورتی رنگ را که عکس عروسک باربی دارد ، برای او بخرد. نگاهی که به درون کیسه لوازم التحریرش می اندازی ، کیف صورتی با عکس باربی ، خط کش صورتی باربی ، جعبه مداد رنگی باربی ، لیوان باربی ، دفتر خط دار و نقاشی باربی و حالا هم جامدادی باربی می بینی. لوازم مدرسه برادرش هم کیف سورمه ای با تصویر مرد عنکبوتی ، دفتر نقاشی با تصویر انیمیشن ربات ها، لیوان و جامدادی فلزی مرد عنکبوتی بود که این مشخصات اغلب در مورد خانواده هایی که برای خرید به بازار تهران آمده بودند ، صدق می کرد. عکس باربی، مرد عنکبوتی، یانگوم، امپراطور دریا، لاکپشت های نینجا، سوپرمن، خانواده رابینسون و...، اما جای خالی تصاویر شخصیت های ایرانی، مثل دارا و سارا، نه تنها در تمامی وسایل خریداری شده توسط آن خانواده ها، بلکه تقربیا در همه مغازه های بازار بزرگ تهران به وضوح قابل مشاهده بود.

باربی ، اسم خلاصه شده باربارا، دختر کوچک رئیس کمپانی «متل» است که در سال 1945 شروع به تولید این عروسک کرد و به زودی در صف اول اسباب بازی دختران در غرب قرار گرفت. در سال 1959 هر عروسک باربی به قیمت سه دلار فروخته می شد اما اکنون هر عروسک باربی اصل ساخت کمپانی متل ، 4500 دلار قیمت دارد. باربی تا کنون بیش از 500 بار در نقش ها و شخصیت های متفاوت مثل پرستار، افسر پلیس، آموزگار، پزشک، دندانپزشک، دامپزشک، خواننده، ژیمناستیک کار، کارآگاه، افسر نیروی دریایی، افسر خلبان، مهماندار هواپیما، دزد ، گدا و ... عرضه شده که این شخصیت پردازی ها، برای کارکردهای تربیتی این عروسک است.

به گفته برخی کارشناسان جامعه شناس و روان شناس، بلوغ زودرس ، سو ء تغذیه ، مصرف گرایی و تجمل بخشی از تاثیرات فرهنگی است که باربی به همراه خود وارد جامعه می کند.

اما در کشور ما شخصیت های طراحی شده بومی (دارا و سارا) را آن هم با جست وجو در راسته کیف و لوازم التحریر بازار تهران شاید فقط چند مغازه می توان پیدا کرد که مغازه داران آن ها را به درخواست مشتریان از پستوی مغازه شان بیرون می کشیدند و نشان می دادند. طراحی، رنگ، کیفیت ظاهری و حتی قیمت این محصولات، در همان نگاه اول ذوق متقاضی که همان کودکان و نوجوانان است را کور می کرد و طبیعی است که در مقابل انبوهی از طرح ها و رنگ های جذاب باربی و دوستانش، آگاهانه یا ناآگاهانه، دارا و سارا از ویترین مغازه ها به پستوی منتقل شوند.

تقریبا همه خانواده ها نیز دلیل استفاده نکردن از لوازم التحریر با تصاویر دارا و سارا را، نداشتن اطلاعات کافی نسبت به این شخصیت ها و در مواقعی کیفیت این محصولات خواندند و این که این لوازم، به لحاظ بصری، تمایلی را برای فرزندانشان ایجاد نمی کند ، به طوری که دانش آموزان علاقه داشتند ، لوازمی را خریداری کنند که تصاویر قهرمانان و شخصیت های اصلی و تاثیرگذار داستان ها و کارتون های بین المللی و جهانی را روی خود داشته باشند. برای هیچ کدام از این خانواده ها فرقی نداشت که تصویر روی لوازم التحریر فرزندان شان خارجی باشد یا داخلی، بلکه کیفیت، دوام، زیبایی، قیمت مناسب ، ملاک های مهم انتخاب و خرید آن ها از سوی خانواده ها بود.

شاید در نگاه اول برای عده ای، چه مسوول و چه غیرمسوول، مهم نباشد که کودکان و نوجوانان بر روی کیف ها و لوازم مدرسه خود چه تصاویری دارند و شاید هم از تاثیرات و زمینه سازی های فرهنگی گرایش آنان به شخصیت ها و قهرمان های داستان های خارجی بی خبرند.

اخیرا هم که این حرکت خزنده فرهنگی ، با تولید و عرضه پلاک ها، مدال ها و آویزهایی با نوشته ها و تصاویر مختلف ، خود را از محدوده سنی کودک و نوجوان به جوانان رسانده ، شاید موضوع آن قدر بزرگ نشده ، تا در معرض دید قرار گیرد. در این میان در سطح آموزش و پرورش ، مسئولانی که هر سال در شروع فصل بازگشایی مدارس، مقررات مربوط به نوع ، رنگ و طرح لباس و مانتوی دانش آموزان را به خانواده ها اعلام می کنند ، می توانند با علم به این حرکت خزنده فرهنگی بیگانه، درباره تصاویر و علایم کیف و لوازم التحریر دانش آموزان نیز اقدامی فرهنگی انجام دهند.

رستم

پدر ومادر های تبیانی :

اگر می خواهیم فرزندانمان با فرهنگ غنی اسلامی - ایرانی آشنا شوند ، باید اولین گام را خودمان برداریم .هیچ کدام از سی دی های موجود در بازار جای قصه های زیبایی که با کلام دلنشین شما برای کودکانتان عنوان شود را نمی گیرد.

بهتر است برای فرزندانمان وقت بگذاریم ،فکر کنیم ،شخصیت های اسطوره ای مان را به زبان آنان ،به ایشان نشان دهیم

و به دیگران اجازه ندهیم از آن سوی مرزها تخیل ،خواب ،آرزوها و دنیای کودکانمان را تصاحب کنند.

نمونه هایی از این قصه ها را می توانید در بخش کودک ونوجوان تبیان ببینید.

بخش خانواده و زندگی

منبع خبر : روز نامه ی ابتکار - ایسنا

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.