وقتی فرزندم دزدی می کند!
با دقت تمام گوشه و كنار كیف خود ، كشو و كمدها، زیر فرشها و حتی كابینتهای آشپزخانه را برای چندمین بار زیر و رو میكند؛ اما نیست كه نیست. او مطمئن است كه مبلغی پول در كشو گذاشته بود، ولی حالا هر چه میگردد آن را نمییابد. با دیدن اسباب بازیها و سی دیهای جدید بازی در كمد پسرش، شك او به یقین تبدیل میشود. این چندمین بار است كه كودك 10سالهاش بدون اجازه از خانه پول برمی دارد.
***
خانوادهای را در نظر بگیرید كه در مورد مخارج خانواده با یكدیگر نشست و گفتگو دارند. پدر در مورد میزان درآمد خود و هزینههای خانواده ، از اجارهخانه گرفته تا صورتحسابها و نیازهای تك تك افراد خانواده با آنها صحبت میكند و آنان را در جریان كم و كیف مخارج زندگی قرار میدهد. او به این ترتیب فضایی از اعتماد متقابل را در خانواده ایجاد میكند و در نتیجه میتواند براحتی پولی را مثلا در كشوی خانه بگذارد و مطمئن باشد فرزندان با رعایت همه جوانب، مبالغ مورد نیاز خود را برمیدارند یا توضیح میدهند كه برای چه كاری به پول نیاز دارند و با اجازه، مبلغ مورد نیاز خود را برمی دارند.
اما اگر در خانواده شما محیط امن و اطمینان برقرار است و باز هم كودكتان گاه و بیگاه دستی به جیب و كیف شما میبرد ، به دومین عامل توجه كنید، شما تا چه اندازه نیازهای فرزند خود را میشناسید و آنها را برطرف میكنید؟ چقدر خود او را در تهیه وسایل مورد نیازش مشاركت میدهید؟ فراموش نكنید تكرار چنین اعمالی از سوی كودكان میتواند تبدیل به عادتی شود كه ترك آن سخت خواهد بود.
كودكی را فرض كنید كه خانواده توجهی به تغذیه او ندارند و او بدون داشتن خوراكی یا پول تو جیبی به مدرسه میرود. چنین كودكی ممكن است خوراكی دوستش را به شوخی از دست او بقاپد و همه به او بخندند یا این كه منتظر بماند تا در فرصتی مناسب پنهانی همه یا مقداری از خوراكی همكلاسی خود را بردارد یا در حالت بدتر، دست در كیف او كند و تغذیهاش را بردارد. همین وضعیت میتواند در خانه اتفاق بیفتد. به این ترتیب كه كودك پولی را از دست مادرش بگیرد یا بقیه پولی را كه برای خرید مایحتاج خانواده به او داده شده بازنگرداند یا مبالغ را دروغ بگوید تا برسد به جایی كه پنهانی از جیب یا كیف والدین و خواهر و برادر خود مبالغی را بردارد.
شاید نیازهای كودك خود را نمیشناسید و برای برطرف كردن آن تلاش نمیكنید یا تامین نیازهای او را مشروط به هزار دلیل و قاعده میكنید. كودك بارها و بارها به طور مستقیم و غیر مستقیم ، گاه با گوشه و كنایه و گاه با نقل داستانها و ماجراهای دوستان و همكلاسیها میخواهد شما را در جریان نیاز خود قرار دهد، اما هر بار كمتر به او توجه میكنید.
تلاش برای خودنمایی
گاهی علت بروز چنین خطایی درخواستهای كاذب كودك است. به این معنی كه نیازهای اصلی او تامین شده ولی او درخواستهای غلطی دارد كه اگر به طور طبیعی از والدین بخواهد برآورده نمیكنند؛ بنابراین به دنبال راهی میگردد تا منبع مالی این خواسته غلط خود را پیدا كند كه برداشتن از جیب یا دروغ گفتن است. در اینجا نیز باید دقت كرد كه اعتماد و تفاهم بین اعضای خانواده حاصل شود. در این صورت كودك حتی اگر درخواست غلطی داشته باشد برای گرفتن راهنمایی با والدین خود مطرح میكند.
معمولا فاصلههاست كه اجازه نمیدهد کودک آنچه را كه به ذهنش میرسد ، بگوید. كودك فكر میكند خواستهاش درست است، ولی اگر به پدر و مادرش بگوید نمیپذیرند. وقتی اعتماد داشته باشد، خواسته خود را مطرح میكند. پدر و مادر در این شرایط باید بتوانند با هنر خود او را از خواسته غیر معقولی كه دارد منصرف سازند.
مورد دیگری كه میتواند باعث شود كودك ما دست به چنین خطایی بزند ، آموزشهای الگویی است. آنجا كه پدر بازنگرداندن بقیه پول مشتری را به حساب زرنگی خود میگذارد یا با سربلندی از تعداد دفعاتی میگوید كه از بزرگترهای خود پولی را برداشته و آنها متوجه نشدهاند، همچنین فیلمها و قصههایی كه قهرمان آنها دزد و سارقی است كه با استفاده از تواناییهای خاص خود مبالغ هنگفتی به جیب میزند و کودک آنها را میبیند و الگو میگیرد. به این موارد دوستانی را اضافه كنید كه برای فرزند شما از تجربیات خود تعریف میكنند و این كه با این طریق توانستهاند بسیاری از خواستههای خود را تامین كنند. همه اینها برای آموزش این نكته كافی است كه یك راه برای تامین نیازها، دست كردن در جیب بزرگترها و برداشتن پول است.
كودك ممكن است از لحاظ مادی نیازی نداشته باشد و تنها به این دلیل كه اخلاق پدر یا مادر خود را نمیپسندد و برای این كه آنها را اذیت كند یا از روی حسادت با خواهر یا برادری كه پدر و مادر او را بیشتر تامین میكنند دست به این كار میزند. در چنین مواردی گاه دیده شده كه كودك حتی پولهایی را كه از این طریق برداشته خرج هم نكرده و با روشن شدن موضوع آنها را پس داده است.
گاهی لازم است به صورت غیر مستقیم و در قالب داستان و قصه كودك را با ناپسند بودن چنین اعمالی آشنا كرده و او را از عواقب آن آگاه سازید، گاهی هم لازم است موضوع را مستقیم با كودك خود در میان بگذارید و به او بگویید كه من میدانم تو این كار را میكنی و دلم میخواهد علتش را بدانم تا كمك كنم برطرف شود.
به او بگویید تمام تلاش شما برای این است كه در حد ممكن نیازهای او و دیگر اعضای خانواده را تامین كنید و این كه اگر خواستهای دارد بهتر است با خود شما در میان بگذارد. به او اطمینان دهید كه اگر خواستهاش منطقی باشد، در صورت توانایی حتما آن را تامین خواهید كرد. فراموش نكنید در هیچ شرایطی این رفتار كودك خود را برای دوستان، آشنایان و حتی اولیای مدرسه بازگو نكنید. چنین كاری دید اطرافیان را نسبت به فرزند شما تغییر خواهد داد و اوضاع را بدتر خواهد كرد. پس از طی تمام این مراحل، اگر احساس كردید فرزندتان باز هم به این كار ادامه میدهد، تا دیر نشده از كمكها و راهنماییهای مشاوران آزموده و مجرب استفاده كنید.
منبع :جام جم - با تغییر
تنظیم برای تبیان :داوودی
مقالات مرتبط :