تبیان، دستیار زندگی
هر كشور و هر فرهنگ‌ آداب‌ و رسوم‌ و سنت هایی‌ با قدمت‌ تاریخی‌ دارد كه‌ از نسلی‌ به‌ نسل‌ دیگر انتقال‌ یافته‌ است. این‌ آداب‌ و سنن‌ بسیار معنا دارند و به‌ بیانی‌ وجه‌ مشترك‌ افراد یك‌ مرز و بوم‌ را تشكیل‌ می‌ دهند. بخشی‌ ا...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دنیای رنگین كودكان در نوروز

هر كشور و هر فرهنگ‌ آداب‌ و رسوم‌ و سنت هایی‌ با قدمت‌ تاریخی‌ دارد كه‌ از نسلی‌ به‌ نسل‌ دیگر انتقال‌ یافته‌ است. این‌ آداب‌ و سنن‌ بسیار معنا دارند و به‌ بیانی‌ وجه‌ مشترك‌ افراد یك‌ مرز و بوم‌ را تشكیل‌ می‌ دهند. بخشی‌ از این‌ سنت ها هویت‌ ملی‌ یك‌ قوم‌اند و به‌ وسیله‌ آن‌ در دنیا شناخته‌ می‌ شوند.

بسیاری‌ از اعیاد ملی‌ و مذهبی‌ ما با آداب‌ و رسوم‌ خاصی‌ برگزار می‌ شوند. هر كدام‌ از این‌ مراسم‌ و رفتارهای‌ مرتبط‌ با آن‌ فلسفه‌ خاصی‌ دارند. برپایی‌ این‌ سنت ها با تشریفات، جشن ها و آیین های‌ مربوط‌ به‌ خود برای‌ كودكان‌ نیز لذت بخش‌ و خاطره‌ساز است. به‌ یاد آوردن‌ لحظه‌ های‌ خوب‌ و به ‌یاد ماندنی‌ همواره‌ باعث‌ تقویت‌ و زنده‌ شدن‌ آن‌ خاطرات‌ می‌ شود و به‌ انسان‌ شادی‌ و نشاط‌ می‌ بخشد.

انسان هایی‌ كه‌ خاطراتی‌ مطلوب‌ از دوران‌ كودكی‌ دارند، اصولاً افرادی‌ سازگارتر و به‌ لحاظ‌ روانی‌ سالم ‌ترند. به‌علاوه همیشه‌ از داشتن‌ آن‌ خاطرات‌ و مرور ذهنی‌ آنها انبساط‌ خاطر پیدا می‌ كنند. برعكس كسانی‌ كه‌ خاطرات‌ بدی‌ از دوران‌ كودكی‌ دارند، همیشه‌ آنچه‌ به‌ ذهنشان‌ خطور می ‌كند، نامطلوب‌ و نازیباست. آنها دچار حالاتی‌ از قبیل‌ خشم، تنفر و عصیان‌ می ‌شوند.

یكی‌ از خاطرات‌ خوب‌ و مثبتی‌ كه‌ كودكان‌ می‌ توانند همیشه‌ در ذهن‌ داشته‌ باشند، مراسم‌ عید نوروز است. عطر شكوفه‌ها و گل های‌ بنفشه، جیك‌ جیك‌ پرندگان، سفره‌ هفت‌ سین‌ با عطر سنبل‌ و زیبایی‌ تخم‌ مرغ های‌ رنگ‌ شده، رفتن‌ به‌ خانه‌ مادربزرگ‌ و پدربزرگ‌ و عیدی ‌گرفتن‌ از دست‌ آنها و بسیاری‌ از آداب‌ دیگر رنگ‌ تازه‌ای‌ به‌ زندگی‌ كودك‌ می‌ دهد. این‌ قبیل‌ مراسم‌ نه‌ تنها خاطره‌ای‌ خوش‌ در حافظه‌ كودك‌ برجا می‌ گذارد، بلكه‌ در رشد عاطفی‌ و اجتماعی‌ او تأثیر بسزایی‌ دارد.

كودكان‌ را تشویق‌ كنیم‌ تا در دید و بازدیدهای‌ عید شركت‌ فعال‌ داشته‌ باشند. همچنین‌ به‌ نوجوانان‌ كه‌ بعضاً از همراه‌ بودن‌ با والدین‌ و پرداختن‌ به‌ دید و بازدید خودداری‌ می ‌كنند، بایستی‌ این‌ آموزش‌ داده‌ شود كه‌ برای‌ این‌ گونه‌ مراسم‌ حتماً وقت‌ بگذارند؛ به‌ دیدن‌ بزرگترها بروند و با احترام‌ و ادب‌ عید را به‌ آنها تبریك‌ بگویند. دست‌ بزرگترها را ببوسند و چنانچه‌ عیدی‌ دریافت‌ كردند قدردانی‌ و تشكر كنند.

والدین‌ بهتر است‌ سعی‌ كنند تمام‌ آداب‌ و رسوم‌ این‌ عید ملی‌ را به ‌جا آورند و همراه‌ با چیدن‌ هفت‌ سین‌ سفره‌ عید، برای‌ یكدیگر هفت‌ سین‌ خوشبختی‌ آرزو كنند كه‌ عبارت‌ است‌ از «سلامتی، سرافرازی، سربلندی، سرور، سَروَری، سعادت‌ و سبزبختی».

به‌ جا آوردن‌ این‌ سنت ها بر استحكام‌ پیوند افراد با یكدیگر می ‌افزاید. جشن های‌ ملی، شادی های‌ ملی‌ و این كه‌ همه‌ با یك‌ هدف‌ خوشحال‌اند، ارتباط‌ افراد با یكدیگر را عمیق ‌تر و وسیع ‌تر می‌ كنند.

معمولاً در چنین‌ ایامی‌ اعضای‌ خانواده‌ها دور هم‌ جمع‌ می ‌شوند؛ حتی‌ اگر در مكان هایی‌ با فاصله‌ زیاد از یكدیگر زندگی‌ كنند، از این‌ فرصت‌ استفاده‌ می ‌كنند و به‌ دیدار هم‌ می‌ روند و چند روزی‌ را با یكدیگر می ‌گذرانند. همین‌ دور هم‌ جمع‌ شدن، برای‌ یكدیگر ارزش‌ قائل‌ شدن‌ و به‌ بزرگترها احترام‌ گذاشتن‌ از مسائل‌ مهم‌ برای‌ كودكان‌ محسوب‌ می ‌شود. آنها ضمن‌ این كه‌ از این‌ فضای‌ گرم، صمیمی‌ و شاد خانوادگی‌ لذت‌ می ‌برند، به‌ این‌ معنای‌ مهم‌ در زندگی‌ می‌ رسند كه‌ افراد برای‌ یكدیگر ارزش‌ دارند و این‌ ارزش ها را بایستی‌ حفظ‌ كرد. آنها می ‌آموزند كه‌ برای‌ بزرگترها احترام‌ ویژه‌ای‌ قائل‌ شوند، زیرا می ‌بینند كه‌ والدینشان‌ نیز این‌ گونه‌ عمل‌ می‌ كنند. بسیاری‌ از مسائل‌ تربیتی‌ را می‌ شود به‌ صورت‌ غیرمستقیم‌ و به‌ طور عملی‌ توسط‌ همین‌ آداب‌ و رسوم‌ آموزش‌ داد.

امروزه‌ بسیاری‌ از خانواده‌ها از این كه‌ فرزندانشان‌ به‌ لحاظ‌ فرهنگی‌ از آنها فاصله‌ گرفته‌ اند شكایت‌ دارند. گرچه‌ لازم‌ است‌ كه‌ در پاره‌ای‌ موارد، پدر و مادرها خود را به‌ فرهنگ‌ فرزندان‌ نزدیك‌ كنند تا بتوانند آنها را درك‌ كنند و هم‌ صحبت‌ و راهنمای‌ خوبی‌ برای‌ آنها باشند؛ اما بایستی‌ به‌ طور غیرمستقیم‌ بچه‌ها را نیز به‌ فرهنگ‌ والدین‌ و نیز به‌ فرهنگ‌ ملی‌ خود نزدیك‌ كرد. اجرای‌ مراسم‌ گوناگون، برگزاری‌ هرچه‌ باشكوه‌تر آنها و اهمیت ‌دادن‌ به‌ فلسفه‌ وجودی‌ سنت ها و رسوم‌ به‌ ما این‌ امكان‌ را می ‌دهد كه‌ بتوانیم‌ نقش‌ خاص‌ و مهم‌ این‌ آداب‌ را در زندگی‌ برای‌ فرزندانمان‌ روشن‌ كنیم.

با چیدن‌ هفت‌ سین‌ سفره‌ عید، برای‌ یكدیگر هفت‌ سین‌ خوشبختی‌ آرزو كنند كه‌ عبارت‌ است‌ از سلامتی، سرافرازی، سربلندی، سرور، سروری، سعادت‌ و سبزبختی.

معمولاً پیش‌ از شروع‌ برگزاری‌ چنین‌ جشن ها و مراسمی، صحبت‌ از افراد مستمند و مستحقی‌ به‌ میان‌ می‌ آید كه‌ نمی‌ توانند از عهده‌ مسائل‌ مالی‌ این‌ رسوم‌ و به‌ طور كلی‌ یك‌ زندگی‌ معمولی‌ برآیند. شركت‌ در جشن هایی‌ كه‌ هدف‌ از آنها كمك‌ به‌ افراد مستحق‌ است‌ مثلاً «جشن‌ عاطفه‌ها» فرصت‌ مناسبی‌ است‌ تا اهمیت‌ و ضرورت‌ كمك‌ به‌ دیگران‌ را برای‌ بچه‌ها توضیح‌ دهیم. لازم‌ است‌ آنها را با خود به جشن ببریم‌ كه‌ از نزدیك‌ مراسم‌ را ببینند. شركت‌ فرزندان‌ در چنین‌ مجالسی‌ باعث‌ رشد عاطفی‌ و اجتماعی‌ آنها می ‌شود؛ این كه‌ به‌ غیر از خود به‌ دیگران‌ هم‌ بیندیشند و روحیه‌ تعاون‌ و همكاری‌ پیدا كنند. به‌ علاوه آنها با این‌ روش، نسبت‌ به‌ خداوند به‌ خاطر نعمت هایی‌ كه‌ به‌ آنها عطا فرموده‌ قدرشناس ‌تر و سپاسگزارتر خواهند شد.

حفظ‌ آداب‌ و رسوم‌ برای‌ سلامت‌ روانی‌ و رشد فردی‌ و اجتماعی‌ فرزندان‌ ضروری‌ است؛ به‌ اضافه‌ این كه‌ از این‌ طریق‌ ما به‌ حفظ‌ هویت‌ ملی‌ خود نیز كمك‌ می‌ كنیم.

والدین‌ خسته‌ و پركار و پر مشغله‌ ممكن‌ است‌ نتوانند به‌ درستی‌ این‌ گونه‌ مراسم‌ را برگزار كنند و حتی‌ دیده‌ می ‌شود كه‌ از دید و بازدیدهای‌ عید نوروز نیز عاجز می‌ مانند و به‌ علت‌ خستگی‌ مفرط‌ ترجیح‌ می ‌دهند به‌ مسافرت‌ بروند یا به‌ گونه‌های‌ دیگر از شركت‌ در این‌ مراسم‌ بپرهیزند. این‌ شرایط‌ نوعی‌ یادگیری‌ غلط‌ برای‌ فرزندان‌ محسوب‌ می ‌شود و آنها را با رشد اجتماعی‌ ناكافی‌ و ناقص‌ همراه‌ می‌ سازد؛ زیرا بخش‌ زیادی‌ از رشد اجتماعی‌ فرزندان‌ تابعی‌ از مشاهده‌ و شركت‌ در مراسم‌ جمعی‌ است.

بنابراین‌ حفظ‌ آداب‌ و رسوم‌ برای‌ سلامت‌ روانی‌ و رشد فردی‌ و اجتماعی‌ فرزندان‌ ضروری‌ است؛ به‌ اضافه‌ این كه‌ از این‌ طریق‌ ما به‌ حفظ‌ هویت‌ ملی‌ خود نیز كمك‌ می‌ كنیم.

دكتر سیما فردوسی

لینک ها

بهترین عیدی مهربانی است

چگونه به شادی های خود در تعطیلات نوروزی بیفزاییم و از فشار روانی به دور باشیم

فروش کتاب های « کودکان » ، « تاریخی » و « متفرقه » در فروشگاه اینترنتی تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.