چوبکاری خانگی
ممكن است این وسایل چوبی به مرور زمان بر اثر پوسیدگی یا ضربهخوردن دچار خوردگی جدی شوند و این موضوع ما را با دغدغه تعویض این وسایل روبهرو كند؛ مخصوصا وقتی قصد تعویض خانه و جابهجا شدن را داریم بیشتر به فكر خریدن وسایل چوبی نو میافتیم. اما مسلما تعویض وسایل چوبی، هم هزینه زیادی به همراه دارد و هم نیازمند صرف وقت فراوانی در بازار برای پیدا كردن وسیله مورد نظر است. ما به شما پیشنهاد میكنیم كه خودتان دست بهكار شوید و به مرمت این خوردگیها بپردازید. باور كنید همان وسیله چوبی به ظاهر داغان را میتوانید مثل روز اولش كنید؛ بدون خوردگی و تروتمیز. انجام این كار، هم موجب ترمیم این وسایل میشود و هم بهگونهای یك كار هنری خواهد بود و شما میتوانید از انجام آن لذت ببرید. این صفحه شما را با تمامی اطلاعات لازم در حوزه مرمت وسایل چوبی آشنا میكند و به شما آموزش میدهد. جالب است بدانید چند روز پیش در موزه و كتابخانه ملی ملك، كلاسهایی تحت همین عنوان برگزار شد و هنرجویان متعددی با شیوههای مختلف مرمت آثار چوبی آشنا شدند. خانم حسینی، مدرس این كلاسها، بهعنوان كارشناس، ما را در این بخش همراهی میكند و اطلاعات حرفهای خود را در اختیار ما قرار میدهد.
گام اول
وسایل لازم را مهیا كن
قبل از هر كاری باید وسایل مورد نیاز برای مرمت خوردگی وسایل چوبی را فراهم كنید. اكثر این وسایل قیمت زیادی ندارند و به راحتی میتوانید آنها را از ابزارفروشیهای محلی تهیه كنید. این وسایل عبارتند از: 1- حدود 4قاشق چایخوری پارلوئید (پارلوئید مادهای است كه برای تهیه چسب از آن استفاده میشود). 2- حدود 2استكان استون. 3- حدود یك لیوان الكل سفید. 4- به مقدار مورد نیاز موم سفید. 5- به مقدار مورد نیاز ورقه فویل.6- قلموی نازك نقاشی. 7-گوشپاككن. 8- تیغ بیستوری. 9- فرچه نرم.10- آبرنگ.
گام دوم
باید پاكسازی كنید
این مرحله را میتوان بخش پاكسازی نامگذاری كرد چرا كه در این قسمت باید به تمیزكردن سطح كار مورد نظر بپردازید. ابتدا باید فرچه را به آرامی روی كار بكشید تا گرد و خاك روی كار گرفته شود، سپس باید یك لیوان الكل سفید را در یك لیوان آب حل كنید تا الكل 50درصد به دست آید. به وسیله قلموی نازك، محلول بهدست آمده را روی سطح محل آسیبدیدگی چوب بكشید تا كاملا سطح كار تمیز شود. این مرحله بسیار حساس و مهم است چرا كه وجود هرگونه كثیفی روی سطح كار ممكن است باعث عدمچسبندگی پارلوئید شود. توجه داشته باشید كه شما با ظریفكاریهای فراوانی در كار مرمت خوردگیهای چوب روبهرو هستید.
گام سوم
قالبگیری روی چوب
آسیبدیدگی چوب 2حالت دارد؛ یا خوردگی ایجادشده و یا اینكه یك بخش كنده شده است. برای بخشهایی كه كنده شده ابتدا باید قالبگیری انجام دهید. سطح قسمت چوبی آسیبدیده را توسط ورقه فویل بپوشانید یا قسمتی كه دچار شكستگی شده را با ورقه فویل كامل كنید. یادتان باشد ورقه فویلی قرار است قالب شما برای ترمیم وسایل چوبی باشد، پس باید در انجام این مرحله از تمام دقت خود استفاده كنید. اگر قرینه قسمت آسیبدیده در وسیله چوبی وجود دارد بهتر است برای قالبگیری از قسمت قرینه استفاده كنید. در مرحله بعد باید مومی را كه خریداری كردهاید ذوب كنید و داخل قالب بریزید. موم را میتوانید توسط قاشق غذاخوری روی شعله گاز ذوب كنید. پس از ذوب شدن، موم را داخل قالب بریزید، بهطوری كه تمام قالب را فرا بگیرد. پس از انجام این كار باید بگذارید تا موم داخل قالب سرد و كاملا سفت شود. وقتی كه مطمئن شدید موم كاملا سفت شده، ورقه فویلی را از دور آن جدا كنید. ممكن است هنگام جداكردن ورقه فویلی، شكل ایجاد شده ظرافت لازم را نداشته باشد اما نگران نباشید در مراحل بعدی ظریفكاریهای لازم روی كار انجام خواهد شد و قسمت آسیبدیده را با ظرافت بازسازی خواهید كرد. برای آسیبدیدگی از نوع خوردگی چوب هم نیازی به قالبگیری نیست؛ یعنی شما باید موم آبشده را داخل بخش خوردهشده بریزید و بعد به مرحله بعد بروید.
گام چهارم
چسباندن موم به چوب
در این مرحله 3قاشق چایخوری پارلوئید را در یك استكان استون حل كنید. به این ترتیب شما چسب پارلوئید 30درصد خواهید داشت. پارلوئید، خود بهتنهایی خاصیت چسبندگی ندارد و پس از محلول شدن با استون باعث چسبندگی میشود. چسب پارلوئید را توسط گوش پاككن روی سطح كار بكشید و سپس مومی را كه در مرحله قبل قالبگیری كردهاید به سطح كار بچسبانید. اجازه دهید تا چسب خود را بگیرد و كاملا سفت شود. همانطور كه اشاره شد اگر محل آسیب بهصورت خوردگی بود نیازی به قالبگیری نیست. در این موارد باید پس از زدن چسب پارلوئید به كار، موم ذوبشده را روی محل آسیبدیده بریزید.
گام پنجم
دقت در پرداخت چوب
این مرحله پر از ظریفكاری خواهد بود و نیاز است وقت و دقت فراوانی را خرج كنید. پس از آنكه مطمئن شدید موم كامل به سطح كار چسبیده است باید توسط تیغ بیستوری سطح روی موم را پرداخت كنید تا كاملا سطح روی آن صاف شود. توجه داشته باشید كه تیغ بیستوری بسیار تیز است. هرگونه اشتباهی موجب آسیبدیدگی دوباره وسیله چوبی خواهد شد. برآمدگیهای روی سطح موم چسبیده بهكار را توسط تیغ بیستوری برطرف و فرورفتگیها را توسط موم ذوب شده پر كنید. به این ترتیب عمل پرداخت را كه شاید مهمترین بخش كار باشد انجام دادهاید. مسلما پرداخت موم قالبگیریشده نسبت به پرداخت مومی كه داخل خوردگیها ریخته شده سختتر است و نیاز به دقت بیشتری دارد.
گام ششم
رنگآمیزی چوب و تمام
این مرحله بستگی به سلیقه و ذوق هنری شما دارد. باید توسط آبرنگ و تركیب رنگهای مختلف، موم سفید را به رنگ زمینه وسیله چوبی مورد نظر دربیاورید. میتوانید از رنگهای موجود در بازار هم برای انجام این كار استفاده كنید. سراغ نجاریها بروید و از آنها برای تهیه این رنگ كمك بخواهید. پس از آنكه مراحل رنگآمیزی را انجام دادید یك قاشق چایخوری پارلوئید را در یك استكان استون حل كنید و سپس با گوشپاككن روی سطح كار بكشید تا رنگ روی كار تثبیت شود و به مرور زمان از بین نرود. كار تمام است. شما یك آسیبدیدگی در وسایل چوبی را به راحتی برطرف كرده و دوباره آن وسیله را به چرخه استفاده برگرداندهاید.