مصاحبه با آقای علیرضا خمسه
نخبه ، همیشه به فکر مردم است و در قبال جامعه اش احساس مسئولیت می کند.
اشاره:
علیرضا خمسه از جمله نقش آفرینان عرصه کمدی کشور ما در این دهه می باشد و به لحاظ وجه اشتراکی که بین سینمای کمدی و دنیای کودکان و نوجوانان وجود دارد آثار بسیاری از وی در زمینه تلفیق کمدی با مسائل کودکان و نوجوانان دیده شده است. خمسهدر طی 25 سال گذشته در 19 فیلم سینمایی، 12 سریال تلویزیونی و 10 تئاتر ایفای نقش نموده و همچنین بیش از 30 تئاتر، سریال و فیلم را نوشته و کارگردانی کرده است. وی در 8 جشنواره داخلی، خارجی و بین المللی نیز عضو هیأت داوران بوده وهمچنین از او تجلیل به عمل آمده است. از جمله کارهای موفق این کمدین می توان به فیلم های ، آپارتمان شماره 13، دو نفر و نصفی و چشم شیطان اشاره نمود.گفتنی است خمسه در برنامه های مختلف تلویزیونی نیز به عنوان مجری حاضر شده است. گفتگوئی از طرف بخش نخبگان سایت اینترنتی تبیان با او انجام شده که در ادامه می خوانید.
تبیان: آقای خمسه با توجه به اینکه شما در زمینه سینمای کمدی فعالیت های زیادی داشته اید، چند سالی است که تهیه کنندگان در ژانر کمدی سرمایه گذاری نمی کنند و این نوع از سینما به فراموشی سپرده شده، علت آن را چه می دانید؟
علی رغم نیازی که در حال حاضر جامعه ما به سینمای کمدی دارد، متأسفانه رشد و سیر صعودی را طی نکرده و در برخی از موارد نه تنها رشدی از خود نشان داده، حتی مقطعی بوده و توسط دست اندرکاران رها شده است، همین مسئله در زمینه سینمای کودکان و نوجوانان و حتی برنامه سازی کودک در تلویزیون هم اتفاق افتاده است، که در یک مقطع کارهای بسیاری برای کودکان انجام شده ، و لی خیلی زود به دست فراموشی سپرده شده است. ما از لحاظ کمّی، آثار زیادی داشته ایم اما به لحاظ کیفی، کارها حائز شرایط مناسبی نبوده اند. در ریشه یابی علل این مسئله ، می توان به جنبه های مختلفی اشاره نمود. ما به اندازه کافی تکنسین پرورش نداده ایم و طی سال های گذشته ، حتی از ابزارهای جدید استفاده نکرده ایم، متأسفانه ما در طول این سال ها همواره با فقر امکانات ساخت آثار کُمیک رو برو بوده ایم. ما جامعه ای هستیم که تجربه شادمانی زیادی نداریم، رفتارهای شادمانه را فراموش کرده و نمی دانیم که چگونه باید خوشحال باشیم. جامعه ای که با سوگ آمیخته و به تعزیت بهای بیشتری می دهد ، معمولاً نگاه خیلی عمیقی به کمدی و آثار آن ندارد و این یکی از نقصان ماست.
تبیان: چه راهکارهایی را برای بهبود وضعیت فعلی سینمای کمدی پیشنهاد می کنید؟
ما برای گسترش آثار کُمدی و تعمیق نگاه طنز در جامعه، محتاج سعه صدر و نیازمند این هستیم که جامعه خود را آن قدر رشد دهیم که بتواند به نقطه ضعف های خویش با چشم باز نگاه کند، دهان منتقدین را نبندند و این مسائل اتفاق نمی افتد مگر اینکه همه ما مثل هم نگاه کنیم. اگر در بخش های مختلف جامعه یک نگاه واحد به سمت کمدی داشته باشیم به موفقیت خواهیم رسید، باید به افراد مختلف و دست اندرکاران این قضیه بها دهیم و آنها را برای ادامه کار تشویق کنیم. نکته مهم این است که همه جرقه هایی که برای بهبود این وضعیت زده می شود به صورت یک جریان مستمر درآمده و به نتیجه برسد، نکته دیگر اینکه سینمای کمدی باید توسط مسئولان حمایت و پشتیبانی گردد.
تبیان: پس از چند سالی که از فیلم های کمدی خبری نبود، اخیراً شاهد ساخت یک فیلم کمدی تحت عنوان نان، عشق و موتور 1000 بوده ایم که کارگردان خوب و مطرحی داشت ، از طرفی این فیلم سرمایه گذار شخصی نداشت و یک موسسه اقتصادی آنرا پشتیبانی می کرد، نظر شما در این رابطه چیست؟
متأسفانه سینما در حال حاضر صنعت سود دهی نیست و به دلایل بسیاری مانند عدم وجود سالن های مناسب، نبود امکانات، سناریوی ضعیف فیلم ها، تماشای فیلم ها در منازل و کلوپ های گوناگون و ایجاد شرایط ساده تر برای تماشای فیلم، مردم کمتر به سینما می روند، از این رو اغلب فیلم ها فروش چشمگیری نداشته و بسیاری از سرمایه گذاران به سراغ کارهای دیگر رفته اند و اگر سرمایه داری به صورت یک قهرمان اساطیری پیدا شود و روی فیلمی سرمایه گذاری کند، به همین دلایل ذکر شده دیگر حاضر به سرمایه گذاری نمی شود.
تبیان: نظرتان در رابطه با ساخت برنامه های کمدی روتین در تلویزیون چیست؟
ساخت برنامه های طنز، در تلویزیون نیاز به انسانهائی دارد که در طنز پرورش یافته اند و ما متأسفانه هیچ مدرسه، آموزشگاه و یا دانشکده ای نداریم که این گونه انسانها را پرورش دهد. در سال های اخیر شاهد ساخت برنامه های کمدی روتین در تلویزیون بوده ایم که علی رغم شرایط خوبی که از جهات مختلف داشته اند ، متأسفانه دارای رشد کیفی نبوده و با توجه به شبکه های متعددی که در تلویزیون داریم ، تاکنون فعالیت مناسبی در زمینه طنز تلویزیونی ارائه نشده است. پس بهتر است که درِ انتقاد را به روی کارهای خویش باز کرده و رهنمودهای صاحبنظران را با روی خوش بپذیریم که قطعاً در کارهای ما بی تأثیر نخواهد بود.
تبیان: بهترین دوران سینمای ایران در زمینه ساخت فیلم های کمدی، چه زمانی بوده است؟
دهه 60 تا 70 موفق ترین دوران ساخت برنامه های کمدی بوده است، در آن زمان هر کمدین در سال، ده الی پانزده برنامه بازی می کرد و کاملاً وقتش پر بود. در آن سال ها استفاده بهینه ای از افراد مستعد در زمینه کمدی شده وآثار خوبی هم برجای مانده است. اما در دوران اخیر شاهد فیلم های کمدی جالب توجهی نبوده ایم.
تبیان: آقای خمسه، به نظر شما نخبه هنری چگونه باید باشد؟
نخبگان هنری باید دارای شرایط خاصی باشند، به اعتقاد من نخبه هنری، فردی است که به خودش فکر نکند و دنبال منافع فردی خویش نباشد. اگر بخواهیم میزانی را برای نخبه شدن بیان کنیم باید بگوئیم نخبه باید سه ویژگی داشته باشد:اول توانایی، دوم بینش و سوم از منیت به دوربوده و به جمع انسانی بپیوندد.
تبیان: نخبگان چه نقشی در جامعه ایفا می کنند؟
در هر زمینه ای جامعه به نخبگان نیاز دارد. ما شاهد هستیم که وجود یک فرد نخبه موجب موفقیت یک جمع می شود، به عنوان مثال در جمع کوچکی مانند خانواده مشاهده می کنیم که یک فرد نخبه، آن خانواده را به سرمنزل مقصود می رساند. پس افراد نخبه نقش تعیین کننده ای در موفقیت جوامع ایفا می کنند، نخبگان هنری نیز با استفاده از ابزار گوناگون و به کارگیری شیوه های مختلف هنری که مبتنی بر استعدادهای آنان می باشد، می توانند در جامعه تأثیر گذار باشند وحتی شاید مقدار تأثیرگذاری هنر بیشتر از رشته های دیگر باشد. زیرا هنر، شیرین است و مردم به ویژه جوانان، گرایش و علاقه بیشتری نسبت به هنر و مسائل هنری به ویژه سینما و تئاتر دارند.
تبیان: از تشکیل یک وب سایت برای شما و برقراری ارتباط با مردم به ویژه جوانان در قالب این طرح، چقدر استقبال می کنید و در مجموع، نظرتان در مورد بخش نخبگان سایت تبیان چیست ؟
امروزه عصر ارتباطات جهانی است و اینترنت یکی از ابزارهای مهم ارتباطی جهان می باشد. در واقع می توان گفت اینترنت یک نیاز و ضرورت برای جامعه کنونی ما است. اینکه شما در سایت تبیان ، بخشی را به نخبگان رشته های مختلف اختصاص داده اید و با آنها گفتگو می کنید و حتی وب سایتی را برای آنان تشکیل می دهید، یک کار بسیار ارزشمند و بزرگی است، چه بسا اگر از اقصی نقاط دنیا مردم و جوانان بخواهند با ستارگان و نخبگان ارتباط برقرار کنند و سؤالاتی هم داشته باشند، با راه اندازی بخش نخبگان در سایت اینترنتی تبیان، این مهم میسر می شود. تفکر خوب و جالبی شکل گرفته و امیدوارم تا مرحله تحقق نهایی پیش رود. من فکر می کنم این کار مورد استقبال همه ، از جمله جوانان، مردم و نخبگان قرار خواهد گرفت. بنده نیز به عنوان یک هنرمند ساده و قطره کوچکی از دریای هنر، از این طرح اسقبال کرده و امیدوارم موفق باشید.
