رادیوتراپی در کودکان

در مقدارهای بالاتر پرتو درمانی به منظور درمان سرطان استفاده می شود. رادیو تراپی بوسیله ممانعت سلول ها از رشد یا بازتولید آنها كار كرده و آنها را نابود می كند. والدینی كه فرزندانشان نیاز به رادیو تراپی دارند اغلب سوالات متعددی در این باره داشته و نگران نیز می باشند.

رادیو تراپی

در رادیو تراپی پرتو های با انرژی بالا شامل اشعه ایكس ، اشعه گاما ، یا ذرات سریع زیر اتمی ( كه ذره یا پروتون تراپی گفته می شود) برای از بین بردن سلولهای سرطانی یا كوچك كردن تومور سرطانی  استفاده می شود. بعضی از سرطان های كودكان با رادیو تراپی قابل درمان است همانند تومور مغزی، سرطان های سر و گردن.

رادیوتراپی علاوه بر اینكه سلولهای سرطانی را از بین می برد سلول های بدن را نیز آسیب می زند. سلولهای بدن از پس از روند  درمان از تاثیر بوجود آمده خود را مجدداً  احیا می کنند. البته این امر بستگی به میزان صدمات به سلول های سالم دارد بنابراین تیم پزشكی باید اندازه گیری های گسترده ای را برای بدست آوردن مقدار دقیق پرتو داشته باشند.

رادیو تراپی به دو صورت مدیریت و اجرا می شود

رادیو تراپی خارجی كه امكانات و تجهیزات خاصی را نیاز داشته و رادیو تراپی داخلی كه یك ماده رادیو اكتیو به بدن در جای كه تومور یا سلولهای سرطانی قرار دارند تزریق می شود ، در بعضی موارد ماده ای باید همانند قرص خورده شود.

اكثر كودكان رادیوتراپی خارجی را دریافت می كنند اگر چه آنهایی كه با سرطان های سر، گردن و تیروئید مواجه هستند باید رادیوتراپی داخلی شوند.

در هنگام رادیوتراپی خارجی چه اتفاقاتی می افتد؟

دریافت رادیوترپی برای درمان سرطان به یك بار خلاصه نمی شود بلكه بیمار می بایست در چندین هفته متمادی هفته ای چهار تا پنج مرتبه به بیمارستان مراجعه كند. دریافت مقدار كم پرتو در روز باعث كمك كردن به سلولهای بدن جهت مقاومت آنها از خرابی شده و استراحت آخر هفته باعث بازسازی سلولها ی بدن از پرتو افشانی خوهد شد.

در هنگام رادیوتراپی داخلی چه اتفاقی می افتد؟

پرتودرمانی داخلی معمولا به بستری شدن بیمار در چند روز برای مراقبتهای ویژه نیاز دارد. ماده رادیاكتیو به طرق گوناگون وارد بدن شده كه در بعضی موارد احتیاج به جراحی های خفیف همراه با تزریق مسكن دارد .

وقتی روند درمانی بیمار در حال انجام است آیا ممكن است مواد رادیواكتیو به اعضای خانواده شخص به طور مثال از طریق لمس كردن و در آغوش گرفتن منتقل شود ؟

اگر درمان به صورت خارجی باشد احتیاجی به نگرانی نیست، اشخاصی كه رادیوتراپی خارجی می شوند بعد از درمان دارای تابش رادیوكتیو نمی باشند بنابراین ارتباط با شخص دارای محدودیت نیست. اما برای اشخاصی كه رادیوتراپی داخلی می شوند ممكن است محدودیت هایی وجود داشته باشد، مواد رادیو اكتیوی كه درون بدن قرار داده می شود ممكن است انرژی های بالایی را به بیرون از بدن بیمار ساطع كنند بنابراین ملاقات كنندگان بیمار باید مراقب باشند. بیمار باید در یك اتاق انفرادی نگه داری شده و پرستاران و بازدید كنندگان در یك زمان محدودی او را ملاقات كنند.

تاثیرات معمول رادیوتراپی

اگرچه هدف اصلی رادیوتراپی از بین بردن سلول های سرطانی است اما ممكن است تاثیراتی نیز بر روی سلولهای سالم بگذارد ، كه البته مربوط به قسمتهایی از بدن خواهد شد كه در حال درمان می باشد. تاثیر فیزیكی آن بستگی به مقدار پرتو افشانی، مكان آن و اینكه داخلی یا خارجی باشد دارد. خیلی از بیماران هیچ گونه تاثیر منفی در آینده نخواهند داشت و برای آنهایی كه عوارضی بوجود می آید به طور معمول خیلی جدی نبوده وبا گذر زمان تحت یك درمان مناسب كنترل خواهد شد.

كودكی كه رادیوتراپی را دریافت می كند ممكن است در ابتدای درمان تجربه كوتاهی از تاثیرات زیر را داشته باشد :

* خستگی ، كه بسیار معمول بوده هم در زمان درمان و هم در پایان آن ، كه با تشویق كودك برای استراحت و خواب بیشتر بعد از گذشت مدتی به حالت اولیه بر می گردد.

* تغییر و نارسایی در پوست كه تاثیر رایج دیگر رادیوتراپی است. پوست قرمز، حساس ودردناك شده كه روزها، هفته ها و ماه ها حین و بعد از درمان ادامه خواهد شد. پزشک با تجویز كرم ها و مواد چرب باعث كاهش آن شده و بعد از گذشت دو تا سه هفته بعد از درمان برطرف خواهد شد.

* ریزش مو، كه در حدود سه ماه بعد از درمان به پایان خواهد رسید.

* دهان درد و از بین رفتن دندان برای رادیو تراپی سر و گردن كه با تجویز دكتر تا یك ماه بعد از درمان، درد به پایان رسیده و در هنگام درمان كودك می بایست با یك زمان مشخص به دندان پزشك مراجعه كند.

* مشكلات گوارشی از قبیل بی اشتهایی، بیرون روی، استفراغ .

* تغییرات در خون :رادیو تراپی باعث كاهش سطح گلبولهای سفید و قرمز خون می شود.كه البته با تجویز مناسب پزشک معالج به حالت عادی خواهد رسید.

عوارض ناشی از رادیوتراپی ممكن است ناخوشایند باشد اما بدون هیچ گونه دردی است.

منابع:

Meek AG (1998). Breast radiation therapy and lymphedema. Cancer 83.

Peter Mac(2009). Radiotherapy for Children.

Donna Patton (2010). Radiation Therapy. Kid health