استفاده از فناوری نانو در لباس‌ها

فناوری نانو و صنعت نساجی (6)

قسمت قبل

فناوری نانو، صنعت پارچه را بهبود بخشیده و باعث بادوام شدن پارچه و افزایش مقاومت در برابر آب، روغن ها، آلودگی ها و سایر مواد شیمیایی شده است.

پارچه های نانو که در کارخانجات ساخته می شوند در برابر آب و رنگ ها نفوذناپذیرند بنابراین در شناگران حرفه ای، پارچه های نانو با عدم نفوذپذیری آب باعث سرعت شناگر می شود. همچنین در شست وشوهای مکرر یا مخلوط با پارچه های رنگین دیگر اگر شسته شوند رنگ آن پارچه های دیگر را به خود نمی گیرد. از طرفی پارچه های نانو بسیار سبک بوده و مانع انتقال حرارت محیط به بدن می شود بنابراین مصرف این گونه پارچه ها در ارتش، پلیس و پرسنل آتش نشانی و… کمک زیادی کرده است؛ چرا که پارچه های نانو هیچ گونه تحریک پوستی حتی در افراد حساس ایجاد نمی کند و برای بیماران اگزمایی و کودکان مناسب است. از مزایای مهم پارچه های نانو مقاومت در برابر آتش و نور آفتاب است.

در گذشته نزدیک، برای افزایش مقاومت پوست در برابر اشعه ماورای بنفش توصیه می شد لباس ها چسبان و رنگ تیره باشد زیرا اشعه ماورای بنفش از لباس های گشاد و رنگ روشن عبور کرده و می تواند صدمه های پوستی زیادی ایجاد کند. از طرفی مرطوب شدن لباس ها از قدرت حفاظتی آن در برابر اشعه ماورای بنفش می کاهد، در حالی که پارچه های نانو با عدم نفوذپذیری آب این مشکل را حل کرده است. پارچه های نانو جهت مصرف ورزشکاران، پلیس، کارگران ساختمانی، پرسنل آتش نشانی و حتی فضانوردان به کار می رود.

گان رادیولوژیست ها که بسیار سنگین است و دستکش و لباس های اتاق عمل با فناوری نانو باعث سبک شدن آنها و اثرات ضدباکتری پارچه ها شده است. لباس های سربازان عازم جنگ که با فناوری نانو ساخته شده است آنها را در برابر خطرات سلاح های بیولوژیک و شیمیایی حفظ می کند. لباس های نانو با خاصیت ضدباکتری و ضدآلودگی باعث می شود این لباس ها دیرتر کثیف شده و نیاز کمتری به شست وشو داشته باشند که در فضانوردان و سربازان جبهه های جنگ کمک کرده است.

لباس های ایمنی

خیلی از الیاف پیشرفته که سال ها پیش ساخته شده اند، جزو مواد پرکارایی محسوب می شوند. حقیقت آن است که این مواد جدید از نظر جنس، از همان ترکیبات مواد قبلی ساخته شده اند. ولی ساختار مولکولی خاصی دارند که خواص فوق العاده ای به آنها داده است. یکی از انواع الیاف پرکارایی کولار و الیاف کربن هستند.

راکت ها و دوچرخه های ورزشی الیاف کربنی مثل چوب سبکند، اما سختی فولاد را دارند. الیاف کربن رشته هایی از اتم های کربن هستند که پیوند محکم کربنی بین اتم ها، استحکام و سختی زیادی به الیاف می دهد. الیاف کربن نیز در لباس های ضدحریق به کار می رود.

الیاف کولار نیز خصوصیات مکانیکی برجسته ای دارند که کاربردهای آنها را گسترده می کند. کولار نوعی پلیمر است و در لباس های ایمنی مورد استفاده قرار می گیرد. بنا به شکل همه پلیمرها، کولار نیز زنجیره های بلند و محکمی دارد که به طور موازی در کنار هم قرار گرفته اند. بنابراین می توان از کولار نخ تولید کرد. کولار را می توان به عنوان تقویت کننده با پلیمرهای دیگر ترکیب کرد و کامپوزیت های محکم و سبکی تولید کرد که در برابر ضربه مقاوم اند. از الیاف کولار در لباس های ضد گلوله پلیس نیز استفاده می شود.

لباس های کار

از البسه ضد اشتعال در محیط‌های گازی به منظور استفاده در مراکز آتش نشانی و گروه‌های ایمنی از سوی شرکت‌ها و کارخانجات فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی استقبال می شود.

این البسه دارای خواص ضداشتعال، ضد باکتری، خنک کنندگی و آب گریزی دانسته و آنها را برای استفاده در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، ذوب فلزات، برشکاری و جوشکاری مناسب معرفی کرده است.

از جمله مواد سازنده این البسه می‌توان به دی اکسیدتیتانیوم، nano Clay و نانونقره اشاره داشت. ماندگاری و دوام بیشتر این محصولات، مزیتی است که باعث برجسته نمودن این محصولات نسبت به محصولات بدون کاربرد فناوری نانو شده است.

لباس های نظامی با عملکرد بالا

تولید الیاف مستحکم و هوشمند با بهره گیری از فناوری نانو تحولات زیادی را در تولید منسوجات نظامی ایجاد می کنند. این نخ ها تقریبا به محکمی الیافی هستند که در جلیقه های ضدگلوله مورد استفاده قرار می گیرند. ضمن آنکه ویژگی های قابل توجه و ارزشمند زیادی دارند.

برخلاف الیاف و نخ های معمول استحکام این نخ ها در هنگام بافندگی و عملیات گردبافی کاهش نمی یابند. این نخ ها در دماهای بسیار بالا و شرایط غیر معمول شیمیایی استحکام و انعطاف پذیری خود را حفظ می کنند.

انواعی از نانومواد نیز می توانند به روشی جالب از نیروهای نظامی در برابر گلوله، ترکش و موج انفجار محافظت کنند. این مواد حاوی مجراهایی مملو از نوعی سیال هستند که به سرباز اجازه می دهند به سادگی به اطراف حرکت کند. اما وقتی با برخورد گلوله به آن شوک وارد می شود، مایع خصوصیات خود را تغییرمی دهد و سخت می شود. در نتیجه برخورد یک گلوله تنها یک ضرب دیدگی جزئی ایجاد می کند. همچنین با استفاده از نانوحسگرها در لباس های نظامی می توان بسیاری از تهدیدهای شیمیایی و بیولوژیکی را شناسایی و با آن ها مقابله کرد. اگر این حسگرها خطری را تشخیص دهند منافذ لباس بسته خواهدشد و از سرباز محافظت می شود. همچنین این لباس در مورد تشخیص بسیاری از مواد سمی هوشمندانه عمل می کند و اگر مقدار معینی ماده ی سمی وارد لباس جنگی شود آزمایشگاهی کوچک می تواند خطر را تشخیص داده و پادزهر را به درون رگ سرباز تزریق کند.