سفر مجازی به موزه های علمی دنیا(2)

قسمت اول

موزه‌های علم واقعی چه ویژگی‌هایی دارد؟

موزه‌های علم عموما شامل بخش‌های مشتركی است كه هر یك از این بخش‌ها ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته و می‌تواند پاسخگوی نیازهای متفاوت علاقه‌مندان از رشته‌ها و گروه‌های سنی مختلف باشد.

در بخش نمایشگاه دائمی، علوم مختلف و پیشرفت‌های مربوط به آن به نمایش گذاشته می‌شود و شامل قسمت‌های مختلفی از جمله: تبدیل انرژی، فیزیك، زیست‌شناسی، شیمی و علم مواد، فضانوردی، نجوم، كشاورزی، صنایع مختلف، موجودات ماقبل تاریخ و... است كه در آن تاریخچه سیر تكاملی علوم مشاهده می‌شود.

این نمایشگاه شامل وسایل نمایشی گوناگونی است و در بسیاری از موارد بازدیدكننده در فرآیند یادگیری دخالت موثر دارد، مشاهده می‌كند، می‌اندیشد، عمل می‌كند و نتیجه عمل خود را می‌بیند.

از دیگر موارد رایج در این نمایشگاه، فضاسازی است به این صورت كه به طور مثال داخل یك معدن یا سفینه فضایی، زیردریایی، كشتی و... فضاها به صورت مجازی یا واقعی در ابعاد كوچك‌تر ساخته می‌شود.

در بخش نمایشگاه موقت، نمایشگاه‌هایی به صورت موقت و با در نظرگرفتن موضوعات روز علمی در موزه علم برپا می‌شود و پس از گذشت مدت زمان مشخص به مدارس، دانشگاه‌ها، محیط‌های آموزشی و موزه‌های علوم دیگر انتقال داده می‌شود.

با این عمل ارتباط بین مراكز علمی ـ آموزشی تقویت می‌شود. نمایشگاه‌های موقت این امكان را می‌دهد كه بازدیدكنندگان با مسائل علمی روز آشنا شده و با تبادل اطلاعات، پاسخ سوالات و ابهامات خود را در زمینه‌های مختلف علوم پیدا كنند.

در بعضی از موزه‌های علم برای ارائه موارد آموزشی ماندگار، كارگاه‌های مطالعاتی و نمونه‌سازی متنوعی ترتیب داده شده كه به یادگیری مستقیم افراد كمك می‌كند، همچنین در موزه‌های علم می‌توان فضاهای كوچك‌تری را به افراد و مراكز علمی ـ پژوهشی اختصاص داد.

در این صورت آنها فرصت ارائه نتیجه تحقیقات، مطالعات،كارهای انجام شده و نمایش نمونه‌های ساخته شده خود را دارند.

حضور این مكان‌ها كمك زیادی به پرورش ذهن‌های خلاق و پرسشگر می‌كند. مركز اطلاعات موزه علم شامل كتابخانه، اینترنت و دیگر اطلاعات دیداری و شنیداری است كه می‌تواند در اختیار مراجعین موزه قرار گیرد تا ضمن افزایش اطلاعات علمی بتوانند مطالب تكمیلی درخصوص مفاهیم ارائه شده در موزه علم را نیز در آن بیابند.

در بسیاری از كشورها، موزه‌های علم دارای بخش‌های تكمیلی نیز هستند. این بخش‌ها به‌صورت واحدهای مجزا ولی در قالب پیكری متحد با موزه علم هستند.

در سینمای 3 بعدی بیننده با استفاده از یك عینك مخصوص، تصویری 3بعدی از فیلم را می‌بیند. سینمای 4 بعدی حالت پیشرفته‌تری از سینمای 3 بعدی است كه عوامل محیطی مانند تغییرات دما، وزش باد، بارش برف، بو و رطوبت هم برای نمایش فیلم در نظر گرفته شده است.

تاثیر نمایش فیلم در سینمای 4 بعدی به اندازه‌ای است كه مخاطبان خود را در فضای واقعی حس می‌كنند. سینمای 3 بعدی نیز سالنی مجهز برای به تصویر كشیدن عظمت كهكشان، خورشید، ماه، سیارات و ستاره‌ها بر پرده نمایش است.

در این سالن تصویر توسط چند پروژكتور زیر پرده گنبدی شكل آسمان‌نما (پلانتاریوم) تشكیل و توضیحات مرتبط توسط سیستم‌های صوتی پیشرفته دیجیتالی پخش می‌شود.

در انواع پیشرفته آسمان‌نما‌ها می‌توان فیلم‌های علمی با موضوعات مختلف را نمایش داد.

رصدخانه شامل تلسكوپ و دیگر وسایل جانبی است تا امكان رصد اجرام سماوی را برای مشتاقان این علم فراهم آورد.

رصدخانه دارای برنامه‌های متنوع رصدی است كه امكان مشاهده و بررسی وقایع نجومی قابل رویت را در اختیار بازدیدكنندگان قرار می‌دهد.

در طراحی موزه‌های علم باید كل فضا‌ها ساختاری علمی داشته باشد تا بازدیدكنندگان بتوانند مفاهیم علمی، اخلاقی و فرهنگی را در قالب فرآیند آموزشی مفرح در خود ارتقا دهند.

موزه علم و صنعت آمریكا محبوب‌ترین موزه‌ علم دنیا

احداث موزه ملی علوم و صنعت آمریكا كه یكی از پربیننده‌ترین موزه‌های جهان به شمار می‌رود، مرهون روح و تخیل تاجر معروف شهر شیكاگو یعنی جولیوس رزونوالد است.

او در حین بازدید از موزه داچز در سال 1911 به فكر احداث یك مركز صنعتی افتاد. وی سپس به شیكاگو برگشته و تصمیم گرفت تا اولین مركز صنعتی آمریكا را احداث كند. این موزه قدیمی‌ترین موزه در نیمكره غربی زمین است.

آثار نمایشی مربوط به تصاویر مغزی و رایانه‌ای كه چند جایزه از انجمن موزه‌های آمریكا را به خود اختصاص داده‌ است، آثار ارتباطاتی كه تجهیزات شنیداری و نظایر آن را به‌طور كامل به تصویر می‌كشد، فضاپیمای آپولو8 كه اولین فضاپیمای سرنشین‌دار به گردش درآمده در مدار كره ماه بود، لكوموتیو بخار امپایر استیت اكسپرس 999 كه سال 1893 ركورد سرعت روی زمین را به نام خود ثبت كرد و اتومبیل فورد مدل T كه یكی از نخستین خودروهای به تولید انبوه رسیده بود از برجسته‌ترین آثار به نمایش درآمده در این موزه است.

شما در این نمایشگاه با مشاهده بیش از 200 اسباب بازی فضایی و روبات با ارزش شگفت‌زده خواهید شد.

به نمایشگاه عصر طلایی روبات‌ها سری بزنید و ببینید كه این اسباب‌بازی‌های دوست داشتنی چگونه خیالپردازی و نگرانی‌های ما از آینده را به تصویر می‌كشند.

همچنین در این نمایشگاه یك آزمایشگاه شهری موسوم به شهر قابل استفاده مجدد دیدن طراحی شده است كه از طریق انجام آزمایشات عملی نحوه آلوده شدن هوا و نحوه از بین بردن آلودگی و نحوه تهیه آب شرب را آموزش می‌دهد.

موزه علوم و صنایع، برنامه‌هایی را برای ایجاد تنوع در نظر گرفته است. برنامه خلاقیت سیاهان كه سی و پنجمین سالگرد خود را سال 2006 جشن گرفت، موفقیت‌ها و دستاوردهای آمریكایی‌های آفریقایی تبار را در زمینه علوم و تكنولوژی به تصویر كشیده و گرامیداشتی برای ابداعات و نوآوری‌های فرهنگی آنها محسوب می‌شود. تعداد بازدیدكنندگان این موزه از زمان افتتاح آن در سال 1933 تاكنون نیز به حدود 160 میلیون نفر  می‌رسد.

منابع: touristspots ،جام جم ،آی توریسم