پروفسور لطفی‌زاده، مبدع نظریه منطق فازی
اشاره:
پرفسور لطفی زاده در سال 1300 هجری شمسی در شهر باكو، دیده به جهان گشود. مادرش یك پزشك آذری و پدرش یك روزنامه‌نگار ایرانی بود. سال‌های كودكی را در زادگاه خود گذراند. اما در ده سالگی، هنگامی كه استالین، فرمان عمومی كردن زمین‌های كشاورزی در سراسر اتحاد جماهیر شوروی سابق را صادر كرد، وضع زندگی خانوادگی آنان رو به وخامت گذاشت. به ناچار، به همراه خانواده به سرزمین پدری، ایران، مهاجرت كرد و در تهران به تحصیل زبان انگلیسی و دیگر معلومات ابتدایی پرداخت. لطفی‌زاده سپس وارد دبیرستان البرز تهران شد و تحصیلات متوسطه را با موفقیت به پایان رساند.
در 1321 و درحالی كه بیست و یك سالگی را پشت سر می‌گذاشت، با درجه لیسانس در رشته مهندسی برق از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. مقارن با جنگ جهانی دوم جلای وطن كرد و به قصد ادامه تحصیل رهسپار ایالا‌ت متحده شد. در آنجا ابتدا وارد انیستیتو تكنولوژی ماساچوست (MIT) شد و مدرك فوق لیسانس گرفت. سپس در سال 1328 شمسی توانست تحصیلات دوره دكترا را در دانشگاه كلمبیای نیویورك با موفقیت به پایان برساند و در همانجا به تدریس تئوری سیستم‌ها در مهندسی مشغول شد.
از سال 1338 به تدریس در دپارتمان مهندسی برق دانشگاه بركلی پرداخت و چهار سال بعد صاحب كرسی استادی در آن دانشگاه شد. از آن زمان به بعد، لطفی زاده به تدریس و پژوهش‌های خود در زمینه مهندسی كامپیوتر، برق، كنترل و سیستم‌ها پرداخته است. در 1965 میلادی، یعنی دوسال پس از كسب كرسی استادی در دانشكده مهندسی برق، نظریه درخشان و بحث‌برانگیز <مجموعه‌های فازی> را در قالب یك مقاله علمی ارائه نمود. این مقاله نه تنها زندگی علمی و پژوهشی او را دگرگون كرد، دنیا را نیز تكان داد.
لطفی زاده مردی ساده، فروتن و بی‌تكلف است. با این‌كه تمام وقت او صرف فعالیت‌هایی می‌شود كه با پیشبرد علم و مهندسی ارتباط دارند، وضعیت شغلی بسیار خوبی دارد. او در سال 1991، یعنی زمانی كه به هفتاد سالگی رسید رسما بازنشسته شد ولی عجیب نیست كه فهرست فعالیت‌های مرد خلاق، باهوش و فعالی همچون او، پس از بازنشستگی، حتی شلوغ‌تر و متراكم‌تر از قبل باشد.
اكنون كه 85 سال دارد نیز، اگر در كالیفرنیا باشد، هر روز به دانشگاه می‌رود. اما بسیاری از روزهای او صرف حضور در كنفرانس‌ها و همایش‌هایی می‌شود كه اغلب در شهرهای دیگر یا خارج از ایالا‌ت متحده برپا می‌شوند. هربار كه به خارج می‌رود، شبانه سفر می‌كند تا وقت خود را در هتل‌ها و فرودگاه‌ها تلف نكند؛ زیرا برنامه كاری روزانه او بسیار فشرده است. لطفی‌زاده در وادی دانش، یك عاشق است. تاكنون دانشگاه‌های متعددی در سراسر دنیا لطفی زاده را برای دریافت دكترای افتخاری و مدال افتخار دعوت‌كرده‌اند. او در فاصله سال‌های 1986 تا 2001 میلادی چهارده دكترای افتخاری از دانشگاه‌های فرانسه، آلمان، ایالا‌ت متحده، كانادا، اسپانیا، آذربایجان، چك و لهستان دریافت كرده است. پرفسور لطفی زاده در طول زندگی پربار خود موفق به كسب ده مدال و نشان افتخار از مؤسسات علمی جهان، به ویژه انجمن بین‌المللی مهندسان برق و الكترونیك، IEEE شده است و نزدیك به پانزده جایزه بین‌المللی دیگر را به پاسداشت تلاش‌های بی‌وقفه خود در این عرصه از آن خود نموده است.
لطفی كه لطفی‌زاده در حق علوم مهندسی كرد، براستی ستودنی است. نظریه او اكنون دیگر محدود به ریاضیات و مهندسی نمانده و بسیاری از اندیشه‌ها و تفكرات فازی را كه از صدها سال پیش در ذهن بشر مطرح بوده، دوباره در ابعادی جهانی برای انسان معاصر مطرح كرده است.
این روزها علم هوش‌مصنوعی مدرن از نظریه فازی بهره فراوانی می‌برد. اندیشه متعالی او قفلی را كه سال‌ها بر چارچوب علوم بشر باقی مانده بود، شكست و دریچه‌ای شد به سوی جهان پیچیده و ناشناخته‌ای كه انسان معاصر هنوز در تكاپوی شناختنش است.
منبع: ماهنامه شبکه
مطالب مرتبط:
