جهان كامپیوتر در آستانه تغییرنسل
جهان كامپیوتر در آستانه تغییری بزرگ قرار گرفته است. كامپیوترها اینك در جایی ایستاده اند كه انسان چند میلیون سال پیش قرار داشت آن گونه كه انسان هوشمند از نسل قبل انسانها به وجود آمد.
نسل جدید كامپیوترهای سازگار با مفهوم هوش مصنوعی در راهند! بسیاری از واژه ها و تعابیری كه روزانه به كار می بریم ، اگر چه برای همه آشنا هستند، اما تعریف دقیقی از آنها وجود ندارد.
شاید بزرگترین خصوصیت ها انسان ها، همانند سایر موجودات زنده عالم در این نكته نهفته است كه ما موجوداتی زنده هستیم ، به این معنی كه از عاملی به نام حیات برخورداریم و اما حیات چیست؟
شاید باور این نكته اندكی سخت باشد، اما تعریف همین مساله روشن و بدیهی یكی از معضلات فلسفی دانشمندان است. هنوز تعریف جامع و مانعی از حیات وجود ندارد و نمی دانیم یك موجود باید چه خصوصیاتی داشته باشد تا آن را زنده بنامیم.
تعاریفی نظیر تعریف شرودینگر از حیات هنوز مورد بحث قرار دارد، اما همه ما براحتی از مفهوم حیات استفاده می كنیم.
خصوصیت دیگری كه ما از آن بهره می بریم و هنوز تعریف واضحی نسبت به آن وجود ندارد، مفهوم هوش است. معمولا در گفتگوهای روزمره هوش را عامل تمایز انسان و سایر موجودات می دانیم.
انسان را تنها مخلوق هوشمند زمین می نامیم (البته این ادعا اندكی خودخواهانه به نظر می رسد) اما مفهوم هوش چیست؟ توانایی خاصی كه به ما اجازه می دهد از اصول منطقی استفاده كنیم تحلیل و استنتاج روی داده های دریافتی از محیط انجام دهیم و با توجه به تجربه گذشته روشهای جدیدی در حل مسائل ارائه دهیم.
شاید بخشی از این تعاریف در مفهوم هوش پنهان شده باشد، اما بدون توجه به جزییات بسیار ویژه ، نظیر ماهیت هوش در انسان ، نحوه عملكرد آن و مرزهای واقعی كه بین عملكردهای منطقی انسان در حیوانات وجود دارد، تقریبا همه ما درك عمومی از این مفهوم داریم. همه ما می دانیم منظور از انسان یا موجود هوشمند چیست.
اما اگر این درك عمومی برای سخنگویی های روزانه ما مناسب و كافی به نظر برسد، كارآیی خود را در یك نقطه از دست خواهد داد.
سالهاست كه انسان سودای ساخت ابزار و ماشین را دارد كه هر چه بیشتر شبیه به او باشد و این شباهت نه تنها از نظر ظاهری كه از لحاظ قدرت تفكر و استنتاج منطقی نیز در سطح قابل قبولی وجود داشته باشد.
انسان در رویای ساخت ابزارهای هوشمند است و منظور از این هوشمندی صرفا توانایی انجام الگو ایده ای ساده نیست.
شاید در اصطلاح چراغهای یك پارك كه براساس نور محیط خود به خود روشن می شوند را نیز هوشمند بنامند، اما این كار شما بر اساس مقایسه نور ورودی محیط كه از طریق یك حسگر نوری دریافت می شود و مقایسه آن با مقادیر از پیش تعیین شده و پرسوئیچ كردن جریان برق انجام می شود. وقتی این الگوریتم را مرور می كنیم عملا شاهد آن هستیم كه هیچ عمل هوشمندانه ای به معنای واقعی كلمه صورت نگرفته است.
بنابراین رویای ما ساخت موجوداتی هوشمند به معنی واقعی كلمه بوده است و این رویایی بود كه تولد علمی تازه را نوید داد.
هوش مصنوعی Artificial Intellegince
اگر چه در محاورات روزمره نیازی به تعریف دقیق مفهوم هوش نیست ، اما زمانی كه بخواهیم این توانایی را به موجودات ساخته دست خودمان انتقال دهیم ، ناچار خواهیم بود تعریف دقیق و مشخص از آن ارائه دهیم و اینك هوش مصنوعی به عنوان دانش میان رشته ای جایگاهی ویژه در علوم رایانه ای باز كرده است.
هوش مصنوعی طبق تعریف شاخه ای از دانش به حساب می آید كه به ماشینها و ابزارهای ساخت دست بشر توانایی پیدا كردن راه حل های مناسب برای حل مسائل پیچیده مطرح شده برای آنها را می دهد و البته این ویژگی باید براساس روشهای مورد استفاده ذهن انسان باشند و براساس الگوهای رفتاری هوش انسان بنیانگذار شده باشد.
به این دلیل هوش مصنوعی از هوش انسان الهام می گیرد و آن را تبدیل به الگوریتم ها و روشهای قابل درك و عمل توسط ابزارهای الكترونیك بنظر رایانه ها می كند. ویژگی خاص كه الگوریتم های هوش مصنوعی از آن سود می برند انعطاف پذیری در قبال مسائلی است كه مقابل آنها به وجود می آیند و به عبارت دیگر باید از این خصوصیت اصلی بهره مند باشند كه بتوانند هنگام تغییر شرایط مساله ، شرایط خود را نیز اصلاح كنند.
بدین ترتیب اگر چه هوش مصنوعی شاخه ای از علوم رایانه ای به حساب می آید، ارتباطی ناگسستنی با علومی نظیر ریاضیات ، روان شناسی ، علوم معرفتی ، زیست شناسی و فلسفه دارد.
محققان هوش مصنوعی از سویی نیازمند دانشمندان این رشته ها هستند تا رفتارهای هوشمندانه انسان را تحلیل كنند و از سوی دیگر آنها را با كمك روشهای پیچیده رباتی تبدیل به اصول قابل فهم ماشین كنند. پیچیدگی هایی كه در طراحی روشها و برنامه های هوشمند وجود دارد، باعث شده است تا تمركز اصلی دانشمندان در حال حاضر به بررسی های موضعی این شاخه معطوف شود.
در واقع محدودیت هایی كه انسان از درك خود از هوش دارد، باعث شده است نتواند تا قابلیت های خود را به طور كامل درك و به ماشینهای خود منتقل كند.
از سوی دیگر سرعت پردازشگرهایی كه بتوانند الگوریتم های پیچیده و غیرمعمول مورد استفاده در هوش مصنوعی و در زمان مناسب كه برای واكنش ها لازم و ضروری است هنوز بسیار پایین است شاید با افزایش سرعت این پردازشگرها و همین طور افزایش آگاهی ما از نحوه عملكرد خود بتوانیم در دهه آینده به مرزهای متصور این رشته برسیم.
ما شاخه های فراوانی از فناوری از فناوری هوش مصنوعی بهره می برند؛ از بازی های رایانه ای گرفته تا كارخانه های صنایع سنگین و از آن مهمتر كارخانه هایی كه با مواد رادیواكتیو با سموم مختلف آلوده شده اند.
در چنین محیطها فعالیت انسان بشدت خطرناك است و استفاده از رباتهای برنامه ریزی شده به دلیل انعطاف ناپذیری در برابر شرایط گوناگون به درد كار در چنین محیط هایی نمی خورند؛ اما ابزارهای هوشمند می توانند در این محیطها به فعالیت بپردازند و عملیات انسان را برعهده بگیرند.
