تبیان، دستیار زندگی
شش داوطلب شجاع، شش مرد از اتحادیه اروپا، فدراسیون روسیه و کشور چین از صبح روز 13 خرداد خود را برای مدت یک سال و نیم در کپسول آب‌بندی شده بزرگی زندانی کردند، تا دانش بشر برای اردوکشی به سیاره سرخ به حد کافی افزایش پیدا کند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

6 فضانورد رهسپار مریخ شدند

خدمه مأموریتmars 500 آماده سفر به سیاره تنهایی

شش داوطلب شجاع، شش مرد از اتحادیه اروپا، فدراسیون روسیه و کشور چین خود را برای مدت یک سال و نیم در کپسول آب‌بندی شده بزرگی زندانی کردند، تا دانش بشر برای اردوکشی به سیاره سرخ به حد کافی افزایش پیدا کند.

آنها قرار است به مدت 520 روز از همه امتیازات زندگی در سیاره آبی رنگ زمین محروم شده و با تکیه بر تجهیزات حمایت از بقا و سرویس‌های داخل کپسول شبیه‌سازی "مارس500" (مریخ 500) به زندگی خود ادامه دهند و بدین‌شکل سفر انسان به مریخ را از نقطه نظر پزشکی و روانپزشکی شبیه‌سازی نمایند.

یک ایتالیایی، یک فرانسوی، سه روس و یک چینی درب‌های کپسول شبیه‌سازی "مارس 500" را که در موسسه تحقیقاتی مسکو قرار دارد، به روی خود بستند تا برای همیشه تاریخ، بشر نام آنها را به نیکی یاد کند. بی‌شک نوادگان ما که روزی از پنجره اقامتگاه مریخی خود شاهد طلوع سیاره زمین از افق مریخ خواهند بود، نام این شش مرد شجاع را در ذهن به بزرگی یاد خواهند کرد.

کل مأموریت شامل سه دوره است که عبارتند از دوره 250 روزه اول که سفر رفت به مریخ را شامل می‌شود، دوره 30 روزه مدارگردی به دور مریخ، فرود بر سطح و بازگشت مجدد به مدارگرد و در نهایت یک دوره 250 روزه برای بازگشت به زمین.

درست مانند یک سفر واقعی به مریخ، این شش داوطلب، تنها به تجهیزات حمایت از بقای کپسول خود متکی خواهند بود، هیچ ارتباط فیزیکی با بیرون نخواهند داشت و تنها راه برقراری ارتباط با زمین! ارسال و دریافت ایمیل و یا پیامهای صوتی  خواهد بود که با 40 دقیقه تأخیر (20 دقیقه برای رفت و 20 دقیقه برای برگشت) صورت خواهد گرفت. دربهای کپسول شبیه‌سازی "مارس 500" (مریخ500) تنها در صورتی باز خواهند شد که مأموریت تمام شده باشد و یا جان یکی از داوطلبان در معرض خطر جدی باشد. شبانه‌روز داوطلبان در پروژه"مارس 500" به سه دوره هشت ساعته تقسیم شده است. هشت ساعت برای خواب، هشت ساعت برای کار و هشت ساعت برای اوقات فراغت و تفریح در نظر گرفته شده است.

تجهیزات کپسول شبیه‌سازی "مارس 500" (مریخ 500) که در IBMP واقع در شهر مسکو قرار دارند شامل قسمتهای گوناگونی است که تمامی لحظات یک مأموریت واقعی سرنشین‌دار به سیاره بهرام (مریخ) را شامل خواهد شد.

نقشه شماتیک تجهیزات شبیه‌ساز سفر به مریخ، مارس???

این مجموعه بزرگ 550 متر مربعی شامل 5 قسمت است که هرکدام بخشی از مأموریت را شبیه‌سازی می‌کنند. سه بخش اولیه قرار است که محیط کاری داخل فضاپیمای سرنشین‌دار مریخ را برای فضانوردان داوطلب بازسازی نماید که شامل بخش عملیات، استراحتگاه و بخش درمانگاهی است.

بخش چهارم در واقع مریخ‌نشینی را شبیه‌سازی خواهد کرد که قرار است سه فضانورد را به سلامت از مدار به سطح مریخ برساند. قسمت نهایی و پنجم عبارت است از شبیه‌ساز سطح مریخ که شرایط زندگی در مریخ را برای فضانوردان ایجاد خواهد کرد.

تمامی سیستمهای یک ناو فضایی سرنشین‌دار در تجهیزات شبیه‌سازی "مارس 500" (مریخ500) تعبیه شده است. سیستم گردش هوا، تولید اکسیژن، بازیابی آب، تجهیزات پزشکی، آب و غذا برای 520 روز، تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی و وسایل مونیتورینگ پزشکی. چنین ناوگان عظیمی از تجهیزات و لوازم برای سفر یک سال و نیمه شش فضانورد به مریخ و بازگشت آنها به زمین پیش‌بینی شده است و از آنجا که قرار است درب مجموعه شبیه‌سازی "مارس 500" در این مدت باز نشود، داوطلبان همه این ملزومات و تجهیزات را با خود به داخل کپسول برده‌اند.

کل مأموریت شامل سه دوره است که عبارتند از دوره 250 روزه اول که سفر رفت به مریخ را شامل می‌شود، دوره 30 روزه مدارگردی به دور مریخ، فرود بر سطح و بازگشت مجدد به مدارگرد و در نهایت یک دوره 240 روزه برای بازگشت به زمین. شبیه‌ساز مریخ‌نشین که بخش چهارم مجموعه "مارس 500" (مریخ 500) را شامل می‌شود و شبیه‌ساز سطح مریخ که شرایط زندگی در مریخ را برای فضانوردان ایجاد خواهد کرد،  فقط در طول مدت 30 شبانه‌روز زمینی که دوره مدارگردی مریخ خواهد بود مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای حداکثر سه نفر جا دارند.

یکی از خدمه در محفظه شبیه‌ساز سطح مریخ

پس از 250 روز از آغاز آزمایش مارس 500 (مریخ 500) و زمانی که طبق برنامه فضانوردان! قرار است به مریخ رسیده باشند، دربهای مابین قسمت شبیه‌ساز فضاپیما و مریخ‌نشین باز خواهد شد و سه نفر از آنها قدم به مرحله مریخ‌نشین و پس از آن شبیه‌ساز سطح مریخ خواهندگذاشت. درب بین این قسمتها تنها سه ماه بعد و توسط خدمه بخش فضاپیما باز خواهد شد. در این مدت وسیله ارتباطی بین فضانوردان! این دو بخش توسط ملزومات رادیویی با لحاظ شرایط خاص مدارگردی و اقامت در سطح خواهد بود.

مرکز کنترل زمینی نیز اما در این مدت 520 روزه بی‌کار نیست و به صورت مداوم، نحوه انجام وظایف، سلامتی روانی، میزان نمک و مایعات در بدن و سایر علائم پزشکی مشارکت‌کنندگان پروژه مارس 500 را کنترل خواهند کرد.

مشارکت‌کنندگان پروژه مارس 500  (مریخ 500) باید علاوه بر آشنایی کامل با تمامی تجهیزات، فرآیند مأموریت و شرایط بحرانی، با موضوعات و مسائل پزشکی نیز آشنا بوده تا در موقع لزوم قادر به معالجه و یا کمک به همکاران خود باشد. آنها همچنین بایستی دستورالعملهای روزانه را به دقت انجام داده، با شرایط بحرانی برنامه‌ریزی شده روبرو شده و گزارشهای لازم را تهیه و به مرکز ارسال نمایند.

غذای روزانه خدمه مارس 500 تفاوتی با وعده‌های غذایی فضانوردان ایستگاه بین‌المللی فضایی (ISS) نخواهد داشت. اما آنها مانند همکارانشان در ایستگاه بین‌المللی فضایی آنقدر خوشبخت نیستند که دائماْ آب و غذای تازه از زمین دریافت کنند. بنابراین  فضانوردان! مارس 500 باید سهمیه‌بندی دقیق و منظمی را رعایت کنند تا در آخرین روزهای بازگشت به زمین مجبور به تحمل گرسنگی و یا تشنگی نشوند.

شهرام یزدان‌پناه (دانش فضایی)

تنظیم برای تبیان: م.ح.اربابی فر