جهان بطور یکنواخت منبسط نمی شود
همانطور که می دانید با کشف مهم و سرنوشت ساز ادوین هابل در اوایل قرن بیستم، بشر متوجه شد که تمامی کهکشانهای عالم در حال دور شدن از هم می باشند. در واقع هر کهکشانی از کهکشان کناری خود دور می شود. بدین ترتیب هر چقدر دو کهکشان از هم دورتر باشند، با سرعت بیشتری از هم دور می شوند. این دور شدن کهکشانها از هم را، انبساط عالم می نامند.
چند هفته پیش، محققین، جریانی تاریک از ماده ی نامرئی را کشف کردند که در خوشه ی کهکشانی دوردستی در لبه ی عالم قرار داشت. ولی هم اکنون شواهد بیشتری از نیروهای ناشناخته و ناپیدای عالم پیدا شده است، که این بار، در فاصله ی نزدیک تری از ما قرار دارد. گروهی از محققین کشف کرده اند که قسمت مخصوصی از عالم که ما در آن هستیم، تا محدودده ی 400 میلیون سال نوریاطراف ما، برخلاف آنچه که قبلا تصور می شد، با سرعتی یکنواخت در حال انبساط نیست. بلکه در واقع، انبساط در یک نیمه ی آسمان تند تر از نیمه ی دیگر است.
مایک هادسون از دانشگاه واترلو در اونتاریوی کانادا می گوید: «ما انتظار داشتیم که انبساط افزایش یابنده در مقیاسهای بزرگتر یکنواخت تر باشد، ولی این چیزی نیست که ما در عالم پیدا کرده ایم.» اگر این کشف تأیید گردد، یافته های آنها نتایج جدیدی در فهم ما از منشأ ساختارها در عالم خواهد داشت و همچنین احتمالا تغییراتی در مدل کیهانشاختی استاندارد ایجاد می کند.
هادسون به همراه دو نفر دیگر از دانشمندان، تحقیقی را بر روی جریانهای کیهانی بزرگ مقیاس و انبساط عمومی عالم آغاز کرده اند. این انبساط باعث افزایش فاصله ی بین کهکشانها در طول زمان می شود، و به آن جریان هابل می گویند. انحرافات سرعت کهکشانها از جریان سراسری هابل را "سرعت خاص" گویند.
اگر این کشفیات هادسون و همکارانش تأیید گردد، تغییری مهم در شناخت ما از عالم و چگونگی بوجود آمدنش و تکاملش خواهد داشت.
می دانیم یکی از چیزهایی که می تواند باعثت تغییرات سرعت شود، نیروی جاذبه ی توده های بزرگ جرم می باشد. در نتیجه شاید علت این انحراف در سرعت وجود توده های پرجرمی در این اطراف باشد که با نیروی قوی جاذبه کهکشانها را به سمت خود می کشد.
با آزمایش سرعتهای خاص خوشه ها و ابرخوشه ها، دانشمندان می توانند تجمع های جرم محلی را تخمین بزنند که ممکن است مسئول بروز چنین انحرافاتی در جریان هابل باشند.
مخصوصا، این محققین تلاش می کردند تا یک سوال قدیمی را درباره ی منشأ سرعت خاص کهکشانهای گروه محلی، که حدود 600 کیلومتر بر ثانیه می باشد، را با توجه به ریزامواج زمینه ی کیهانی پیدا کنند. گروه محلی گروهی از کهکشانها است که کهکشان ما، راه شیری، یکی از انها می باشد.
با استفاده از روشهای مطالعاتی مختلف ایشان کشف نمودند که حدود 50 درصد از حرکت گروه محلی تند تر از مقدار مورد انتظار است. برای تولید این سرعت، ایشان بر ایم باورند که باید ساختارهای بزرگ ناپیدا و ناشناخته ی دیگر در جهان وجود داشته باشد، که با جاذبه ی خود کهکشانها را به سوی خود می کشند. ایشان می نویسند: «مقدار بزرگ حرکت باقی مانده، به این اشاره می کند که سرعتهای مشخصی وجود دارند که با شاختارهای بسیار بزرگ ایجاد شده اند.» و این ساختارها در بیرون گروه محلی قرار دارند.
بریان مک نامارا، صاحب کرسی تحقیقاتی دانشگاهی در دپارتمان فیزیک و نجوم یو دابلیو، می گوید «اگر این کشفیات هادسون و همکارانش تأیید گردد، تغییری مهم در شناخت ما از عالم و چگونگی بوجود آمدنش و تکاملش خواهد داشت.»
هادسشون و شاگردانش مقاله ای در انجمن نجوم سلطنتی ارائه کرده اند و متن آن در اینجا قابل دسترسی است.
منبع:
ترجمه و افزوده ها:
ا.م.گمینی
