خوشه های باز

در مقاله ی پیشین با خوشه های کروی آشنا شدیم. در اینجا درباره ی خوشه های باز بیشتر می خوانیم:

2- خوشه های باز

خوشه های باز (Open clusters) با خوشه های کروی بسیار متفاوت اند. بر خلاف توضیع کروی خوشه های کروی در کهکشان، آنها در صفحه ی کهکشان قرا گرفته اند، و تقریباً همیشه در بازوهای مارپیچی پیدا می شوند. آنها معمولاً اجرام جوانی هستند: تا حدود چند ده میلیون سال. این اجرام از مناطق هیدروژنی H II مثل سحابی جبار ایجاد می شوند.

خوشه های باز از چند هزار ستاره بیشتر تشکیل نشده اند، که درون یک منطقه به وسعت 30 سال نوری قرار گرفته اند. به علت تراکم و چگالی کمتر، نسبت به خوشه های کروی، نیروی گرانشی ضعیف تری برای اتصال گرانشی بین اعضای این خوشه ها وجود دارد، و در طول زمان توسط نیروی جاذبه ی ابرهای عظیم مولکولی و دیگر خوشه ها، به آهستگی گسیخته می شوند.

معروف ترین خوشه های باز شناخته شده، پروین و قلائص در صورت فلکی ثور است. که در تصویر 1 دیده می شوند. در تصویر 2 نمایی نزدیک از خوشه ی باز پروین به نمایش گذاشته شده است. خوشه ی دوگانه ی x,h در برساوش نیز در آسمان تاریک با چشم غیر مسلح قابل رؤیت است که تصویر 3 به خوبی زیبایی این خوشه را نمایان می کند. خوشه های باز اغلب مملو از ستار ههای جوان، داغ و آبی رنگ می باشند، چرا که چنین ستارگانی با عمر چند ده میلیون سال، کوتاه عمر شمرده می شوند. خوشه های باز قبل از مرگ ستارگانشان گسیخته شده اند.

3- خوشه های میانه

در سال 2005 منجمین نوع کاملاً متفاوتی از خوشه های ستاره ای را در کهکشان آندرومدا کشف کردند. این خوشه ها از بسیاری جهات شبیه خوشه های کروی هستند و شامل چند صد هزار ستاره می باشند. آنچه آنها را از خوشه های کروی متمایز می سازد، اندازه ی عظیم آنهاست: آنها حدود چند صد سال نوری قطر دارند و هزاران بار کم چگال تر هستند. می توان این خوشه ها را جایی بین خوشه های کروی - با ماده تاریک کم - و کهکشان های بیضوی کوتوله - با ماده ی تاریک بسیار - قرار داد.

اینکه این خوشه ها چگونه ایجاد شده اند هنوز مشخص نشده است، ولی ممکن است با طریقه ی ایجاد خوشه های کروی ارتباط داشته باشد. اینکه چرا آندرومدا چنین خوشه هایی دارد در حالی که راه شیری فاقد چنین خوشه هایی است، هنوز معلوم نشده است.

4- انجمن های ستاره ای:

زمانی که یک خوشه ی باز اتصال گرانشی خود را از دست می دهد، ستارگانش مسیرهایی مشابه مسیرهای قبلی را در فضا پیش می گیرند. این گروه آنگاه به نام انجمن ستاره ای شناخته می شود. بیشتر ستارگان در دب اکبر اعضای یک خوشه ی باز پیشین می باشد که  گروه متحرک ستاره ای دب اکبر را تشکیل می دهند و همچنان حرکت قبلی خود را حفظ کرده اند. ستارگان دیگری در زمینه ی آسمان، مثل الفکه و زتا- مثلث جنوبی نیز به همین گروه متعلق می باشند. خورشید زمانی در لبه ی این رشته از ستارگان قرار داشت، ولی از آنجا که مدار کهکشانی، سن و ترکیب شیمیایی متفاوتی دارد، جزئی از این مجموعه به حساب نمی آید.

اگر بخواهیم از انجمن ستاره ای دیگری نام ببریم می توانیم به مجموعه ای که در اطراف ستاره ی آلفا-برساوش قرار دارد، اشاره کنیم.

منبع: ویکی پدیای انگلیسی

http://en.wikipedia.org/wiki/Star_cluster

مقاله ی پیشین:

خوشه های ستاره ای