تبیان، دستیار زندگی
فواصل ستارگان دوردست در کهکشان راه شیری چگونه بدست می آیند؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

3- ستارگان دیگر :

پروین

قصد سفر به ستاره ها را دارید؟! پس جالب است بدانید مدت این سفر یک هفته یا یک ماه نخواهد بود بلکه  70000  سال با سریعترین فضا پیماها طول می کشد تا به نزدیک ترین ستاره ها برسیم!!!  پس بهتر است منصرف شوید!

تصویر بالا : ستارهای خوشه پروین در فاصله 400 سال نوری از زمین هستند و هر سال نوری در حدود 10 میلیارد کیلومتر است. رنگ آبی به خاطر انعکاس نور از ذرات و غباری است که خوشه را فراگرفته است.

با گردش زمین به دور خورشید وضعیت ستارگان نزدیکتر که از زمین دیده می شوند، نسبت به ستارگان دورتر کمی تغییر می کند؛ این پدیده را همان طور که قبلاً گفتیم اختلاف منظر parallax می نامند و ستاره شناسان با کمک این پدیده می توانند فاصله ستاره های نزدیک را بدست آورند.

در سال  1836 فردریش بسل دانشمند آلمانی با کمک تلسکوپی که طراحی کرده بود اولین نفری بود که فهمید موقیعت یک ستاره با گردش زمین به دور خورشید تغییر می کند. او دریافت ستاره ای که دیده است 700.000 برابر فاصله زمین تا خورشید را دارد.

کدام ستاره نزدیک تر است ؟

این دو تصویر با فاصله زمانی شش ماه از یکدیگر گرفته شده اند، یعنی وقتی زمین در طرف مخالف در مدارش قرار گرفته بود. آیا می توانید بگویید کدام ستاره از بقیه به زمین نزدیک تر است؟ به دنبال ستاره ای بگردید که به نظر می رسد تغییر مکان داده است؛ مثل زمانی که به انگشت دست از دو نقطه مختلف نگاه می کردید.

پارالاکس

4- کهکشان راه شیری :

خورشید و میلیارد ها ستاره دیگر در مجموعه ایی قرار دارند به نام کهکشان راه شیری. کهکشان راه شیریِ ما به اندازه ای بزرگ است که با سرعت نور، زمانی در حدود 100.000 سال طول می کشد تا از یک طرف آن به طرف دیگرش برویم.

راه شیری

تصویر بالا : نمایی از کهکشان راه شیری را نشان می دهد که همچون شهر بی کرانی از ستارگان است و خورشید و ستاره های دیگر ساکنان آن هستند.

معمولاً ستاره دورتر کمرنگ تر به نظر می رسند: این نشانه ای است که ستاره شناسان برای پیدا کردن فاصله ی بعضی از ستاره گان استفاده می کنند. اما در این روش مشکلی بزرگ وجود دارد: آنها در ابتدا باید بدانند ستاره در واقع چقدر روشن است تا بتوانند بگویند چقدر دور است. چون ممکن است یک ستاره ی نزدیک در واقع ستاره ی کم نوری باشد، و به همین دلیل کم نور به نظر برسد. در نتیجه ممکن است به اشتباه فکر کنیم که این ستاره در فاصله دوری قرار دارد. پس ابتدا باید روشنایی حقیقی ستاره را بدانیم تا بتوانیم روشنایی ظاهری را با روشنایی حقیقی مقایسه کنیم و فاصله را بدست آوریم.

در سال 1908  هنریتا لویت روشی برای بیان روشنایی بعضی ستارگان با روشنایی متغیر پیدا کرد. در این روش با مشاهده مقدار زمانی که طول می کشد آنها تاریک یا روشن تر بشوند، می توان درخشندگی حقیقی آنها را به دست آورد. این روش منجر به بدست آوردن مقدار شعاع کهکشان راه شیری شد.

هنریتا لویت
هنریتا لویت

مدل سازی: کهکشان راه شیری چقدر بزرگ است ؟

زمانی که برای بیان بزرگی کهکشان از مقیاس سال نوری استفاده کنیم، شاید برای خیلی ها که با بزرگی آن آشنایی ندارند، مقیاس خوبی نباشد. لذا از مقیاس دیگری استفاده می کنیم: تصور کنید تمام منظومه شمسی ما به اندازه سکه ای باشد، در این صورت خورشید به اندازه ذره ایی ریز در مرکز سکه و سیارات نیز بصورت ذراتی بسیار ریزتر در سطح سکه خواهند بود.

در این مقیاس اندازه کهکشان راه شیری برابر با اندازه ایالات متحده آمریکا خواهد بود! نزدیکترین ستاره هم به خورشید یعنی پروکسیما -قنطورس در حدود سکه ای است که به اندازه دو برابر طول زمین فوتبال با خورشید فاصله دارد و این نمونه ای از پراکندگی ستارگان در منطقه ای از کهکشان راه شیری است که خورشید در آن قرار دارد.

مقالات قبلی:

1- جهان ما چقدر بزرگ است؟

2- تعیین فواصل به روش اختلاف منظر