تبیان، دستیار زندگی
در كودكى بسیار مشتاق زیارت امام زمان علیه السلام بودم و از این رو، تمامى اعمالى را كه در كتاب ها جهت ملاقات ولى عصر علیه السلام ذكر شده بود، انجام مى دادم و سعى مى كردم كه حتى مستحبات را نیز ترك نكنم؛ تا اینكه شبى آن حضرت را در خواب دیدم و مانند كودكى
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خلاء یک عالم بزرگ!

در كودكى بسیار مشتاق زیارت امام زمان  علیه السلام بودم و از این رو، تمامى اعمالى را كه در كتاب ها جهت ملاقات ولى عصر علیه السلام ذكر شده بود، انجام مى  دادم و سعى مى  كردم كه حتى مستحبات را نیز ترك نكنم؛ تا اینكه شبى آن حضرت را در خواب دیدم و مانند كودكى كه خود را به پدرش مى  چسباند، دامن ایشان را گرفتم و خود را به پاهاى مبارك آن حضرت انداختم و از آن بزرگوار خواستم چیزى به من عطا فرمایند. آن حضرت نیز انگشترى فیروزه اى را از انگشت مباركشان خارج فرموده و در انگشت من كردند.

آمنه اسفندیاری ـ بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
ایت الله موسوی اردبیلی


آیت الله العظمى  سید عبدالکریم موسوى اردبیلى، سحرگاه سیزدهم رجب 1344 ه ق، مقارن با سالروز میلاد امیرالمومنین  علیه السلام و برابر با 8 بهمن 1304 ه ش در شهر اردبیل، در خانواده  اى روحانى و تهى  دست متولد شدند. پدر ایشان روحانى بزرگوار مرحوم سید عبدالرحیم و مادرشان، زنى پارسا مرحومه سیده خدیجه بود كه پیش از آن صاحب هشت فرزند دختر شده بودند. ایشان كه آخرین و تنها فرزند ذكور خانواده بودند، در سال 1346 ه ق، در دو سالگى مادر خود را در اثر بیمارى حصبه از دست داده و تحت مراقبت خواهرانشان قرار گرفتند.

یک خاطره از دوران کودکی

یكى از خاطرات ایشان از دوران كودكى، مربوط به خوابى است كه در آن سنین دیده بودند. خود ایشان در این باره مى  فرمایند: «در كودكى بسیار مشتاق زیارت امام زمان  علیه السلام بودم و از این رو، تمامى اعمالى را كه در كتاب ها جهت ملاقات ولى عصر علیه السلام ذكر شده بود، انجام مى  دادم و سعى مى  كردم كه حتى مستحبات را نیز ترك نكنم؛ تا اینكه شبى آن حضرت را در خواب دیدم و مانند كودكى كه خود را به پدرش مى  چسباند، دامن ایشان را گرفتم و خود را به پاهاى مبارك آن حضرت انداختم و از آن بزرگوار خواستم چیزى به من عطا فرمایند. آن حضرت نیز انگشترى فیروزه اى را از انگشت مباركشان خارج فرموده و در انگشت من كردند. وقتى این خواب را براى پدرم تعریف كردم،به من گفتند كه از این پس براى تو هیچ نگرانى ندارم چون زیر سایه الطاف امام زمان  علیه السلام خواهى بود».

آغاز طلبگی

حضرت آیت الله العظمى  موسوى اردبیلى تحصیلات خود را در اوان كودكى و در سن شش سالگى با ورود به مكتب خانه آغاز كردند و قرآن كریم را فرا گرفته آنگاه كتاب های فراوانی را نزد معلمان خود آموختند. در سال 1318 ه ش فراگیرى دروس عربى را آغاز كرده و در سال 1319 ه ش به قصد ادامه تحصیل در دروس حوزوى، وارد مدرسه علمیه ملاابراهیم در شهرستان اردبیل شدند.

آیت الله العظمى خوئى رحمه الله در مورد حضور ایشان در نجف اشرف فرمودند: «اى كاش در نجف مانده و به قم باز نمى  گشتند»

هجرت به قم

حضرت آیت الله العظمى  موسوى اردبیلى در رمضان  المبارك 1322 ه ش تصمیم گرفتند به شهر مقدس قم مهاجرت نموده تحصیلات عالیه را در آن شهر مقدس ادامه دهند و در آخر همان ماه از اردبیل خارج و در نهم شوال وارد شهر مقدس قم شدند و در یكى از حجرات فیضیه رحل اقامت افكندند. مدت اقامت ایشان در شهر مقدس قم، سه سال و اندى به طول انجامید.
 افزون بر درس خواندن، معظم له هیچگاه از ترویج معارف دین غفلت نكرده در ایام تبلیغ در مناطق مختلف ایران مجالس وعظ و خطابه تشكیل داده با سخنرانى  هاى مذهبى خویش، شور و نشاط معنوى به جامعه تزریق مى  كردند.

مهاجرت به نجف اشرف

حضرت آیت الله العظمى  موسوى اردبیلى موفق شدند در سال 1324 ه ش وارد مدرسه سید در نجف  اشرف شوند. معظم له دوران اقامت خویش در نجف  اشرف را بهترین ایام تحصیل خود مى  دانند كه محیطى امن و آرام براى طلاب حاصل شده بود و محصلین غیر از تحصیل و تدریس و تحقیق، فعالیت دیگرى نداشتند. ایشان نیز با شور و شوق زائد الوصفى، در دروس اساتید بزرگ حوزه در آن روزگار حاضر شده ضمن خوشه چینى از خرمن آن بزرگان، با علاقه مفرطى به تحقیق و تفحص پیرامون مسائل علمى مطرح در دروس حوزوى پرداخته و قسمتى از دروس آن اساتید را نیز به رشته تحریر درآوردند.
مدت اقامت معظم  له در نجف اشرف هر چند نستبا كوتاه بود و تنها قریب دو سال و اندى به طول انجامید، اما همین مدت كوتاه به دلیل اینكه اساتید آن روزگار حوزه نجف از اعاظم فقه و اصول قرون اخیر شیعه بوده  اند، از نظر علمى براى ایشان بسیار پرثمر و ارزشمند بوده و دقت ها و موشكافی هاى آن بزرگان در حوزه  هاى فقه، اصول و فلسفه، تاثیرات شگرفى در شخصیت علمى معظم له گذاشت.
در اینجا مناسب است سخنى را از آیت ا... العظمى  خوئى  رحمه الله در مورد حضور ایشان در نجف  اشرف نقل كنیم. ایشان از حضور كوتاه مدت سه طلبه كه از قم به نجف  اشرف رفته و پس از مدت كوتاهى بازگشته بودند ابراز تأسف نموده و فرمودند: «اى كاش اینها در نجف مانده و به قم باز نمى  گشتند». یكى از این سه تن، حضرت آیت ا... العظمى  موسوى اردبیلى بود.

بازگشت به ایران

اوضاع نابسامان عراق و نگرانى ناشى از بیمارى پدر موجب گردید معظم له، علیرغم میل باطنى ناچار به ترك عراق و عزیمت به ایران شوند.
حضرت آیت ا... العظمى  موسوى اردبیلى پس از باگشت از عراق، در سال 1327 ه ش وارد قم شده در مدرسه فیضیه اقامت گزیدند و در آنجا مشغول تدریس و تحصیل شدند.
اشتغالات و حوادث مدت اقامت در قم  ایشان شامل: ادامه تحصیل، ادامه تدریس ،  فعالیت قرآنى ، انتشار مجله ، سفرهاى تبلیغى ، فعالیت سیاسى  و ... بود.
كثرت فعالیت هاى علمى، تبلیغى، فرهنگى و سیاسى باعث گردید كه در ماه رمضان سال 1338 ه' ش، ضعف و بیمارى بر ایشان غلبه یابد كه پس از مراجعات مكرر به پزشكان، تغیر محل سكونت و كاستن از فشار كار به معظم له توصیه گردید و در پى آن ناگزیر در سال 1339ه' ش به منظور گذراندن ایام تعطیلات تابستانى قم را به قصد اردبیل ترك فرمودند.
فعالیت در اردبیل   برای ایشان شامل : فعالیت هاى علمى ، تبلیغ ؛ فعالیت اقتصادى ، فعالیتهاى سیاسى ، تالیف كتاب جمال ابهى ، و ...بود.

افزون بر درس خواندن، معظم له هیچگاه از ترویج معارف دین غفلت نكرده در ایام تبلیغ در مناطق مختلف ایران مجالس وعظ و خطابه تشكیل داده با سخنرانى  هاى مذهبى خویش، شور و نشاط معنوى به جامعه تزریق مى  كردند.

مهاجرت از اردبیل به تهران

گسترش فعالیت هاى سیاسى معظم له در اردبیل، باعث شده بود كه كنترل و نظارت دستگاه هاى امنیتى رژیم بسیار شدید شود تا جایى كه بر اثر هجوم مكرر مأموران ساواك به منزل ایشان، هرگونه آسایش و امنیت حتّى در منزل نیز از معظم  له سلب گردید. در نتیجه ایشان ناچار گردیدند نظر مشورتى حضرت امام رحمه الله را در مورد مهاجرت از اردبیل جویا شوند.
امام نیز در پاسخ فرمودند:«ما صلاح نمى  دانیم كه آقایان شهرها را ترك كنند و به تهران یا قم بروند، ولى گویا وضع شما به گونه  اى است كه ناچارید مسافرت كنید. در عین حال خودتان بهتر مى  دانید و مى  توانید تصمیم مناسبترى بگیرید». پس از دریافت نظر امام كه اتخاذ تصمیم مناسب را به شخص ایشان واگذار نموده بودند، معظم له تصمیم گرفتند كه از اردبیل هجرت كنند، و به خاطر شرایط موجود حضرت آیت ا... العظمى  موسوى اردبیلى به عنوان مسئول كمك  رسانى و همچنین به بهانه چاپ كتاب جمال ابهى، بدون اینكه كسى را از قصد خود مبنى بر عدم مراجعت به اردبیل مطلع سازند، به سمت تهران حركت كنند.
از مهمترین فعالیت های ایشان در تهران  شامل: فعالیت هاى علمى و فرهنگى و، تأسیس موسسه خیریه مكتب امیرالمومنین  علیه السلام است.

هجرت مجدد به قم

چهار دهم خرداد 1368 ه' ش حضرت امام خمینى رحمه الله رحلت فرمودند. پس از این حادثه، حضرت آیت ا... العظمى  موسوى اردبیلى كه در دوران حیات حضرت امام رحمه الله بارها تقاضاى كناره  گیرى از مسئولیت ها و پرداختن به اشتغالات علمى را از ایشان نموده و پاسخ منفى شنیده بودند، در شهریور همان سال به قم هجرت نمودند و دو فعالیت مهم در آن مدت داشتند: تدریس و بحث و تحقیق و تأسیس و اداره دانشگاه (دارالعلم) مفید.

فهرست تألیفات :

1 - فقه القضاء جلد 1 - جلد 2
 2 - فقه الحدود والتعزیرات  جلد 1 - جلد 2 - جلد 3 - جلد 4
 3 - فقه الدیات
4 - فقه القصاص
5 - فقه الشركة والتأمین
6 - فقه المضاربة
7 - فقه الشهادات (تحت طبع)
8 - حاشیه بر خیارات مكاسب (مخطوط)
9 - یك دوره كامل اصول فقه (مخطوط)
10 - تقریرات دروس آیات عظام حكیم و خوئى» در فقه و اصول (مخطوط)
11 - الرسائل الفقهیة (مشتمل بر بحث هاى: ربا، تلقیح مصنوعى، ذبیحه اهل كتاب،...)، مخطوط
12 - مقالاتى در تفسیر قرآن
13 - اخلاق (تدریس در دانشگاه مفید)، مخطوط
14 - چهار جلد اقتصاد (مخطوط)
15 - یك دوره اقتصاد اسلامى بر اساس كتاب و سنت (مخطوط)
16 - جمال ابهى (در رد بهائیت)
17 - رساله عملیه
18 - مناسك حج
19 - نهج الرشاد (رساله عملیه به زبان عربى)
20 - مناسك الحجّ - عربی
21 - استفتاتآت



مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.