پیشگوییهاى نهجالبلاغه در باره حضرت مهدى 5
... ألزِمُوا الأَرضَ، و اصبِرِوا عَلَى البَلاءِ، وَ لاَتُحَرِّكُوا بِأیدِیكُم وَ سُیُوفِكم فِى هَوَى أَلسِنَتِكم، وَ لاَتَستَعجِلُوا بِمَا لَم یُعَجِّلْهُ اللَّهُ لَكُم.
فَإِنَّهُ مَن مَاتَ مِنكُم عَلى فِرَاشِهِ وَ هُو عَلى مَعرِفَةِ حَقِّ رَبِّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ وَ أَهلِ بَیتِهِ مَاتَ شَهِیداً، وَ وَقَعَ أَجرُهُ عَلَى اللَّهِ، وَ اسْتَوْجَبَ ثَوَابَ مَا نَوَى مِن صَالِحِ عَمَلِهِ، وَ قَامَتِ النِّیَّةُ مَقَامَ إِصلاَتِهِ لِسَیفِهِ، فَإِنَّ لِكُلِّ شَىءٍ مُدَّةً وَ أَجَلاً
1بر جاى خود استوار بوده، بدون اجازه و حساب از اقدام به نبرد خوددارى كنید. در برابر بلاها و مشكلات پایدار باشید، شمشیرهایتان رادر راه هوا و هوس و سخنانى كه از زبانتان پدید مىآید به كار نیندازید و در باره آنچه خداوند، شتاب را نسبت به آن روا نداشته، شتاب نكنید. زیرا هر كس از شما كه در بستر خود بمیرد، چنانكه خدا و پیامبر و اهل بیتش را بشناسد، شهید از دنیا رفته است و پاداش او بر خدا است و از ثواب كارهاى شایستهاى كه قصد انجام آن را داشته، برخوردار خواهد بود و نیتش جایگزین شمشیر زدن براى خدا و جان باختن در راه اوست. پس توجه داشته باشید، هر چیز را وقت مشخص، و هر كارى را سرانجامى است.
امیر مؤمنان با بیان این كلمات قدسى، از وجود حضرت مهدى پیشگویى نموده و مردم را به وظیفه خود در فراز و نشیبهاى زندگى و هنگام غیبت هشدار مىدهد
علامه قندوزى در ینابیع المودة، باب 74 این قسمت از خطبه 190 نهج البلاغه را ضمن بخشهاى دیگر نهجالبلاغه كه در باره حضرت مهدى است جاى داده، اعتراف مىكند كه امیر مؤمنان علیه السلام با بیان این كلمات قدسى، از وجود حضرت مهدى پیشگویى نموده و مردم را به وظیفه خود در فراز و نشیبهاى زندگى و هنگام غیبت آنحضرت هشدار مىدهد، كه مبادا از روى هواى نفس و بدون در نظر گرفتن مصالح اسلامى، به جنگ و كشتار رو كنند و به خیال رسیدن به مقام شهادت، خود و دیگران را به خطر اندازند.
همچنین آنحضرت در این فرمایش، نظر مردم را به یك نكته بسیار ارزنده متوجه ساخته و آن اینكه نایل گردیدن به فیض اعلاى شهادت، تنها به رفتن در میدان جنگ و كشته شدن در جنگ نیست تا پیران، زنان و افراد ناتوان و معذور از رفتن به میدانهاى جنگ براى رسیدن به فیض عظماى شهادت، محروم و دچار حسرت شوند. اینگونه افراد یا اشخاص سالم و توانمندى كه نقشهاى گوناگون حیاتى و ارزشمند در جامعه اسلامى دارند، اگر وظیفه خداشناسى، پیامبر شناسى و امام شناسى را در حدّ خود انجام داده، به لوازم آن پایبند باشند؛ هرچند در بستر بمیرند، شهید از دنیا رفته، و به پاس وظیفه شناسى، از پاداش مقام شهادت برخوردار خواهند بود.
هر كس از شما كه در بستر خود بمیرد، چنانكه خدا و پیامبر و اهل بیتش را بشناسد، شهید از دنیا رفته است
بدیهى است كسانى كه انواع مسئولیتهاى علمى، اجتماعى و شرعى را به عهده دارند، یا با قلم و بیان، با كمكهاى مادى و تشویق نیرو از دور و نزدیك جبهههاى جنگ علیه كفر و استعمار را تقویت، و عرصه را بر دشمن تنگ مىكنند؛ همه مصداق واقعى و نمونه فرمایش امیر مؤمنان علیه السلام قلمداد مىشوند. هر چند در بستر از دنیا بروند از مقام شهید برخوردار خواهند بود. و هركس كه در وظائف خداشناسى، پیامبر شناسى و امام شناسى، یا پذیرفتن لوازم آن تقصیر كند و از روى هوا و هوس و به طمع سود مادى یا شهرت، در میدان جنگ شركت كند و كشته شود؛ شهید مورد گواهى قرآن و اسلام نخواهد بود. نمونه آن خوارج و افراد لشكر عمر سعد در كربلا بودند، كه صدها نفر از آنها در میدان جنگ كشته شدند، در حالى كه امامان راستین خود را نشناخته یا شناخته بودند و بر روى آنان شمشیر كشیدند.
ابن میثم پیرامون جمله وَ لاَتُحرِّكُوا بِأیدِیكُم وَ سُیُوفِكم فِى هَوَى أَلسِنَتِكم نوشته است: این سخن نهى از جهاد بدون فرمان یكى از امامان معصوم پس از امیر مؤمنان علیه السلام است كه از فرزندان حضرتش مىباشند، و این به هنگامى خواهد بود كه كسى از آن امامان به منظور برقرارى حكومت حقّ بپا نخاسته باشد. چه این گونه حركتها و جنبشها جز با اجازه امام وقت جایز نخواهد بود. 2
1- خطبه 190
2- شرح نهجالبلاغه، ج 4، ص 210.
تنظیم برای تبیان: گروه دین و اندیشه - حسین عسگری