آثار و برکات انتظار در زمان غیبت (قسمت دوم)

همان طور که در مقاله قبل  گفته شد، اگر بدانیم تا یک روز دیگر حضرت  ظهور می کنند،همه شرایط و زمینه ها را برای پیوستن به حضرت آماده می کنیم. لذا می توان گفت

به طور خلاصه سعی می کنیم سوز انتظار ی که خداوند سرسوزنی از آن را به ما ارزانی داشته است، در حد توان به سایر مؤمنان هم سرایت دهیم؛ به این امید که آتش اشتیاقی که به لطف خدا و عنایت امام علیه السلام خرمن وجود ما را فراگرفته است غافلان را هم فرا گیرد و در نتیجه همگی با هم به استقبال و یاری عزیز فاطمه علیها السلام بشتابیم. همه ی عاشقان و شیفتگان آن دُردانه هستی را دور هم جمع می کنیم و به ایشان می گوییم: بیایید خدا را صدها هزار مرتبه شکر کنیم که زمان خواندن این دعاها تا یک روز دیگر به سر می آید:

هل یتّصل یومنا منک بغده فنحظی؟ متی نرد مناهلک الرویّة فنروی؟ مت ننتفع من عذب مائک فقد طال الصّدی؟ متی نغادیک و نراوحک فتقرّ عیوننا؟ متی ترانا و نراک و قد نشرت لواء النّصر تری؟ أترانا نحفّ بک و أنت تؤمّ الملأ الارض عدلاً؟

آیا امروز ما در ارتباط با تو به فردایش می رسد تا به آرزوی خود برسیم؟ چه وقت بر سر چشمه ی پر آبِ سیراب کننده ی تو خواهیم رسید تا سیراب گردیم؟ چه موقع از آب شیرین و گوارای تو بهره مند می شویم؟ تشنگی ما طولانی گشته است! کی می شود که با تو صبح و شام کنیم تا چشمان ما( به جمالت) روشن شود؟ کی تو ما را و ما تو را می بینیم، در حالی که پرچم پیروزی را برافراشته ای؟ راستی می شود ما را ببینی که به گرد تو حلقه زده ایم و تو برهمگان امامت می کنی در حالی که زمین را از عدالت پرساخته ای؟!

و زمان «نحن نقول الحمد لله ربّ العالمین»1 فرا می رسد. چنین الحمد لله ای هرگز در عمر خود نگفته ایم و یک روز دیگر به انجام این عبادت بزرگ رستگار می شویم.

همه ی آنچه بیان شد در این فرض بود که ما یقین به ظهور حضرت  تا بیست و چهار ساعت آینده داشته باشیم، اما اگر این فاصله ی زمانی بیشتر شود، هر قدر که طولانی تر گردد، شور و حرارت قبلی کمتر خواهد شد و به سردی بیشتری می گراید.

مثلاً اگر به جای یک روز، مطمئن شویم که ایشان یک هفته ی دیگر ظهور خواهند فرمود، در این فرض تقریباً همه ی حالاتی که گفتیم برای انسان خواهد بود اما با قدری شور و حرارت کمتر؛ چشم به راهی ما شدت کمتری پیدا می کند و همین تفاوت در شدت و ضعف انتظار، منشأ تفاوت هایی در رفتار ما در این دو فرض خواهد شد. مثلاً اگر در آن یک روز قطعاً می توانستیم بگوییم که خواب به چشمان ما نخواهد آمد، در این یک هفته چنین نیست و آن دلشوره و هیجان قبلی را در این فرض جدید نداریم. یا این که در آن یک روز یقیناً عمر خود را صرف کارهای بیهوده و حتی تفریحی نمی کنیم. اما در این یک هفته شاید دقایقی یا ساعاتی را به بطالت بگذرانیم. در مجموع، آن دقت و تلاشی که در فرض اول برای استفاده ی بهتر و کامل تر از فرصت باقیمانده به خرج می دهیم، در فرض بعدی به آن شدت نخواهد بود.

حال اگر یک هفته به یک ماه تبدیل شود، و در حقیقت اطمینان پیدا کنیم که قبل از یک ماه دیگر حضرتش ظهور نمی فرمایند، در این صورت شور و اشتیاق ما در انتظار، کمتر و ضعیف تر می گردد و در نتیجه همه ی آنچه بیان شد، سست تر و کمرنگ تر می شود. در این فرض احتمال اینکه اوقات بیشتری از عمر گرانقدر خود را تلف کنیم و بیهوده فرصت را از دست بدهیم، بسیار بیشتر از فرض قبلی است. اگر در آن یک روز و یک هفته فقط در حد نیاز ضروری به امور دنیوی و مادی می پرداختیم، در این یک ماه آنقدر برایمان اهمیت ندارد که قدری از فرصت باقیمانده تا ظهور مولایمان را از دست بدهیم. اگر در آن یک هفته برای جبران حقوق دیگران که برگردن ما بوده، شتاب می کردیم، در این یک ماه خیلی عجله نمی کنیم و کار امروز را به فردا و پس فردا می اندازیم. اگر نمازها و سایر عبادت های ما در آن یک هفته، حال و صفای فوق العاده ای داشت، در این یک ماه به آن اندازه حضور قلب ندارد و...

به طور کلی هر چه فاصله ی خود را با ظهور بیشتر بدانیم، این آثار و نشانه ها به تدریج کمرنگ تر می شود. و به همین دلیل اگر این فاصله از یک ماه به یک سال برسد، معمولاً آثار کمتری ظهور و بروز خواهد کرد. قطعاً غفلت نوع مؤمنان در این حالت بیشتر خواهد بود و چه بسا ساعت ها یا روزها یا حتی هفته ها با فراموشی یاد ایشان بگذرد و از همین بابت هیچگونه احساس ضرر و زیان هم نکنند. آن شور و حرارت و هیجان در فرض های قبلی، در این فرض، بسیار ضعیف تر خواهد شد و عمل به وظایف یک منتظر واقعی، سست تر می گردد.

اگر می خواهیم آثار و لوازم انتظار فرج را وجدان کنیم، باید خود را در آن شرایط فرضی ببینیم تا لوازمش بیشتر برای ما ملموس گردد و آثار عملی آن را در خود بیابیم.

مؤثرترین عامل در ایجاد این حالت، همانا اعتقاد به این حقیقت است که امر فرج امام زمان علیه السلام در هر صبح و شام، بلکه در هر لحظه و هر ساعتی، امکان وقوع دارد و ما این مطلب را با استناد به بعضی از ادله ی آن، در فصل گذشته اثبات نمودیم. هر چه ایمان شخص به آن حقیقت عمیق تر باشد، آثار ذکر شده به طور طبیعی ظهور و بروز بیشتری خواهد داشت.

برگرفته از کتاب سلوک منتظران

نوشته دکتر بنی هاشمی