امام کاظم و جلوگیری از همكاری با ظالمان
آیا حواست هست که با چه کسی همکاری؟
حضرت امام موسی كاظم علیهالسلام اگر احساس میكرد كسانی كه به نظام حكومتی داخل میشوند، نمیتوانند به نفع اهل حق و شیعیان عمل نمایند، آنان را از همكاری با طاغوت نهی كرده، از عواقب وخیم آن برحذر میداشت.
زیاد بن ابی سلمه از یاران امام كاظم علیهالسلام بود، ولی بدون اطلاع آن حضرت در دستگاه خلافت عباسی مشغول به كار شده بود.
او روزی به محضر امام هفتم علیهالسلام آمد. حضرت از او پرسید: ای زیاد! آیا تو در امور دولتی اشتغال داری؟ گفت: بلی. امام فرمود: چرا با حكومت ستمگران همكاری میكنی و به شغل آزاد نمیپردازی؟
زیاد گفت: سرورم! مخارج من زیاد است؛ چرا كه من فردی اجتماعی هستم و خانهام پر رفت و آمد است و افراد تحت تكفل دارم و هیچگونه پشتوانه اقتصادی هم ندارم. درآمد من منحصر به همین شغل دولتی است.
امام كاظم علیهالسلام فرمود: ای زیاد! اگر از كوه بلندی سقوط كنم و بدنم قطعه قطعه شود، در نزد من بهتر است از اینكه با ستمگران همراهی و همكاری نمایم، مگر اینكه غصهای را از دل مؤمنی برطرف نموده، یا مؤمن گرفتاری را نجات داده، یا مؤمن بدهكاری را از زیر بار بدهی رها سازم.(1)
هر كس بقای ستمگران را دوست داشته باشد، از آنان محسوب میشود و هر كس از آنان محسوب شود، داخل آتش [جهنم ] خواهد شد
صفوان بن مهران جمّال یكی دیگر از دوستان امام موسی بن جعفر علیهما السلام میباشد. او شترهای زیادی داشت و آنان را در اختیار كاروانهای تجارتی و زیارتی قرار داده و از اجاره آنان امرار معاش میكرد.
او میگوید: روزی امام هفتم علیهالسلام را زیارت كردم. امام به من فرمود: صفوان تمام كارها و رفتار تو مورد پسند ماست، جز یك عمل تو!
گفتم: فدایت شوم كدام عمل؟
فرمود: شترانت را به این مرد ستمگر [هارون] كرایه دادهای.
عرض كردم: به خدا سوگند! من آن را برای فسق و فجور و شكار و لهو كرایه ندادهام، بلكه برای زیارت بیت الله اجاره دادهام. من هیچ گونه علاقهای به آن مرد ندارم و غلامان خود را به همراه كاروان زیارتی هارون فرستادهام تا به غیر از عمل حج در كار دیگری به كار گرفته نشوند.
امام فرمود: ای صفوان! آیا كرایه تو هنوز به عهده آنان هست یا پرداختهاند؟ گفتم: نه، هنوز كرایه نگرفتهام.
فرمود: صفوان! آیا دوست داری كه هارون و یارانش تا زمانی كه كرایهات را نپرداختهاند، زنده بمانند تا برگشته و بدهی تو را بپردازند؟ گفتم: بلی.
امام كاظم فرمود: «فَمَنْ أَحَبَّ بَقأهُمْ فَهُوَ مِنْهُمْ وَ مَنْ كانَ مِنْهُمْ كانَ وَرَدَ النّار؛(2) هر كس بقای ستمگران را دوست داشته باشد، از آنان محسوب میشود و هر كس از آنان محسوب شود، داخل آتش [جهنم ] خواهد شد.»
1- الكافی، ج5، ص110
2- معجم رجال الحدیث، ج10، ص133.
