تبیان، دستیار زندگی
2) 2- اكتفا به مداحى‏ 7. اظهار مطالب موهن‏ 5. طرحمواردسست معارف اسلامى‏ 3- برخورد كاسبكارانه‏ آسیب‌هاى شكلى‏ خواب و مكاشفه‏ ج. راهكارها 1. استفاده از موسیقى مبتذل‏ 6- جدایى دین از سیاست‏  قسمت اول این مبحث مهم در زمینه ع...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

 

آسیب

شناسی محرم و عزاداری آن

(2)

 



 2- اكتفا به مداحى‏ 

 7. اظهار مطالب موهن‏ 

 5. طرحمواردسست معارف اسلامى‏ 

 3- برخورد كاسبكارانه‏ 

 آسیب‌هاى شكلى‏ 

 خواب و مكاشفه‏ 

 ج. راهكارها 

 1. استفاده از موسیقى مبتذل‏ 

 6- جدایى دین از سیاست‏ 

قسمت اول این مبحث مهم در زمینه عزاداری سید الشهدا را خواندید. در این قسمت ادامه بحث را مطالعه بفرمایید.

 5. طرحمواردسست معارف اسلامى‏ 

مطرح كردنمواردسست معارف اسلامى و ورود خواب در عرصه معارف و یا ملاقات هاى دروغین. اعتقادى كه با خواب درست شود با خواب هم مى‏رود. در كجاى معارف اسلامى داریم كه اهل بیت(ع) كسى را با خواب و رؤیا هدایت كرده باشند، در كجاى سیره اهل بیت ملاقات با ولى الله الاعظم به این ابتذالى در آمده است كه هم اینك در كتابها نوشته و در جلسات گفته مى‏شود. آقایى در كتابش مى‏نویسد: عیال اینجانب مكرر حضور امام زمان‏ شرفیاب شده است! و یا آدرس امام زمان(عج) این است!! اینها نه تنها خدمت به امام زمان(عج) نیست بلكه ضربه به این اعتقاد مقدس است كه بیش از 350 آیه قرآن تأویل به آن شده و ده ها دلیل محكم و متقن دارد. مرحوم علامه سید مهدى‏ بحرالعلوم كه از اعاظم علماى امامیه است مى‏گوید در زمان غیبت كبرى براى بعضى از حاملین اسرار و علماى ابرار توفیق تشرف حاصلمی گرددو به دیدار امام نائل مى‏شوند ولى چون مأمور به كتمان دیدارند حكم خدا را در پوشش اجماع‏ ابراز مى‏دارند.(36) شیخ انصارى این نظر را پذیرفته و فرموده، در غایت ندرت است(37) حصول آن را براى او حدى من العلما قبول ‏كرده است.(38) آیت‌الله العظمى وحید خراسانى بارها فرمودند ملاقات در غیبت كبرى به دو صورت واقع مى‏شود؛

1. ملاقات ‏در حال اختیار؛

2. ملاقات در حال اضطرار.

ملاقات در حال اختیار منحصر به افرادى نظیر سید بن طاووس است كه‏ احیاناً امام را دیده و شناخته و از او كسب فیض كرده‏اند اما ملاقات در حال اضطرار مربوط به افرادى است كه در حال ‏گرفتارى شدید به ذیل عنایت امام توسل مى‏شوند و امام خود یا توسط افرادى كه دارند از او دستگیرى مى‏نمایند و نیز فرمودند آنها كه در اثر لیاقت و شایستگى به فیض دیدار موفق مى‏شوند به كسى نمى‏گویند.

این مدعیان در طلبش بى خبرانند

آن را كه خبر شد خبرى باز نیامد

از مراجع عظام تقلید چنین سؤال شده است: برخى از افراد در جلسات یا عزادارى ادعاى ارتباط با معصومین خصوصاً امام زمان(عج) كرده و بدینوسیله ‏ضمن استفاده‏هاى مادى، از احساسات دینى مردم سوء استفاده مى‏نمایند و اینگونه مسائل در جلسات مختلف ‏خصوصاً مجالس زنانه رو به ازدیاد است. با توجه به ادعاى ارتباط با معصومین و واسطه بودن آنان و برخى تبعات ‏اخلاقى كه موجب سست شدن اعتقادات مردم به مسائل دینى مى‏شود مستدعى است نظر مبارك را درباره شركت در این جلسات و هرگونه تقویت و ترویج این افراد بیان فرمایید؟

از مراجع عظام تقلید سؤال شده است: برخى مداحان شعرهاى نامناسب خوانده مانند"من حسین اللهى‏ام" یا "قلاده سگ به گردن انداخته" یا"صداى سگ در مى‏آورند" وظیفه ما در برخورد با این افراد چیست؟ آیت‌الله العظمى‏تبریزى فرمودند: مداحى و خواندن اشعار در مجالس اهل بیت(ع) باید طورى باشد كه موجب وهن شیعه نباشد و بهانه ‏به دست دشمنان شیعه ندهد. در مجالس اهل بیت(ع) باید اشعارى خوانده شود كه فضایل آن بزرگواران بیان شود و مصائب و مظلومیت آنها براى مردم گفته شود. ائمه از ما نخواسته‏اند كه خود را به صورت حیوان در آوریم آنچه كه از ما خواسته‏اند این است كه مؤمن صالح باشیم و اخلاق ما اخلاقى باشد كه از آن بزرگواران رسیده است.

آیت‌الله العظمى صافى چنین پاسخ داده‏اند:ادعاى ارتباط خاص با حضرت حجت عجل الله تعالى فرجه ‏الشریف در زمان غیبت، دروغ است و شركت در مجالسى كه چنین ادعاها می شود حرام است و مؤمنین باید بى اساس‏ بودن چنین ادعا را براى مردم بیان كنند كه گمراه نشوند.

آیت‌الله العظمى سیستانى: این افراد دروغگو و دجالند و در صورتی كه امكان هدایت آنها نباشد باید مردم را متوجه نموده تا از آنان دورى كنند.

آیت‌الله العظمى تبریزى: این مطالب اساس ندارد و تقویت و ترویج این امور موجب وهن مذهب و جایز نیست ‏مؤمنین باید با شركت نكردن در این مجالس و تذكر دادن به افراد كارى كنند كه این مجالس از بى رونقى تعطیل شود.(39)

خواب و مكاشفه‏

خواب و مكاشفه براى خود بیننده حجت نیست تا چه رسدبهدیگران؛و از خواب بدتر مكاشفاتى است كه‏ بعضى‏ها مدعى آنند. مرحوم ملااحمد نراقى كه از اساتید شیخ انصارى است می فرماید بعضى از علماى امامیه قول و فعل معصوم كه در خواب صادر شودرا حجت دانسته‏اند، اما اكثریت قریب به اتفاق علما بر خلاف این قول مشى‏ نموده‏اند. در روایت حسنه ابراهیم بن‌هاشم وارد شده كه امام صادق(ع) در جواب سائلى كهازافسانه خواب ابى بن كعب‏ سؤال نموده فرمود: "ان دین الله اعز ان یرى فى النوم"؛ دین خدا عزیزتر از آن است كه در خواب دیده شود. سرانجام مى‏فرماید آنچه مسلم است حجیت كلام معصوم در بیدارى است و وضع عادى،نه در خواب و رؤیا؛ و روایات دیگر را هم توجیه كرده و سرانجام قول مشهور- عدم حجیت- را پذیرفته است. اینجانب بر این باورم خواب ‏شخص معصوم حجت است نیازى نیست كه معصوم شاهدى در بیدارى بر آن بیابد زیرا كه شیطان را راهى بر معصومین نیست. مرحوم میرزاى قمى نیز در كتاب قوانین مسئله را طرح و حجیت آن را مردود دانسته است. ممكن است رؤیا صادقه باشد ولى حجت شرعى ندارد. به هر حال ورود خواب،ومكاشفات در عرصه معارف اسلامى به عنوان یك مبنا موجب طرح سست معارف ‏اسلامى شده و اگر خواب مقدس شد چون راهى براى اثبات و نفى آن نیست حربه‏اى مى‏شود بهدست شیادان كه از این ‏رهگذر دروغ هاى خود را جا بیاندازند. در پایان عرض مى‏كنم من منكر برخى از ملاقات هاى راستین كه از ناحیه بزرگان‏ بیان مى‏شود و نیز مكاشفات صادقانه نیستم، لكن معتقدم كه اینها نباید مبنا قرار گیرد.

6- جدایى دین از سیاست‏

برخى مى‏خواهند چنین وانمود كنند كه آنها ولایتى‏تر از مسئولان نظامند. در مجالس عزادارى مى‏گویند ما مى‏خواهیم گریه كنیم كارى به سیاست نداریم. در حالى كه خود معصومین را ما"ساسها لعباد" سیاستمداران خلق مى‏خوانیم. "كان فى بنى اسرائیل یسوسهم انبیاءهم"؛ انبیاء سیاستمداران بنى‏اسرائیل بودند. در یك سو لائیك‏ها، سكولارها دم از جدائى دین از سیاست مى‏زنند و از یك سو متحجرین در پى جدائى دین از سیاست‏اند. و این دو گروه در حقیقت دو تیغه یك قیچى هستند كه اسلام ناب محمدى(ص) را قیچى مى‏كنند.

لازم به ذكر است نمى‏گوئیم مجالس مذهبى ما همانند كانون اى حزبى محل جار و جنجال هاى سیاسى باشد، اما اینكه در رابطه با اصل نظام اسلامى بى تفاوت باشند این آسیب جدى است. نظامى كه با رنج هاى بسیار بهدست آمده‏است. جلسات عزادارى اهل بیت كاملاً سیاسى بود، هم تولى داشت و هم تبرى. در شرایط آن چنانى دیدند تبرى كار سختى بود اما داشتند.

7. اظهار مطالب موهن‏

اظهار مطالب موهن و تحقیر غیر مطلوب اهل بیت، تحقیرى كه تنها در دربار پادشاهان ظالم پاداش دارد در بارگاه امامان معصوم چیزى جز خوارى نیست به عنوان نمونه:

هر كى مى‏خواد هر چى بگه

من سگ كوى زینبم‏

بهشت جاودان ز تو

كران و بیكران ز تو

سلطنت جهان ز تو

من سگ كوى زینبم

اهل بیت ذلت را براى پیروانشان نمى‏پسندند:"لا ینبغى للمؤمن ان یذل نفسه"؛ سزاوار نیست مؤمن خود را ذلیل ‏كند؛ البته تواضع و ابراز محبت به اهل بیت ذلت نیست.

از مراجع عظام تقلید سؤال شده است: برخى مداحان شعرهاى نامناسب خوانده مانند"من حسین اللهى‏ام" یا "قلاده سگ به گردن انداخته" یا"صداى سگ در مى‏آورند" وظیفه ما در برخورد با این افراد چیست؟ آیت‌الله العظمى‏تبریزى فرمودند: مداحى و خواندن اشعار در مجالس اهل بیت(ع) باید طورى باشد كه موجب وهن شیعه نباشد و بهانه ‏به دست دشمنان شیعه ندهد. در مجالس اهل بیت(ع) باید اشعارى خوانده شود كه فضایل آن بزرگواران بیان شود و مصائب و مظلومیت آنها براى مردم گفته شود. ائمه از ما نخواسته‏اند كه خود را به صورت حیوان در آوریم آنچه كه از ما خواسته‏اند این است كه مؤمن صالح باشیم و اخلاق ما اخلاقى باشد كه از آن بزرگواران رسیده است.(40)

اینها برخى آسیب‌هاى محتوایى عزاداری ها و اینك مى‏پردازیم به آسیب‌هاى شكلى:

آسیب‌هاى شكلى‏

 1. استفاده از موسیقى مبتذل‏ 

از آسیب‌هاى شكلى عزاداری ها، استفاده از موسیقى‏هاى لهوى و حرام در عزاداری هاست. برخى مداحان ‏ترانه‏هاى طاغوتى دیروز و یا ترانه‏هاى لس‌آنجلسى امروز را گوش مى‏دهند؛ آهنگ همان آهنگ است محتوا را عوض‏ مى‏كنند. این قطعاً حرام است نمى‏توان به بهانه انجام مستحبى، مرتكب حرام شد. مرحوم شیخ اعظم انصارى مى‏فرماید: "الا ترى انه لایجوز ادخال السرور فى قلب المؤمن و اجابته بالمحرمات آیا نمى‏بینى كه جایز نیست شاد كردن مؤمن و اجابت دعوت او با محرمات باشد." اسلامى كه مى‏گوید قرآن را حق ندارید با لحن اهل فسق بخوانید قطعاً این اسلام ‏اجازه نمى‏دهد كه از آهنگ هاى حرام در عزاداری‌ها استفاده شود. نبى اكرم(ص) فرمود:"اقرأ و القرآن بالحان العرب و اصواتها و ایاكم و لحون اهل الفسق و اهل الكبائر"(41)؛ قرآن را با لحن عربى بخوانید و از لحن هاى اهل فسق و گناهان كبیره بپرهیزید. و یا در بعضى عزاداری ها دیده مى‏شود بهجاى آنكه‏ نوحه خوانى شود تنها آهنگ مى‏نوازند و زنجیر مى‏زنند، اینها بى‏تردید تحریف عزادارى است و مورد رضاى سالار شهیدان نیست. از مراجع عظام تقلید پرسیده شده است كه: استفاده از آلات موسیقى مانند ارگ در مراسم عزادارى ‏چطور است؟

مقام معظم رهبرى آیت‌الله العظمى خامنه‏اى فرموده‏اند: استفاده از آلات موسیقى مناسب با عزادارى سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم عزادارى به همان صورت متعارفى كه از قدیم متداول بوده برگزار شود.

آیت‌الله العظمى بهجت فرموده‏اند: آنچه موجب وهن عزادارى است باید اجتناب شود. استعمال آلات موسیقى ‏در عزادارى خالى از اشكال نیست.

آیت‌الله العظمى تبریزى: استفاده از آلات موسیقى در عزادارى حرام است.(42)

2- اكتفا به مداحى‏

اكتفا به مداحى و سینه‏زنى دیگر آسیب مجالس عزادارى است. درست است كه این شورها و عشقها و سینه‏زنى‏ها و حالها در نهایت تقویت دین است، ما به سهم خودمان خوشحالیم از این كه ببینیم بهجاى این كه جوانان در مجالس گناه باشند در این مجالس حضور یابند. لیكن سخن این است كه اگر این شورها با شعور گره نخورد، ماندگار نخواهد بود. لیكن متأسفانه در برخى مجالس تنها اكتفا به مداحى می شود. و این آسیب پذیرى آنگاه عمق بیشترى پیدا مى‏كند كه ملاحظه كنیم كم كم مجالس فاتحه هم باین سمت و سو مى‏رود كه تنها مداح دعوت مى‏كنند در حالى كه این‏ مجالس از فرصتهاى مناسب توجه دادن مردم به دین و قیامت است اهل بیت(ع) مى‏پسندیدند كه مجالسى كه بهنام آنها شكل مى‏گیرد مجالس محتوایى باشد. حضرت امام صادق(ع) به عبدالله بن حماد بصرى فرمود:"بلغنى ان قوماً یأتونه یعنى الحسین من نواحى الكوفه و ناساً غیرهم و نساء، یندبنه و ذلك فى النصف من شعبان‏ فمن بین قارء یقرء." - محتمل است یعنى قرآن مى‏خوانند و محتمل است كه كتاب مى‏خوانند- اخبار مناقب" و قاص‏ یقص و نادب یندب و قائل یقول المراثى فقلت له نعم جعلت فداك قد شهدت بعض ما تصف فقال الحمد الله الذى ‏جعل فى الناس من یفد الینا و یمدحنا و یرثى علینا و جعل عدونا من یطعن علیهم من قرابتنا او من غیرهم یهد دونهم و یقبحون ما یصنعون"(43)؛ به من گزارش دادند كه زن و مرد نیمه شعبان به زیارت امام حسین(ع) مى‏آیند، - قرآن مى‏خوانند - كتاب مناقب ‏مى‏خوانند، قصه‏هاى اهل بیت را مى‏گویند، روضه خوانى و مرثیه سرائى دارند گفتند آرى فدایت شوم در برخى از این ‏مراسم من بوده‏ام حضرت فرمود سپاس خداى را كه در بین مردم كسانى را قرار داد كه ما را مدح مى‏كند براى ما مرثیه‏ مى‏خوانند و از دشمنان ما كسانى از نزدیكان و غیر نزدیكان ما كسانى را قرار داد كه تهدید كنند آنها را و رفتار زشتشان را تضییع نمایند. شهید مطهرى گوید: معلوم مى‏شود فلسفه این كار گریستن به تهدید دشمن و تقبیح كار آنهاست. مجالس عزادارى در طول تاریخ منشأ روشنگرى ره‏یابى به حقیقت بوده است. خطیبان خطابه مى‏خواندند و مرثیه سرایان مرثیه سرایى حداكثر ثوابش ثواب ذكر است. پیامبر حلقه علم را بر حلقه ذكر ترجیح داد. در روایتى آمده ‏است:"و خرج رسول الله(ص) فاذا فى المسجد مجلسان مجلس یتفقهون و مجلس یدعون الله تعالى و یسألونه فقال‏ كلا المجلسین الى خیر امّا هؤلاء فیدعون الله و اما هؤلاء فیتعلمون و یفقهون الجاهل هؤلاء افضل بالتعلیم ارسلت ثم‏ قعد معهم."(44) پیامبر گرامی (ص) از منزل خارج شد به طرف مسجد آمد دید در مسجد دو مجلس است یك مجلس، مجلس آموزش‏ دین است و مجلس دیگر مجلس دعا. فرمود هر دو مجلس خوب است اینان دعا مى‏كنند و اینان آموزش مى‏بینند و آموزش مى‏دهند. اینان افضلند كه من براى تعلیم مبعوث شدم. آنگاه حضرت در مجلس آموزش دین نشست.

اكتفا به مداحى و سینه‏زنى دیگر آسیب مجالس عزادارى است. درست است كه این شورها و عشقها و سینه‏زنى‏ها و حال ها در نهایت تقویت دین است، ما به سهم خودمان خوشحالیم از این كه ببینیم بهجاى این كه جوانان در مجالس گناه باشند در این مجالس حضور یابند. لیكن سخن این است كه اگر این شورها با شعور گره نخورد، ماندگار نخواهد بود. لیكن متأسفانه در برخى مجالس تنها اكتفا به مداحى می شود.

مجالسى كه در آن تعلیم و تعلم معارف دینى است بوستان هاى بهشت است:"عن رسول الله(ص) اذا امررتم بریاض الجنه فارتعوا قالوا یا رسول الله و ما ریاض الجنه قال حلق الذكر فان لله‏ سیارات من الملائكه یطلبون حلق الذكر فاذا اتوا علیهم حفّوا بهم." (45) پیامبر اكرم(ص) فرمود آنگاه كه گذر به بوستان هاى بهشت كردید بهره‏مند شوید. گفتند اى رسول خدا بوستان هاى ‏بهشت كجاست؟ حضرت فرمود حلقه‏هاى یاد خدا؛ همانند خداوند را فرشتگان بسیارى است كه به دنبال حلقه‏هاى ذكر خدا مى‏گردند وقتى حلقه ذكر یافتند آنها را احاطه مى‏كنند.

"قال بعض العلماء حلق الذكر هى مجالس الحلال و الحرام كیف تشترى و تبیع و تصلى و تصوم و تنكح و تطلق وتحج و اشباه ذلك."(46) بعضى از علماء گفته‏اند حلقه‏هاى ذكر مجالس حلال و حرام است؛ چگونه بخرى، چگونه بفروشى،نماز بخوانى، روزه بگیرى، نكاح و طلاق داشته باشیم، حج انجام دهى.

اكثر مشتریان مجالس با حال مذهبى را جوانان تشكیل مى‏دهند، مطلوب ائمه از جوانان تفقه در دین بوده امام‏باقر(ع) فرمود: لو اتیت بشاب من شباب الشیعه لایتنفقه فى الدین لادبته.(47) اگر جوانى از جوانان شیعه را نزدم بیاورند كه آموزش دینى ندارد تحقیقاً تأدیبش مى‏كنم. سخن این نیست كه مداحى نباشد سخن اینست مانند گذشته هر كسى كار خودش را كه خطیب براى مردم‏ قرآن، حدیث، فقه بگوید مداح هم مرثیه سرائى كه در این صورت كه شور و شعور توأم شده نقش آفرینى مى‏كند و مهم‏تر از اینها مسئله رهبرى اندیشه جوانان است كه باید قطعاً به دست عالمان دین شناس تحصیل كرده حوزه‏هاى‏ علمیه باشد.

3- برخورد كاسبكارانه‏

دیگر آسیب عزاداریها برخورد كاسبكارانه با این مقوله است كه از مصادیق بارز استئكال به اهل بیت(ع) است كه در روایات مورد نكوهش قرار گرفته است و هر چه هم تورم بالا مى‏رود با قیمت هاى نجومى، قیمترابالا  مى‏برند! امام صادق(ع) فرمود:"من اراد الحدیث لمنفعه الدنیا لم یكن له فى الاخره نصیب و من اراد به الاخره اعطاه الله ‏خیر الدنیا و الاخره"(48) ؛آن كس كه حدیث را براى منفعت دنیا بخواهد در آخرت بهره‏اى ندارد و آن كس كه حدیث را براى خدا و آخرت‏ بخواهد خداوند خیر دنیا و آخرت را به او عطا خواهد كرد. حضرت امام(ع) فرمود: از راه ما - حدیث ما، محبت ما و مانند آن- ارتزاق نكن.(49)"یا اباالنعمان لا تستأكل بنا الناس فلا یزیدك الله بذلك الافقراً." از راه ما ارتزاق نكن كه خداوند بر فقرت خواهد افزود.(50) این مربوط به آنان است كه برخورد كاسبكارانه با معارف، مدایح، مراثى اهل بیت(ع) دارند و همانند كالا با آن ‏برخورد مى‏كنند. حساب آنان كه تنها براى خدا در عرصه نشر معارف و گسترش فضایل و مناقب اهل بیت تلاش‏ مى‏كنند و مردم از سر عشق به خاندان عصمت و طهارت به آنها هدیه مى‏دهند، طبق تصریح روایات معصومین از اینان ‏جداست و اینان مورد نكوهش نیستند.

ج. راهكارها

براى مقابله با این آسیب‌ها توجه به چند نكته ضرورى است و به دنبال آن طرح خود را در این زمینه تقدیم مى‏كنم.

1. آن كه پیوسته در بیان و نقد این آسیب‌ها توجه داشته باشیم كه اصل عزادارى آسیب نبیند. نباید بهگونه‏اى‏ انتقاد كرد كه برپا كننده مجلس مداح، خطیب و مانند آن به كلى دلسرد شوند.

2. باید در رابطه با این آسیب‌ها همان شیوه‏اى را كه در فقه آمده آرام و به تدریج مقابله صورت گیرد. بسیارى از این نابسامانی‌ها با نصیحت، موعظه و منطق قابل حل است نباید به گونه‏اى برخورد شود كه موجب لجبازى بیشتر گردد.

3. باید این آسیب‌ها آن قدر از سوى بزرگان مطرح شود كه ناهنجارى و ضد ارزش بودن اینها به صورت یك ‏گفتمان و فرهنگ در آید؛ این هم نیاز به شجاعت دارد هم آبرو دادن براى دین نباید از جوسازیها هراسید و باید به ‏تكلیف عمل كرد.

در دیدارى كه هفته قبل با برخى از مراجع عظام تقلید داشتم نكات آموزنده‏اى از برخورد صریح بزرگان با غلو شنیدم كه عبرت‏آموز است.

 آیت‌الله العظمى صافى فرمودند: ذاكرى نزد آیت‌الله العظمى بروجردى خواند:

هذه فاطمه بنت الاسد

اقبلت تحمل لاهوت الابد

یعنی: این فاطمه بنت اسد است كه خداى ابدى را با خود حمل مى‏كند. آن مرحوم برخورد كرد و دیگر اجازه ادامه مداحى را بهاو نداد و وقتى یكى از بزرگان در این رابطه وساطت كرد آقاى بروجردى فرمود ما نباید از كنار غلو سطحى بگذریم. بعد آن مرحوم فرمود شنیدم مداحى مى‏خواند:

تو بهاین جمال و خوبى چه به طور جلوه آئى

ارنى بگو به آن كس كه بگفت لن ترانى

این غلو است چرا این گونه اشعار در مداحی‌ها خوانده مى‏شود. از شاگردان امام شنیدم امام در مجالس روضه خوانى بر درست خواندن مقتل و رعایت موازین بسیار مصر بودند.

علماء دین پاسدار مكتبند؛ نباید بگذارند از هیچ ناحیه‏اى مكتب آسیب ببیند، بزرگانى كه سر سلسله جنبان دین ‏در بلدند بر این مطلب حساس باشند اگر دیدند خطیبى غلو مى‏گوید، مداحى غلو مى‏گویند ملاحظات را كنار بگذارند و نهى از منكر كنند، ممكن است برخى جوسازى كرده حتى آبروریزى كنند اما قطعاً خداوند جبران خواهد كرد كه"ان الله یدافع عن الذین آمنوا..."؛ خداوند از مؤمنان دفاع خواهد كرد.

4. باید در عرصه انتقاد هم از افراط و تفریط خوددارى كنیم. نمى‏توان هر روایتى كه منقبتى بلند از مناقب ‏اهل بیت(ع) را گفته است و در حد فهم ما نیست بلافاصله رمى به غلو كنیم. كه فرمودند:"نزلونا عن الربوبیته و قولوا فیناما شئتم"؛ ما را از خدائى پایین بیاورید آنگاه هر چه در فضلمان خواستید بگویید. یا هر مطلبى كه به گوشمان خورد و ما در كتابها آن را ندیده بودیم آن را رمى به كذب كنیم كه این عكس مطلوب را نتیجه مى‏دهد و یا در جانب تفریط از جوسازی ها بهراسیم، در مقابل غلو صریح موضع نگیریم، در مقابل دروغ صریح موضع نگیریم كه مبادا ما را رمى به ضد ولایت كنند كه ما باید مصداق"الذین یبلغون رسالات الله و یخشونه ولا یخشون احداً الا الله"؛ آنان كه رسالت الهى خود را انجام داده و تنها از او خشیت- خوف همراه با تعظیم- داشته و جز از خدا از كسى دیگر خشیت ندارند، باشیم.

5. در این رابطه طرحى در سال ‏1368 خدمت مقام معظم رهبرى ارسال كرده‏ام كه خلاصه آن این است كه باید جریان مداحى در كشور سامان یابد. این سامان باید از سوى خود مداح ها باشد نه دولتى كه قطعاً نتیجه نمى‏دهد؛ به این‏ ترتیب كه مداحان هر استان مثلاً از هر پنجاه مداح یك نفر نماینده تعیین كنند، اینها در تهران جمع شوند مثلاً تعداد حدود پنجاه مداحى كه منتخب مداحان كشورند مجمع عمومى باشند از بین خود 7 یا 9 نفر را به عنوان مجمع مركزى ‏مداحان برگزینند. این مجمع عهده دار ساماندهى امر مداحى در امور ذیل گردد:

1. از علما مجتهد تاریخ در حوزه بخواهند در ابواب مقتل همه معصومین درسترااز نادرست مشخص كنند، به ‏این ترتیب كه از كل مداح ها بخواهند كه آنچه مثلاً در رابطه با حضرت اباالفضل(ع) مى‏خوانند ارسال كنند و اینها در جمع عالمان مجتهد تاریخ در حوزه ارزیابى گردد؛ آنچه دروغ صریح است اعلام شود و آن ‏چه پرورش روضه است و یا قطع به كذب آن نیست اعلام شود به این ترتیب به تدریج چه بسا به تهیه مقتل عصرى مى‏رسیم.

2. آموزش مداحىرادر كشور سامان دهند و این عرصه مقدس را از ابتذال موسیقى لهوى حفظ كنند.

3. تخلفات حرفه‏اى را معرفى كرده و خود شیوه برخورد را تبیین كنند.

4. در مناسبت هاى ویژه هم شعر و هم سبك جدید مناسب را به مداح ها عرضه كنند.

5. مداحان شایسته را تشویق و به رسانه‏ها اعلام كنند و به مداحان خاطى ابتدا تذكر كتبى دهند و در ادامه ‏برخورد قانونى كنند.- برخورد قانونى كه خود مجمع مركزى مداحان مشخص مى‏كند- و برخى وظائف دیگر.

جهت ساماندهى این تشكیلات براى دوره اول این انتخاب نماینده‏اى از سوى مقام معظم رهبرى مدظله ‏نظارت كنند تا افراد صالح گزینش شوند. براى ادوار بعدى خود همین مجمع آیین نامه نوشته و جهت سلامت جریان ‏نماینده مقام معظم رهبرى فیلتر نهایى باشد.

این پیش نویس آن‏ چیزى است كه در رابطه با مداحى به نظر مى‏رسد. روشن است كه نظرات عزیزان مى‏تواند این پیش نویس را كامل و قابل عرضه كند.

والسلام علیكم و رحمه الله بركاته‏ ـ سید احمد خاتمى ـ 16/6/84 ـ 2 شعبان المعظم 1326

پی نوشت ها:

36. عوائد الایام، ص‏700.

37. رسائل شیخ انصارى.

38. كفایه الاصول، ج‏2، ص‏70.

39. مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید.

40. مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج‏4، ص‏111 و ص‏112.

41. وسائل الشیعه، ج‏4، باب 24 ابواب قرائة القرآن، ص‏858، ح‏1.

42. مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید.

43. كامل الزیارات، باب 108، ح‏1، با تصحیح علامه امینى.

44. منیه المرید، ص‏106.

45. همان.

46. همان.

47. المحاسن، ج‏1، ص‏357. میزان الحكمه، ج‏4، ص‏1401- كلمه شباب-.

48. اصول كافى، ج‏1، ص‏46.

49. اصول كافى، ج‏2، ص‏338.

50. امالى شیخ مفید، ص‏182.

شنبه، 2 مهر 1384

تحریفات عاشورا (1)

تحریفات عاشورا (2)

تحریفات عاشورا (3)

تحریفات عاشورا (4)

تحریفات عاشورا (5)

آفات مداحی

آسیب شناسی عزاداری سالار شهیدان علیه السلام

آسیب‌شناسی محرم و عزاداری آن (1)

آسیب شناسی عزاداری‌های محرم

امام حسین‏علیه السلام‏ از نگاه دکتر شریعتى

دل می تپد برای حسین (ع)

باز این چه شورش است که در خلق عالم است

مسئولیت مردان منبر و مدح

ادبیات " عاشورایی " تاثیرگذار و پر مخاطب است

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.