امام این لقبش را دوست نداشت
اشاره:
نیمه ماه ذی الحجّه ، آن هنگام که بَدْر زیبایش، بر عرصه آسمان، حکم فرمایی و جلوه گری میکرد، بدری دیگر در مدینه درخشید که پرتو نورش، همه را واله و حیران کرد و معشوقان مجازی را، از خودنمایی باز داشت.
امام هادی علیهالسلام آمد، مدینه روشن شد و دل های دوست داران روشنتر. شادی، مهمان دلها شد و تبسم، همراه لبها. مقدمش مبارک!
شاد باش
ماه حج، ماه نزدیکتر شدن به خدای کعبه، به نیمه خود رسیده بود که نوری دیگر، در آسمان پرتو افشانی کرد. سومین «علی»، در میان ستارگان درخشان دیگر، نام گذاری شد و نسیمی از امید و مهر، بر دلهای حاجیان و دیگر مسلمانان وزید. زاد روز دهمین پیشوای عاشقان، هدایت گر مردمان، حامی محرومان و همدم دلهای مهربان را به همگان شاد باش میگوییم.
تولد
درباره تاریخ تولد حضرت امام هادی علیهالسلام بیشتر تاریخ نگاران، اتفاق نظر دارند که ایشان در سال 212 ق به دنیا آمده است، اما درباره ماه و روز ولادت، با هم اختلاف دارند، برخی آن را در 15 و 27 ذی الحجه و برخی دیگر در سیزدهم و سوم رجب ذکر کردهاند.
محل تولد آن حضرت در «بصریا» ـ روستایی که امام موسی کاظم علیهالسلام در نزدیکی مدینه به وجود آورده بود ـ است. همچنین آن حضرت، نخستین فرزند امام جواد علیهالسلام اسلام میباشند که از بانویی به نام «سَمانه» متولد شد. عمر شریف آن حضرت، 41 سال و چند ماه بوده است.
نامگذاری
حضرت امام جواد علیهالسلام ، پس از تولد امام هادی علیهالسلام ، نام نیاکان پاکش را بر او نهاد و ایشان را هم نامِ سه امام بزرگوار؛ امام علی علیهالسلام امام علی بن الحسین علیهالسلام و امام علی بن موسی الرضا علیهالسلام گردانید. این نام گذاری، بسیار به جا بود و امام دهم، به حکم وراثت، ویژگیهای نیاکان پاکش را درخود داشت و در صفات نیک، سرآمد روزگار بود.
لقبهای مبارک
لقبهای گوناگونی برای امام هادی علیهالسلام نقل شده که هر کدام، گویای دریچهای از شخصیت تابناک آن بزرگوار است؛ لقبهایی چون «ناصح»، «مرتضی»، «فقیه»، «عالم»، «امین»، «طیب»، «رشید»، «مُوَضّح»؛ «روشن کننده احکام»، «خالِص؛ پاک از هر عیب»، «وفی»، «شهید»، «فتاح؛ گره گشا»، «تقی»، «نجیب» و «متوکل» ـ که آن حضرت، از لقب آخر، به دلیل مشابهت با لقب خلیفه وقت، بیزار بوده و دوست نداشتند به آن لقب خوانده شوند.
فرزندان
حضرت امام هادی علیهالسلام ، دارای چهار فرزند پسر به نامهای ابومحمد حسن عسکری علیهالسلام ، حسین، محمد و جعفر و یک دختر به نام عایشه (یا عِلیّه) بودند. از میان فرزندان ایشان، حسین و محمد، در زمان حیات امام هادی علیهالسلام درگذشتند و پسر دیگر ایشان به نام جعفر، بعد از شهادت برادرش، امام حسن عسکری علیهالسلام ، ادعای امامت کرد و به جعفر کذاب معروف شد.1
شیخ مفید مىگوید: ما او را به جز قائم فرزندى دیگر نمىدانیم. بدرستى كه كریمترین و سخىترین مردم عصر خود بود و در روایات است كه: روزى در مجلس عبیداله بن خاقان كه متولى املاك و خراج شهر قم بود ذكر علویان و مذهب ایشان به میان آمد. همگان بناى بر عداوت و دشنام اهل بیت نهادند اما، آنگاه كه سخن به «امام هادى» رسید، عبیدالله بن خاقان گفت: «من، در سامرا مردى را چون ابومحمدالحسنالعسكرى بن على نقى» از علویان در سیرت و عفاف و بزرگوارى ندیده و نمىشناسم.» و همو نقل كرد كه روزى، در مجلس پدرم ایستاده بودم كه حاجبان خبر ورود ابومحمد بن الرضا (ع) را دادند. من در عجب ماندم از اینكه حاجبان در حضور پدر من بر خلاف معمول این میهمان تازه وارد را به كنیه خواندند. چرا كه نزد او هیچ كس را جز خلیفه و یا ولیعهد به كنیه صدا نمىكردند.
دیدم مردى گندمگون ، بلند بالا و زیباروى با هیاتى خاص وارد شد. پدرم از جاى برخاست و به پیشباز او رفت. چنانكه هیچكس را بسان او اكرام نكرده بود. دستبر گردن او انداخت و روى سینهاش را بوسید و وى را بر بلنداى مجلس نشاند و خود نزد وى به ادب بنشست. با وى سخن مىگفت و خود را فداى او مىساخت. آنگاه كه این میهمان گرامى پدرم رفت، از حاجبان و غلامان پرسیدم: واى بر شما! كه بود كه شما در نزد پدرم او را به كنیه خواندید؟
گفتند: آن مرد از علویان بود. او را حسن بن على مىخوانند. معروف به ابنالرضا. در عجب مانده بودم از آنچه دیدم و آنچه پدرم در حق او روا داشت تا شب هنگام كه فرصتى براى گفتگو با پدر دست داد. چون نماز به جاى آورد و بنشست نزد او رفتم و آنچه را كه دیده بودم با وى در میان نهادم و پرسیدم: آن مرد كه بود كه بامداد نزد تو آمد و او را با اكرام تمام بدرقه كردى و خود را و مادر و پدر را فداى وى كردى؟ گفت: اى پسر! او امام زمان است و رافضیان او را به امامتخود پذیرفتهاند.
او حسن عسكرى بن على نقى معروف به ابن الرضا است. آنگاه زمانى خاموش شد و سپس ادامه داد:
اى پسر! اگر خلاف و امامت و حكومت از خلفاى بنىعباس زایل شود، از بنىهاشم هیچكس به قدر او شایسته خلافت نیست. به سبب فضل و عفاف و اخلاق نیكو كه در وى جمع است. اگر پدر وى را مىدیدى درمىیافتى كه بس بزرگ و فاضل است. ازاین رو نزد من هیچكس از بنىهاشم و قاضیان و فقها به اندازه وى در خور تعظیم و اكرام و بزرگداشت نبود. قدرش نزد من آّنگاه بزرگ شد كه از میان دوست و دشمن هیچكس رانیافتم مگر آنكه ذكر نیكوى وى مىگفت و بر وى ثنا مىفرستاد.
گردآوری: شکوری - گروه دین و اندیشه تبیان
1.ابراهیم اخوی، بدر ذی الحجه
2. حسن بن حسین شیعی سبزواری، هادى اهل بیت(ع)
