تبیان، دستیار زندگی
شب نخست از ماه ربیع الاول از سال سیزدهم بعثت را «لیلة المبیت» گویند. در آن شب حضرت على علیه السلام به جاى رسول الله صلى الله علیه وآله در بستر ایشان خوابید. زیرا رسول الله صلى الله علیه وآله به وحى الهى دریافته بود كه مشركان و كفار مكه قصد كشتن او را دارن
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شبی برای ازخودگذشتن

امام علی علیه السلام

لیلة المبیت

سلام بر تو ای علی، وقتی كه در "لیلة المبیت" در بستر محمد صلی الله علیه و آْله خوابیدی و به استقبال مرگ رفتی و مرگ از ابهت تو گریخت!

شب نخست از ماه ربیع الاول از سال سیزدهم بعثت را «لیلة المبیت» گویند. در آن شب حضرت على علیه السلام به جاى رسول الله صلى الله علیه وآله در بستر ایشان خوابید. زیرا رسول الله صلى الله علیه وآله به وحى الهى دریافته بود كه مشركان و كفار مكه قصد كشتن او را دارند. لذا مأموریت یافت از شهر مكه خارج شده و مولى على علیه السلام را به جاى خویش قرار دهد1.

قرطبى ـ از علما و مفسران اهل سنّت ـ در این باره ذیل آیه 30 از سوره انفال «وَإِذْ یَمْكُرُ بِكَ الَّذِینَ كَفَرُواْ لِیُثْبِتُوكَ أَوْ یَقْتُلُوكَ أَوْ یُخْرِجُوكَ وَیَمْكُرُونَ وَیَمْكُرُ اللّهُ وَاللّهُ خَیْرُ الْمَاكِرِینَ»، گوید: این آیه در مورد گزارش اجتماع مشركان در دارالندوه است. آنان در آنجا در صدد مكر و خدعه نسبت به پیامبر صلى الله علیه وآله برآمده تصمیم گرفتند ایشان را بكشند. لذا كنار در منزل آن حضرت بیتوته كرده و منتظر خارج شدن ایشان شدند تا وقتى كه خارج شد او را بكشند. اما رسول خدا صلى الله علیه وآله به على بن ابیطالب فرموده بود كه در بستر او بخوابد و از خدا خواست كه وجود او را از آنان پوشیده بدارد2. خداوند چشمانشان را از او نابینا كرد. او از آن محل در حالى كه خواب مشركان را فراگرفته بود، خارج شد و بر سرهایشان خاك نهاد و رفت. وقتى صبح كردند، على بیرون آمده اطلاع داد كه كسى در منزل نیست. آنان دانستند كه رسول خدا صلى الله علیه وآله از دستشان نجات پیدا كرده و رفته است. قرطبى بعد از نقل این گزارش گوید: این ماجرا در سیره و غیر آن مشهور است3.

به هر طریق از این رخداد بى نظیر مى توان به نتایج ذیل پى برد: درجه ایثار فوق العاده امام على علیه السلام و تبعیت محض ایشان نسبت به فرامین الهى و نبوى صلى الله علیه وآله، و عشق و علاقه غیر قابل توصیف آن بزرگوار نسبت به رهبر و مقتداى خود و این نكته كه در مواردى كه خطر هست و نظام اسلامى را تهدید مى كند براى حفظ آن مى بایست بهترین شخصیتها حتى وجود مقدس على بن ابیطالب علیه السلام فدا گردد. نظیر آن را در ماجراى شهادت امام حسین علیه السلام براى حفظ اسلام مى توان یاد كرد. و این مطلب كه ظاهراً امام على علیه السلام همچنان كه در آیه مباهله بدان اشاره شده، نفس رسول الله صلى الله علیه وآله را نفس خویش و صیانت و حمایت از ایشان را صیانت و حمایت از خویش مى دیدند و در معرض خطر قرار گرفتن آن نفس قدسى را در معرض خطر قرار گرفتن نفس خویش مى دیدند.

از زاویه دیگر نیز مى‌توان گفت كه چون رسول خدا صلى الله علیه وآله نفس على علیه السلام را نفس خویش مى دید، براى مصون نگاهداشتن ریشه اسلام كه بستگى به حیات رسول خدا صلى الله علیه وآله داشت، از خویشتن خویش كه همان نفس قدسى على بن ابیطالب باشد، مایه گذاردند. و این به مكانت و ارزش غیر قابل ادراك و توصیف مولا على علیه السلام دلالت مى كند.4

تنظیم برای تبیان : حسین عسگری


1. براى توضیح بیشتر بنگرید به منتهى الامال، ج 1، ص 110، تا 112 (نشر هجرت); تفسیر قرطبى، ج 2، ص 21.

2. در متن عبارت آمده است: «و دعا الله عزوجل ان یعمى علیهم اثره».

3. الجامع لاحكام القرآن، ج 4، ص 397.

4. و نتایج دیگرى كه درك آن براى همگان از جمله نگارنده امكان ندارد.

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.