عید بنی‌اسرائیل و مسلمانان
روزهاى سرنوشتساز ملى و عیدهاى شادىبخش و نشاط آفرین دینى در نظرگاه جامعهها و تمدنهاى زنده و آگاه، هر كدام داراى شكوه و اهمیت و ارزش ویژهاى است و مردم خردمند و خردورز و آگاه به تناسب نقش هر یك از این روزهاى تاریخى در نجات و رستگارى و آزادى و رشد معنوى و اجتماعى آن جامعه و مردم، از دیرباز بر اساس راه و رسم مذهبى و ملى، مردمى و یا منطقهاى بدان روزها و عیدها بها مىدهند و فرا رسیدن آنها را گرامى مىدارند و روز شكوهبار«غدیر»و یا عید غدیر از دیرباز در نظر خدا و پیامبرش و نیز خاندان وحى و رسالت و توحیدگرایان و مسلمانان از ارزش و اهمیت وصف ناپذیرى بهرهور بوده و هماره به آن سخت بها مىدهند و آن را برترین و پر شكوهترین عید مذهبى و دینى مىنگرند.
این همه شكوه و عظمت براى این روز بزرگ چرا؟
از نظر آفریدگار هستى اهمیت این روز بزرگ به خاطر آن است كه در این روز سرنوشتساز به فرمان او،پیام آورش مدال شكوه و افتخار پیشوایى و رهبرى راستین را بر سینه على(ع)نشاند و تاج معنوى خلافت را بر سر سرفراز او نهاد و او را به عنوان امیر و امام و سررشتهدار دین و دنیاى مردم برگزید و به همین منظور فرشته وحى با پیام او به پیام آورش فرمود آمد و ضمن تسلیم گرمترین تبریك و تهنیت خدا به پیامبر و مردم توحیدگرا این آیه را آورد كه:هان اى مردم،امروز دین شما را برایتان كامل و نعمت خویشتن را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما به عنوان آیین جاودانه برگزیدم...
الیوم اكملت لكم دینكم و اتممت علیكم نعمتى و رضیت لكم الاسلام دینا... (سوره مائده،آیه 3) .
از دیدگاه پیامبر
و از نظر پیامبر اهمیت این روز پر شكوه تا آنجایى است كه:«حافظ ابو سعید»در كتاب خویش،«شرف المصطفى»از«احمد بن حنبل»و از«ابو سعید خدرى»آورده است كه:آن پیشواى بزرگ در روز عید غدیر مىفرمود:هان اى مردم،اینك به من تبریك بگویید،چرا كه خداى پر مهر در این روز بزرگ،هم نعمت بزرگ رسالت را به من ارزانى داشت و هم مقام والاى امامت راستین را به خاندانم.
«انه قال(ص)ـ یوم الغدیرـ هنئونى،ان الله تعالى خصنى بالنبوة و خص اهل بیتى بالإمامة»
و درست در این راستا بود كه یاران پیامبر،از جمله«عمر»و«ابو بكر»پیش آمدند و به امیر والایىها تبریك گفتند و تصریح كردند كه:خوشا به حالت،چقدر پر شكوه و زیباست برایت اى على!هان اى امیر مؤمنان!گوارا باد كه اینك مولا و سررشتهدار ما و هر زن و مرد توحیدگرا و با ایمانى شدهاى و خدا و پیامبرش تو را به این مقام بلند و پر شكوه برگزیدهاند...
«و عمر یهنئى علیا بقوله:«طوبى لك»او:«بخ بخ»،او«هنیئا لك»،اصبحت مولاى و مولى كل مؤمن و مؤمنة»
از ششمین امام نور آوردهاند كه پیامبر در اهمیت این روز بزرگ فرمود:
«یوم غدیر خم افضل اعیاد أمتى،و هو الیوم الذى امرنى الله بنصب اخى على بن ابى طالب علما لأمتى یهتدون به من بعدى،و هو الیوم الذى اكمل فیه الدین،و أتم على أمتى فیه النعمة،و رضى لهم الاسلام دینا»
روز پر شكوه «غدیر» از برترین عیدهاى مذهبى براى جامعه و امت من است، چرا كه در این روز پر بركت بود كه خدا به من فرمان داد تا برادرم على(علیه السلام)را به رهبرى راستین امت خویش برگزینم و به مردم روشنگرى كنم كه پس از من از او پیروى نمایند.و نیز در این روز بود كه خداى فرزانه دین خود را كامل و نعمت خویش را بر امت من تمام گردانید و خشنود گردید كه دین آنان اسلام باشد و خودشان مسلمان واقعى.
از نظرگاه خاندان رسالت
اما از دیدگاه پیشوایان راستین دین، روز «غدیر» بسیار پر شكوه و با عظمت است و به همین دلیل هم خاندان وحى و رسالت، آن را گرامى مىداشتند و در این مورد نیز به پیامبر اقتدا داشتند.
در این مورد «فرات بن اخنف» آورده است كه: به حضرت صادق گفتم: فدایت گردم آیا براى مردم توحیدگرا و مسلمان عیدى پر شكوهتر از عید فطر و عید قربان و روز عرفه و روز جمعه آمده است؟
فرمود: آرى، برترین، شریفترین و پر شكوهترین عید نزد خدا، همان روزى است كه خدا در آن روز دین خود را كامل ساخت و به پیامبر و مردم پیام فرستاد كه: «الیوم اكملت لكم دینكم...»
پرسیدم: سرورم این روز كدام است؟
فرمود: فرات! پیامبران پیشین هر كدام مىخواستند براى خود جانشینى برگزینند، به دستور خدا روزى مردم را گرد مىآوردند و برترین فرد امت خویش را به دستور خدا به امامت بر مىگزیدند و آن روز را روز عید اعلام مىداشتند و آن روز، همان روز شكوهبارى است كه خدا على را به امامت مردم برگزید و بدین وسیله دین خود را كامل ساخت و نعمت خویشتن را بر آنان تمام گردانید...
گفتم: سرورم، این روز كدامین روز است؟
فرمود: در میان بنىاسرائیل گاه روز شنبه اتفاق افتاد و گاه یكشنبه و گاه دوشنبه... اما در اسلام روز عید غدیر مىباشد.
پرسیدم: در این روز بزرگ چه كارى باید براى تقرب به خدا انجام داد؟
فرمود: فرات روز عید غدیر، روز پرستش خدا، روز نماز و نیایش، روز سپاس و ستایش خدا و روز شادى و شادمانى است، چرا كه خدا در این روز به خاطر گزینش امامان خاندان وحى و رسالت به رهبرى و سررشتهدارى دین و دنیاى شما، بر مردم نعمتى گران ارزانى داشت. به همین دلیل در سپاس به بارگاه خدا دوست مىدارم شما روزه بدارید.
«قال: هو یوم عبادة و صلاة و شكر لله و حمد له، و سرور لما من الله به علیكم من ولایتنا، فانى احب لكم ان تصوموا.»
گفتنى است كه روایات رسیده در این مورد بسیار است و به همین دلیل هم پیروان مذهب اهل بیت از دیرباز در عراق، ایران، هند، پاكستان، سوریه، لبنان و دیگر كشورها و شهرهاى كوچك و بزرگى كه در آن زندگى مىكنند، این روز بزرگ را جشن مىگیرند و عید مىدانند و آن را گرامى مىدارند.
در آفریقا، به ویژه مراكش و مغرب عربى نیز در عصر فاطمیان و ادریسیان و سلسلههاى شیعه، این روز، سخت گرامى داشته مىشد و دولت و ملت جشنهاى پر شكوهى در آن روز بر پا مىداشتند، اما با گذشت زمان و پیدایش دگرگونىهاى نامطلوب این عید بزرگ دینى و انسانى ـ كه روز عدالت و آزادى و والایى و شایسته سالارى است در برخى كشورهاى عربى و آفریقایى به دست فراموشى سپرده شد كه به باور من باید این روز را بسیار گرامى داشت و نسبت به دیگر عیدهاى مذهبى و ملى آن را برتر شمرد و جشنهاى پر شكوهى بر پا ساخت، چرا كه روز غدیر روز بسیار پر شكوهى است، روز یادآورى عدالت، آزادى، تقوا، پارسایى، آزادگى، بزرگمنشى، والایى، كرامت امنیت و ارزش‌هاى والایى است كه امیرمؤمنان و راه رسم آزادمنشانه و مردمى او در زندگى سمبل و تجلیگاه آن بود و باید به هوش بود كه از این روز بزرگ و اصل انسانساز امامت عادلانه و آسمانى دوازده امام معصوم سوء استفاده نشود و دیگران را با انواع شگردها در شمار آنان جا نزنند كه پیامبر فرمود: جانشینان راستین من دوازده تن هستند، نخستین آنان على است و آخرین آنان مهدىـ كه درود خدا بر همه آنان باد.
برگرفته از كتاب امام على(علیه السلام) از ولادت تا شهادت، سید محمد كاظم قزوینى، ص 407 .
