تبیان، دستیار زندگی
ما قرآن را به سوی تو نازل كردیم تا بیان كنی برای مردم آن چه به آنان نازل شده، باشد كه آنان تفكر كنند....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بیا یه کم فکر کنیم!

قرآن

سلسله مباحث پیرامون عقل و دین و ارتباط این دو طی چندین مقاله مستقل به شرح ذیل در بخش مقالات فلسفی تقدیم شما  شد و الحمدلله با استقبال شما روبرو گردید:

دانشگاه اسلامی!!!

دین یعنی چی؟

عقل رحمانی یا نفسانی؟

عاقل دین دار

همین جوری نمی شه!

برادرهای دو قلو!

ایست! دیگه نه!!

اکنون آخرین بخش از این مجموعه تقدیم می گردد. در اهمیت و اعتبار عقل و تفکر همین بس که در قرآن کریم بارها در آیات گوناگون به اندیشیدن در مسائل مختلف و آیات الهی توصیه شده است.

در یك جا می فرماید:

« و أنزلنا إلیك الذّكر لتبیّن للنّاس ما نزّل الیهم و لعلّهم یتفکّرون » (سوره نحل، آیه 44)

معنای، آیه شریفه این است: « ما قرآن را به سوی تو نازل كردیم تا بیان كنی برای مردم آن چه به آنان نازل شده، باشد كه آنان تفكر كنند.»

در جایی دیگر می فرماید:

«...و تلك الامثال نضربها للنّاس لعلّهم یتفکّرون » (سوره حشر، آیه 21)

خدای بزرگ می فرماید: « این مثل ها را برای انسان ها بیان می كنیم، باشد كه آنان اهل فكرت باشند و در آنها تفكر نمایند.»

در اهمیت و اعتبار عقل و تفکر همین بس که در قرآن کریم بارها در آیات گوناگون به اندیشیدن در مسائل مختلف و آیات الهی توصیه شده است.

قرآن كریم در زمینه تعقل می فرماید:

« انّا أنزلناه قرآناً عربیّاً لّعلّکم تعقلون » (سوره یوسف، آیه 2)

یعنی: « این قرآن كریم را ما به صورت كتاب عربی فرستادیم، باشد كه شما (با تعلیمات آن) عقل و هوش بیابید و معارف آن را تعقل كنید.»

در آیه ای دیگر در عظمت و شرافت قرآن می فرماید:

« لقد أنزلنا الیكم كتاباً فیه ذكركم أفلا تعقلون » (سوره انبیاء، آیه 10)

همانا ما به سویتان كتابی كه مایه شرافت و عزت شما است، فرستادیم. آیا نباید در این كتاب بزرگ تعقل كرده و حقایق آن را فهم كنید.

در آیه نورانی دیگری، سیر تكاملی جسم انسانی را تشریح می كند و آن گاه می فرماید، در این ها تعقل كنید.

« هو الذی خلقكم مّن تراب ثمّ من نّطفة ثمّ من علقة ثمّ یخرجكم طفلاً ثمّ لتبلغوا أشدّكم ثمّ لتكونوا شیوخاً و منكم مّن یتوفّی من قبل و لتبلغوا اجلاً مّسمّی و لعلّکم تعقلون »

(سوره غافر، آیه 67)

می فرماید: « اوست خدایی كه شما را از خاك _ ناچیز _ بیافرید و سپس از قطره آب نطفه و آنگاه از خون بسته علقه، پس شما را از رحم مادر به صورت طفلی بیرون آورد تا آن كه به سن رشد و كمال برسید و باز پیری سالخورده شوید و برخی از شما از سن پیری وفات كنید و همه به اجل معین خود _ این چنین كردیم تا _ مگر قدرت خدا را تعقل كنید.»

خدای كریم، زنده و میرانده شدن زمین را نیز سزاوار تعقل می داند و می فرماید:

« اعلموا انّ الله یحی الارض بعد موتها قد بیّنّا لكم الآیات لعلّکم تعقلون » (سوره حدید، آیه 17)

بدانید كه زمین را خدا پس از مرگ زنده می گرداند. ما آیات و ادله قدرت خود را برای شما بیان كردیم تا مگر فكر و عقل به كار ببندید.

همچنین در بسیاری از موارد نیز کسانی را که اهل اندیشه و تفکر نیستند، به شدّت مورد توبیخ قرار می دهد و می فرماید: افلا یتدبّرون؛ آیا پس تدبیر نمی کنید؟!!، افلا یتفکّرون؛ آیا پس تفکّر نمی کنید؟!!، افلا یعقلون؛ آیا پس تعقّل نمی کنید؟!! و عباراتی از این دست. پس می توان چنین نتیجه گرفت که:

قرآن و روایات همگی بر آن دلالت دارد که عقل در قلمرو دین از اهمیت به سزایی برخوردار است و توجّه بسیاری بدان شده است!

رادفر

کارشناس فلسفه اسلامی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.