آشنایی با علوم حدیث
(11)
فقه الحدیث
دانش تخصصی فهمیدن حرفهای امام
آنچه كه در رویارویی با یك روایت مهم جلوه میكند تنها مستند بودن آن نیست، بلكه كنكاش در محتوای آن نیز امری بس مهم است.
از آنجا كه احادیث معصومین دربرگیرنده بحثهای عمیقی در موضوعات عقلی و اعتقادی همچون خداشناسى و... هستند، چگونگى رهیافت به این معارف، نیازمند رعایت قواعد و اصولی است كه در فقه الحدیث بررسى مىشوند.
تحلیل و بررسی متن و محتوای یك حدیث از دو جنبه اهمیت دارد:
1- موافقت و مطابقت آن با سایر نصوص مانند قرآن.
2- استخراج و فهم محتوا و مدلولهای آن.
در این بررسی، اگر محتوای روایت مخالف با نصی چون قرآن باشد، در صورت عدم امكان تفسیر آن یا جمع میان آن دو، روایت از گردونهی عمل و اعتنا خارج میگردد.
بسیاری از روایات، همچون آیات قرآن مجید، نیازمند توضیح و تفسیر میباشند كه این امر مهم نیز توسط متخصص علمی چون "فقه الحدیث" مرتفع میگردد.
از اینجا دلیل نام گذاری این دانش به این اسم نیز آشكار می گردد، چرا كه فقه در لغت به معنای دانایی و زیركی است، لذا فقه الحدیث به معنای دقت و تلاش برای فهمیدن و اسنتباط حدیث خواهد بود كه به تعبیری میتوان آن را "علم تفسیر حدیث" نامید.
قابل ذكر است كه از این دانش به "درایت الحدیث" نیز یاد میشود كه از نظر لغوی به همان معناست، البته برخی از دانشمندان این عرصه قائل به تفاوت میان آن دو شده و معتقدند كه آنها دو علم جداگانهاند. تفصیل این نظرات در كتابهای مبسوط آمده است.
پیوند به :
علمی برای زیر و رو كردن بعضیها!