تبیان، دستیار زندگی
در حالی که شورایاران با انتخاب هیئت رئیسه در ۳۵۴ محله تهران، وارد دومین سال از چهارمین دوره فعالیت خود شدند، رئیس ستاد هماهنگی شورایاری های تهران درباره اولویت های این نهاد اجتماعی سخن گفت.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شناسایی ۵۴ محله پرآسیب در تهران


در حالی که شورایاران با انتخاب هیئت رئیسه در ۳۵۴ محله تهران، وارد دومین سال از چهارمین دوره فعالیت خود شدند، رئیس ستاد هماهنگی شورایاری های تهران درباره اولویت های این نهاد اجتماعی سخن گفت.

بخش اجتماعی تبیان
محله پرآسیب


پس از گذشت یک سال از آغاز فعالیت دور جدید شورایاران، این نهاد تاثیرگذار اجتماعی در روزهای پایانی مرداد ماه با انتخاب هیئت رئیسه شورایاری های ۳۵۴ محله تهران، وارد دومین سال از چهارمین دوره فعالیت خود شد؛ محل برگزاری این انتخابات باغ موزه دفاع مقدس بود و با حضور اعضای شورای شهر تهران در چهار روز برگزار شد.
مرتضی طلایی نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران و رئیس ستاد هماهنگی شورایاری های شهر تهران درباره ظرفیت های شورایاری در ارتقاء فرهنگ بومی و دینی صحبت کرد که در ادامه می خوانید.
وی با اشاره به میزان ارتباط شورایاری ها و شورای شهر و اینکه چقدر از اهداف مشترک این دو نهاد محقق شده، گفت: خوشبختانه در دوره چهارم شورای شهر، این نهاد نسبت به شورایاری ها حساس شده است. در دوره های قبل صرفا یک ستاد وجود داشت که یک رئیس کارها را انجام می داد و شورای شهر در زمینه شورایاری ها ورود خاصی نداشت، اما در شورای چهارم با تاکید بر اهمیت شورایاری ها و نگاه مناسب اعضای شورای شهر این ورود پررنگ شده است. امروز کوچکترین حرکت شورایاری ها رصد می شود و شورای شهر و جامعه نسبت به این موضوع حساس شده است. حالا ما باید مسیر حرکت را به سمتی ببریم که این حساسیت را به سمت خروجی هدایت کنیم.
مرتضی طلایی در پاسخ به این سوال که شورای شهر چقدر از ظرفیت شورایاری ها استفاده می کند و آیا شما از روند موجود راضی هستید؟ توضیح داد: اعتقادم این است که اگر برآیند انتخابات شوراهای محلی به گونه ای باشد که زمینه حضور نخبگان و سرمایه های محلی فراهم شود، اگر طراحی آن به گونه ای باشد که زمینه ورود همه نهادها را فراهم کند و از همه اقشار و بخش ها مانند مسجد و بسیج و پایگاه های مختلف اجتماعی نمایندگانی حضور داشته باشند، این مهم می تواند پایه و شاکله شکل دهی شوراهای بالادست باشد. بعد با همین ساختار و سازمان شورای منطقه و شورای شهر تشکیل شود. اگر این اتفاق بیفتد شورای شهر توجه اش به شورای محله بیشتر و بیشتر خواهد بود، چون خودش برآمده از شورای محله است.
نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران تاکید کرد: این راهکار اساسی است. اما در حال حاضر این ساختار را نداریم، به همین دلیل تصمیم ما این است که از همه ظرفیت ها برای توجه افکار عمومی، شورای شهر، شهرداری ها، دولتمردان و مجلس شورای اسلامی به شورایاری ها بهره ببریم و از هر بهانه که دست می دهد برای توجه دادن بخش های مختلف به این نهاد استفاده کنیم. امروز فاصله انتظار ما از شورای شهر برای توجه به شورایاری ها و انتظار از شهرداری صادقانه خیلی زیاد است اما روند، روند رو به جلویی است.


ظرفیت بالای شورایاری ها برای رفتارسازی اجتماعی

رئیس ستاد هماهنگی شورایاری های شهر تهران با اشاره به انتظارات از شورایاری ها و پتانسیل این نهاد مردمی گفت: یک انتظار ما از مدیریت شهری رفتارسازی است و به نظر می رسد همان طور که اشاره شد، می توان از شورایاری ها برای برآوردن این مهم نهایت بهره را برد. خانواده محور بودن برنامه های شورایارها بر همین اساس طراحی شده و آن ها بیشترین ظرفیت را برای تحقق رفتارسازی اجتماعی را دارند؛ اگر این ها از محله ها شروع شود، ما حتی در زمینه مقابله با آسیب های اجتماعی هم بسیار موفق خواهیم بود.
وی اضافه کرد: ما در یکی دو سال اخیر چندین تفاهم نامه با آموزش و پرورش، قوه قضائیه، نیروی انتظامی، سازمان تبلیغات و... و موافقت نامه هایی را مبادله کردیم، در شهرداری با بازیافت پسماند، زیباسازی و میادین میوه و تره بار مذاکره کردیم، برای اینکه بخش رفتارسازی را که آموزش مردم است به شورای محلات منتقل کنیم.

اگر دنبال این هستیم که رفتارسازی را در جامعه به نتیجه برسانیم لازمه اش این است که نیروهای محلی را با محوریت مساجد و بسیج و سایر نهادهای محلی فعال کنیم و به آن ها بگوییم که چه کنند


نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه باید از ظرفیت مساجد و پایگاه های مذهبی برای رفتارسازی نهایت استفاده صورت گیرد، توضیح داد: اگر دنبال این هستیم که رفتارسازی را در جامعه به نتیجه برسانیم لازمه اش این است که نیروهای محلی را با محوریت مساجد و بسیج و سایر نهادهای محلی فعال کنیم و به آن ها بگوییم که چه کنند. یعنی نظام جامع آموزش داشته باشند، هدف گذاری داشته باشند و گام به گام با اتقضائات محلی و متناسب با یک نگاه یکپارچه حرکت کنند.
طلایی تاکید کرد: ما باید به اقتضائات محلی مانند آداب، سنن، قومیت ها، به زبان ها و گویش های محلی و محله ای توجه کنیم و محل را با یک نظام آموزشی برای رفتارسازی پیش ببریم و محله دیگر را با نظام آموزشی دیگر، اما در نهایت باید همه این ها سرانجام به نظام مشترک آموزشی دست پیدا کند.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران افزود: من معتقدم ظرفیتی که در شورایاری ها داریم بستر خوبی است برای اینکه این امکان را فراهم کنیم که کار رفتار سازی، آموزش شهروندان را به شوراهای محلی واگذار کنیم.

شورایاری ها بهترین گزارش گران آسیب های اجتماعی محله ها هستند

مرتضی طلایی در پاسخ به این سوال که براساس برخی گزارش ها اشاره شده ۵درصد مردم شورایارها را می شناسند که آمار بسیار ناچیزی است؛ برای برون رفت از این امر و تحقق خواسته هایی که به آن اشاره کردید، چه باید کرد؟ گفت: این نظرسنجی مربوط به سال۹۱ است، که دانشگاه تهران برگزار کرد. ما در همین مسیری که عرض کردم برای استفاده از ظرفیت ها حرکت کردیم و در نظرسنجی جدید در سال۹۴ که بار دیگر دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران انجام داد این عدد به بالای ۲۰درصد رسید و میزان مراجعات از ۳درصد به ۱۳درصد رسیده است.
رئیس ستاد هماهنگی شورایاری های شهر تهران در ادامه گفت: روند حرکتی ما خوشبختانه در دوره چهارم مثبت بوده است. اوضاع به گونه ای بود که ما حتی در برگزاری انتخابات هم دچار مشکل شدیم، اما چون به سرعت جلو رفتیم و پا پس نکشیدیم دولت و مجلس برای برگزاری انتخابات موافقت کردند. در واقع ما این مخالفت و مقاومت را به فرصت تبدیل کردیم و برای اولین بار به صورت پررنگ بحث شورایاران در سطح ملی دیده شده است. در عین حال آن جاها که شوراهای محلی خوب کار کردند و با مردم همکاری داشتند، این عدد بالاتر رفته است و میزان مشارکت مردم و همراهی آن ها رشد چشمگیری داشته است.
طلایی اضافه کرد: هدفگذاری ما برای شورای شهر سقف ۵۰درصد است که نصف مردم با این نهاد و فعالیت های آن ها آشنایی داشته باشند.
نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران در پاسخ به این سوال که مراجعه شما به شورایاری های محلات بر اساس معضلات و مشکلات است یا برنامه زمانی مشخص، پاسخ داد: ما یک جدولی را برای سرکشی به محلات برای اعضای داوطلب شورای اسلامی شهر تهران تعیین کردیم و برنامه ما این است که در سال۹۵ حداقل هر محله دو بار توسط اعضای شورای شهر مورد بازدید قرار بگیرد.


شناسایی ۵۴ محله پرآسیب

طلایی تاکید کرد: ضمن اینکه کارشناسان شورا هم به محلات مراجعه مستمر دارند. همچنین محلاتی که آسیب های جدی دارند در اولویت هستند. ما ۵۴محله را در سطح تهران شناسایی کردیم که عقب ماندگی شان در مقایسه با دیگر محلات خیلی بیشتر است. ما با شهرداری هماهنگ کردیم که در یک طرح ضربتی این عقب ماندگی ها را جبران کند. عقب ماندگی در حوزه سرانه های مختلف مانند فضای مذهبی، تفریحی، فضای سبز و...
این عضو شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به نحوه مواجهه شورایارها با آسیب های اجتماعی گفت: ما در این زمینه به آن ها آموزش های لازم را دادیم که مثلا بحث های تقویت بنیان های مذهبی، طلاق، اختلافات خانوادگی و اعتیاد را در محلات جدی بگیرند. اکنون یکسری از محلات کانون های «ان ای» را در زمینه مقابله با اعتیاد هماهنگ کردند، آموزش برای نیفتادن در دام اعتیاد و... یا تاکید شده که مسائل خانوادگی را از طریق مشاوره گسترش دهند.

ما مدیریت یکپارچه را طراحی کردیم تا از اختلافات و موازی کاری جلوگیری شود اما یک عزم جدی برای دستگاه های بالادستی نیاز داریم. ما باید همه این ها را جانمایی کنیم


نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران افزود: پس یک بخش از فعالیت شورایاری ها حوزه ارتقاء فرهنگ عمومی، مذهبی، انقلابی و مناسبتی است و از سوی دیگر دنبال این هستند که سد دفاعی در برابر آسیب های اجتماعی در محله ها ایجاد کنند. از نظر ما میزان موفقت یک شورایاری در محله، کاهش این آسیب ها در آن محله است. شورایاران نیازمند یک نظام جامع آموزش هستند. باید پشتیبانی های لازم برای آن ها صورت گیرد. در این صورت ظرفیت فعال تر شدن خواهند داشت. این نهاد مردمی ظرفیت مدیریت بر مسائل محلی را به طور کامل در کنار دیگر نهادهای محلی دارد و در صورت تقویت روابطش با پایگاه های مذهبی بسیار اثربخش خواهد شد.


مسجد باید در محلات در قله باشد

مرتضی طلایی در ادامه گفت: باید کمک کنیم نهاد مردمی شورایاری هم قانون مند شود، هم ریل گذاری هایش درست شود، هم به خودباوری برسد و هم با سیستم های نظارتی از آسیب پذیری هایش کاسته شود. در این صورت بهترین مدلی است که در سراسر کشور می تواند باعث مدیریت محلی شود. در حال حاضر تعامل بین مسجد و هیئت و بسیج و کانون های فرهنگی با چالش هایی روبه روست و شورایاری می تواند با ظرفیت ها و تعاریفی که دارد، حلقه وصل باشد.
وی افزود: ما مدیریت یکپارچه را طراحی کردیم تا از اختلافات و موازی کاری جلوگیری شود اما یک عزم جدی برای دستگاه های بالادستی نیاز داریم. ما باید همه این ها را جانمایی کنیم. نگاه ما این است که همه چیز باید از مسجد بیرون بیاید و مسجد منبع ما باشد. هیچ نهادی نباید اقدامی موازی یا تداخل با مسجد انجام دهد و داشته باشد، همه باید در امتداد کار مسجد کار کنند. اینجاست که همه چیز معنا پیدا می کنند.
نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: در این صورت انسجام محلی شکل می گیرد و تاکید دارم که مسجد در محلات باید در قله باشد. کار وقتی شکل گرفت دیگر می شود مشکلات را محلی رفع کرد.
طلایی ادامه داد: آسیب های اجتماعی در محلات ما بزرگترین چالش هستند؛ کودکان خیابانی، تکدی گری، طلاق، اعتیاد. برای اینکه این آسیب ها نیاید در سطح شهر، باید از مدیریت محلی و نگاه محلی استفاده شود. دوم برای ارتقاء برنامه های فرهنگی و مذهبی نیاز به توجه به خانواده و خانواده محوری است. باید تفکر خانواده محوری را مدنظر قرار دهیم. مسجد خانواده محور، هیئت خانواده محور و... تصور کنید هیئت مذهبی می خواهد مراسم برگزار کند، فضا به گونه ای شود که خانوادگی به هیئت برویم. در این صورت این هیئت کارکرد مطلوبی را برای پاسخ به نیازهای امروز خواهد داشت.

تاکید شورایاری ها بر سه حوزه هویتی

رئیس ستاد هماهنگی شورایاری های شهر تهران در ادامه گفت: ما اولویت در جهت گیری های شورایاری ها و اهتمام به مسائل گوناگون را مشخص کردیم، یعنی رسالت شورایاری ها را تعریف کرده ایم که این تعریف سه حوزه اصلی را در بر می گیرد؛ اهتمام به هویت دینی، هویت ملی و هویت محله ای.
طلایی افزود: سپس برای هر کدام یک برنامه طراحی کردیم که کارها بر اساس آن برنامه و جدول پیش برود. به طور مثال اینکه شورایار برای هویت دینی و ملی چه کارهایی را باید انجام دهد. در وهله دوم نظام خانوادگی و آموزش را اولویت قرار دادیم و به طور مصداقی گفتیم در یادواره شهدا فعال شوند و با تعاملاتی که دارند برنامه های محلی برگزار کنند. اکنون شورایاران برای تشییع و تدفین شهدای گمنام در بوستان های محل فعال هستند. در فعالیت های ماه محرم، رمضان، اعتکاف ها و... شورایاری ها حضور جدی و مستقیم دارند. در واقع یک بسته از برنامه های مختلفی که در راستای اقتضائات محلی انجام می شود، طراحی شده و در اختیار شورایارها قرار گرفته است.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران تاکید کرد: البته همه این ها نسبی است و هر کجا که شهرداری ورود جدی تری داشته و معاونت های اجتماعی بیشتر حضور دارند و خود اعضای شورایاری ها هم ورود با برنامه، متمرکز و بیشتری داشته اند و هماهنگی بیشتری با مردم صورت گرفته، نتیجه کار بهتر بوده است.
طلایی با بیان این مطلب که با این حال من آینده شورایاری ها را به فضل الهی مناسب می دانم، گفت: معتقدم اگر همدلی بین همه مجموعه ها صورت گیرد، شاهد تقویت هویت های محلی، ملی و مذهبی در میان شهروندان سراسر کشور خواهیم بود. مهم ورود جدی همه دستگاه ها، هماهنگی های قطعی و حرکت بر اساس یک برنامه زمانی و کارشناسانه است.



منبع: مهر