جمعیت ایران پیش به سمت پیری
امید به زندگی یكی از شاخص‌های رفاه اجتماعی به حساب می‌آید با وجود این زمانی می‌توان ادعا كرد عمر بیشتر به معنای بالا رفتن سطح رفاه یك جامعه است كه از سال‌های طولانی بیماری افراد كاسته شود.
در حالی معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت اعلام كرد كه می‌توان امید به زندگی را در ایران از 75 سال كنونی به 80 سال افزایش داد كه نتیجه بررسی‌های جهانی كه به تازگی منتشر شده نشان می‌دهد با وجود افزایش امید به زندگی، مردم سال‌های طولانی‌تری را با بیماری سپری می‌كنند. افزایش امید به زندگی یكی از شاخص‌های رفاه اجتماعی به حساب می‌آید با وجود این زمانی می‌توان ادعا كرد عمر بیشتر به معنای بالا رفتن سطح رفاه یك جامعه است كه از سال‌های طولانی بیماری افراد كاسته شود.
در گذشته پیری و كهنسالی برای مردم از سنین 50 سالگی آغاز می‌شد و رسیدن به 80 سالگی و مرگ در این سن شانس بزرگی بود كه نصیب هر كسی نمی‌شد. انسان‌ها در زمانی نه چندان دور (كمتر از صد سال در دنیا و كمتر از پنجاه سال در ایران) از لحظه تولد تا زمان مرگ مخاطرات مختلفی را پشت سر می‌گذاشتند و همه آنها موفق نمی‌شدند با بیماری، قحطی، جنگ و هزاران بلای طبیعی و غیر طبیعی دیگر مبارزه كرده و از این جدال موفق بیرون بیایند. در حدود یك قرن پیش اما با وقوع انقلاب صنعتی وضعیت زندگی افراد به‌طور كامل متحول شد. ابتدا با رشد شهرنشینی و صنعت در نتیجه انقلاب صنعتی شهرها پیشرفته‌تر شدند و به دنبال آن امكانات رفاهی و بهداشتی نیز رشد كرد.
افزایش امید به زندگی در ایران
از سال 57 و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا امروز كه 37 سال از این تاریخ می‌گذرد شاخص‌های رفاه و توسعه در كشور ما در حال صعود است. در سال 57 شاخص‌های توسعه در ایران وضعیت مناسبی نداشت و بیشترین دلیل افول این فاكتورها بالا بودن سطح مرگ ومیر افراد و امید به زندگی بین 55 تا 65 سالی بود كه هر ایرانی عمر می‌كرد و این با مقیاس جهانی و در مقایسه با كشورهای توسعه یافته مانند سوئد كه متوسط امید به زندگی در آن 85 سال بود قابل‌قیاس نبود.
بررسی‌ها در ایران نشان می‌دهد با وجود افزایش طول عمر افراد و رسیدن شاخص امید به زندگی به 75 سال، كیفیت زندگی سالم رشدی نداشته است
با این وجود به تدریج نه تنها در زمینه میزان مرگ و میر افراد در كهنسالی بلكه در تعداد نوزادانی كه متولد می‌شوند نیز با رشد بهداشت و درمان شاهد كم شدن مرگ و میر و افزایش متوسط طول عمر افراد بودیم. آمارها حاكی از آن است كه در دهه 70 در ایران امید به زندگی به 70 سال رسید و بعد از آن در سال‌های انتهایی دهه 80 و ابتدای سال‌های 90 وزارت بهداشت اعلام كرد، شاخص امید به زندگی در ایران به 75 سال رسیده است. با این وجود هنوز تا رسیدن به سطح آرمانی و حتی خوب فاصله زیادی داریم و به همین دلیل هم روز گذشته معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: با اهمیت به تحقیقات می‌توان علاوه بر كاهش مرگ و میر و كاهش ابتلا به بیماری‌ها امید به زندگی را در كشور از 75 سال كنونی به 80 سال افزایش داد. رضا ملك‌زاده افزود: یكی از اولویت‌های مهم ما پیشگیری از بیماری‌های غیرمزمن و واگیر است كه می‌توان با تحقیق و پژوهش 80 درصد این مرگ و میر‌ها را عقب بیندازیم.
15 سال دیگر با پدیده سالمندی روبهرو می‌شویم
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان درباره بررسی شاخص‌های رفاه اجتماعی می‌گوید: وضعیت سلامت و ارزیابی فرد از زندگی (كه دوپارامتر وجود عواطف مثبت در زندگی و نداشتن عواطف منفی دارد) دو شاخصی هستند كه در بررسی سطح امید به زندگی افراد مورد بررسی قرار می‌گیرد. فرید براتی‌سده با اشاره به شاخص امید به زندگی، در ادامه گفت: در این سال‌ها با وجود افزایش امید به زندگی شاخص امید به زندگی سالم در جامعه پایین آمده است و آلودگی هوا، وضعیت اقتصادی و... همه در این امر موثر بوده‌اند. او درباره اهمیت توجه به فاكتورهای امید به زندگی برای سالمندان می‌افزاید: طبق آمارهایی كه از سرشماری‌های رسمی كشور از سال ۱۳۳۵به بعد داریم، از دهه ۳۰ تا به امروز آمار سالمندان ما رو به افزایش است. یكی از دلایل پدیدآمدن این موضوع بهبود وضعیت سلامتی در كشور و بالا رفتن امید به زندگی است. عامل دیگر كاهش نرخ زادآوری طی این سال‌ها به‌ویژه در دو دهه اخیر است كه تاثیر مستقیمی در نرخ سالمندی دارد. براتی می‌افزاید: صندوق جمعیت سازمان ملل‌متحد سال گذشته با همكاری مركز آمار ایران تحقیقی درباره پدیده سالمندی و افق آینده آن در كشور تهیه كرده‌اند كه در آن اشاره می‌كنند وضعیت سالمندی كنونی ایران و اینكه می‌گویند ما از ۱۵سال دیگر با پدیده سالمندی روبهرو هستیم احتمالا بیشتر مربوط به مسائل پزشكی و افزایش طول عمر در ایران است و بنابراین نیازمند برنامه‌ریزی و بسترسازی در این زمینه هستیم.
سال‌های بیشتر با بیماری
بنابر نتایج یك بررسی جدید، با وجود افزایش امید به زندگی در جهان، مردم دنیا سال‌های طولانی‌تری را در بیماری سپری می‌كنند. طبق این بررسی‌ها در حال حاضر بیماری‌های قلبی، عفونت دستگاه تنفسی و سكته مغزی از عمده‌ترین دلایل افت نرخ سلامتی در جهان هستند.
طبق آمارهایی كه از سرشماری‌های رسمی كشور از سال ۱۳۳۵به بعد داریم، از دهه ۳۰ تا به امروز آمار سالمندان ما رو به افزایش است. یكی از دلایل پدیدآمدن این موضوع بهبود وضعیت سلامتی در كشور و بالا رفتن امید به زندگی است
بنابر گزارش «لنست» از بیماری‌ها و آسیب‌های جدی در 188 كشور مختلف، امروزه مردم سراسر دنیا حتی در فقیرترین كشورها عمر طولانی‌تری دارند اما با این حال تركیبی از بیماری‌های كشنده و غیركشنده موجب كاهش سطح سلامت مردم جهان در طیفی وسیع شده است. بنابر این گزارش، متوسط نرخ امید به زندگی در سراسر جهان از سال 1990 تا 2013 میلادی برای زنان و مردان، 2/6 سال افزایش یافته در حالی كه نرخ «طول‌عمر سالم» - یعنی تعداد سال‌هایی كه می‌توان انتظار داشت فردی در شرایط سلامتی سپری كند، در این بازه زمانی 4/5 سال رشد داشته است.
كیفیت زندگی مردان در سالمندی بهتر از زنان
یك متخصص سلامت عمومی درباره تفاوت‌های طول عمر با طول عمر سالم می‌گوید: ما در كشورمان با اصطلاح طول و عرض عمر از این مفهوم استفاده می‌كنیم و طول زندگی به معنی تعداد سال‌هایی است كه فرد در قید حیات است در حالی كه عرض زندگی به كیفیت زندگی و نحوه زنده ماندن فرد توجه دارد و اینكه این زنده بودن به چه شكلی است؟ آیا با سلامتی و آسایش است یا همراه با انواع بیماری و فقر و محرومیت‌هاست. امیرمحمود حریرچی ادامه می‌دهد: بررسی‌ها در ایران نشان می‌دهد با وجود افزایش طول عمر افراد و رسیدن شاخص امید به زندگی به 75 سال، كیفیت زندگی سالم رشدی نداشته است. این مددكار اجتماعی می‌افزاید: برای افزایش عرض زندگی باید قبل از اینكه افراد وارد پروسه پیری شوند برای سالم وارد شدن آنها و كیفیت گذران زندگی در دوران پیری برنامه‌ریزی شود. حریرچی عنوان می‌كند: در آینده نزدیك یك سوم از جمیعت كشور را سالمندان تشكیل خواهند داد.
منبع :آرمان
