مأموریت بزرگ در برابر امواج تهاجم دشمن

حضرت آیت الله خامنه ای در دیدار روز چهارشنبه خود با اعضای هیات دولت  فرهنگ را اولویت دیگر این برهه از زمان برشمردند که با این رویکرد ماموریت بزرگی بر عهده جامعه است...

فرهنگ اساسی‌ترین عنصر انسانی است که او را از بدویت رهایی بخشیده و تبدیل به موجودی اجتماعی می‌کند. در تعریف این واژه آمده فرهنگ آن چیزی است که مردم با آن زندگی می‌کنند و به وسیلهٔ آموزش، به نسل بعدی منتقل می‌شود؛ همچنین فرهنگ راهکارهای شایع موجه در یک جامعه برای رفع هرگونه نیاز واقعی یا غیر واقعی محسوب می‌شود.
اندیشه‌ها، باورها، هنر، محصولات و هنجارهای هر جامعه‌ای که جزئی از فرهنگ آن محسوب می‌شود همواره در معرض خطراتی قرار دارد که در صورت بی‌توجهی تا پای نابودی کامل پیش خواهد رفت. همانگونه که اکنون از بسیاری از فرهنگ‌های کهن جوامع که طی هزاران سال شکل گرفته و مردم با تأسی از آن حیات اجتماعی خویش را حفظ کرده بودند چیزی نمانده است.
با توجه به تعریف فوق، آنچه که در حفظ هر تمدنی از گزند نفوذ باورها و اندیشه‌های بیگانه و نابودی ارزش‌های اصیل یک جامعه بسیار حائز اهمیت است، توجه به مقوله فرهنگ و انتقال آن در کامل‌ترین شکل و با حفظ تمام ارزش‌های راستین آن است. در این بین پیروی از اندیشه‌های بزرگان و طلایه‌داران هر جامعه‌ای چراغ راهی برای پیمودن این مسیر است که بدون آن هرچقدر هم تلاش کنیم چیزی جز آزمون و خطا نخواهد بود.

فرهنگ و محصولات فرهنگی مورد تأکید مقام معظم رهبری

حضرت آیت الله خامنه ای در دیدار روز چهارشنبه خود با اعضای هیات دولت  فرهنگ را اولویت دیگر این برهه از زمان برشمرده و خاطرنشان می‌کنند: "مشکلات اقتصادی موجب پریشانی فکر نمی شود اما مشکلات فرهنگی، گاه خواب را از انسان می رباید.
رهبر انقلاب، تولید محصولات فرهنگی سالم و جلوگیری از تولیدات مضر فرهنگی را دو وظیفه اصلی مسئولان برشمرده و می‌گویند: در همه کشورهای دنیا، از محصولات فرهنگی مراقبت می شود. بنابراین اگر برخی تولیدات اعم از نمایشی و مکتوب، با مبانی و اصول در تضاد هستند بدون رودربایستی جلوی آنها را بگیرید.
ایشان با رد کامل رهاسازی فرهنگی تأکید می‌کنند: عرصه فرهنگ باید براساس مبانی و شعارهای امام و انقلاب مدیریت و خوراک فرهنگی سالم برای جامعه تولید شود".
سخنان مقام معظم رهبری در این رابطه صراحتا به راهکارهایی اشاره می‌کند که ما را از شر تله‌های فرهنگی که در پیش رو داریم رهایی خواهد بخشید.
اکنون در شرایطی قرار داریم که عده‌ای تنها با استناد به ظواهری که از فرهنگ غربی مشاهده می‌کنند تیشه به ریشه درخت تنومند ایران اسلامی زده‌اند. بی‌آنکه نگاهی به بنیان‌های مستحکم و برنامه‌های جامع آن برای زندگی در همه اعصار داشته باشند. به همین دلیل است که در بسیاری از عرصه‌ها از هنر و ادبیات و رسانه گرفته تا تربیت نسل‌های آینده، اعتقادات، سبک پوشش و حتی مسئله‌ای مانند گذران اوقات فراغت ، شاهد بدعت گذاری‌هایی هستیم که هرچقدر هم برای جای انداختن آن در بین مردم تلاش شود جز وصله‌ای ناجور چیزی نخواهد بود.
همانگونه که مقام معظم رهبری بر فرهنگ و اهمیت محصولات فرهنگی تأکید می‌کنند باید در نظر داشت که در تولید محصولاتی که خوراک فکر هر جامعه‌ای را تأمین می‌کنند نهایت دقت به عمل آید. چرا که هر فرهنگی تنها در بستر زمان خویش و در تطابق با ویژگی‌های یک ملت است که رشد کرده و می‌بالد. فرهنگ عاریتی تنها درخت بی‌ریشه‌ای است که دیرزمانی نخواهد پایید و بالاخره سقوط خواهد کرد و تمام کسانی را که به او چنگ زده‌اند با خود به قعر دره خواهد برد.

فرهنگ در اندیشه امام خمینی (ره)

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عده‌ای از متفکران و نظریه‌پردازان بومی، به نقد نظریات توسعه غربی پرداختند و آن را در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بررسی کردند و مطابق شرایط و اقتضائات فرهنگی و اعتقادی جامعه خود، طرح جدید و الگوی مناسبی را ارائه دادند.
در بین این افراد، برجسته‌ترین فرد، امام‌خمینی(ره) است که با دریافت جامع از دین، استفاده از معارف دست اول قرآن و اهل‌بیت، تلفیق تجارب گذشتگان، درک تاریخی از الزام‌ها و نیازها و تحولات جامعه و پرکردن شکاف‌ها، رفع گسستگی‌ها و ایجاد پیوند بین فرهنگ و تفکر جامعه معاصر با فرهنگ و تفکر گذشته و احیای دیانت اسلام در وجوه سیاسی و اجتماعی، فردی و جمعی، دنیوی و اخروی، مادی و معنوی، توانست الگویی عملی را در زمینه نوسازی و توسعه جامعه در ابعاد مختلف ارائه کند.
در انـدیشة امام راحـــل (ره)، فرهنگ از گستره‌ای عمیق برخوردار است که در حـــوزة آن، همه رفتارها و نگـــــرش‌ها تعریف می‌شوند.
ایشان در زمینه فرهنگ، اهداف تضمین استقلال جامعه، معرفی صحیح احکام اسلام، مبارزه تا نفی کامل فرهنگ کفر، خود‌باوری در سایه فرهنگ، اصلاح ساختار نظام تربیتی، مقابله با تهاجم فرهنگی را برای آن ترسیم فرمودند.
امام خمینی (ره) در صحیفه نور مهم‌ترین راه تضمین استقلال یک ملت و رهایی کامل آن از دام شیطنت دشمنان را، اصلاح و استقلال فرهنگ آن ملت می‌داند و همچنین تربیت صحیح از نظر ایشان، بدون توجه جدی به فرهنگ اسلامی و شناسایی خطر هجوم فرهنگ بیگانه و انحرافات ناشی از آن، امکان‌پذیر نیست.

یکی از اهداف مهم در دفاع فرهنگی، ایجاد زمینه‌های سالم و مساعد به منظور عرضه و معرفی احکام اسلام است تاانسان‌ها در جوامع مختلف بتوانند بدون ابهام و پیرایه‌های غرض‌آلود اسلام رابشناسند. اکنون که در دوره هجوم اندیشه‌های مختلف از سرتاسر جهان هستیم در مجامعه علمی و دانشگاهی، باید این گفته را سرلوحه اقدامات خود قرار دهیم.
چرا که در چنین شرایطی برخورد اندیشه‌ها هیچ نتیجه‌ای نداشته و باید تنها به دنبال راهی برای ارائه صحیح ارزش‌های دینی باشیم. همانگونه که امام راحل(ره)، اعتقاد راسخ دارند که اگراحکام اسلام به‌ طور منطقی و درست عرضه شوند، دانشگاهیان با آغوش باز از آن استقبال خواهند کرد.
ایشان با علم به توانایی اسلام در ادارة جوامع بشری، احیای هویت اسلامی وسرمایه‌گذاری در این زمینه را از وظایف جمهوری اسلامی ایران می‌داند و در جنگ عقیده، معتقد به مرز جغرافیایی نیستند  و مبارزه را لازمة عرضه و ظهور اسلام در صحنه‌های بین‌المللی می‌دانند.
تربیت همواره مهم‌ترین دغدغه و اصل در زمینه انتقال فرهنگ محسوب می‌شود. به همین دلیل است که یکی از اهداف مهم انقلاب اسلامی در حوزة فرهنگ، اصلاح نظام تربیتی بر اساس مبانی و اصول اعتقادی اسلام است؛ نکته‌ای که همواره در اندیشه‌های امام راحل (ره) پررنگ است و آن را به ویژه در توجه به تعلیم و تربیت در سنین پایین مشاهده می‌کنیم.

یکی از نکاتی که در بازنگری اندیشه‌های امام خمینی (ره) در زمینه مقولات فرهنگی به آن بر می‌خوریم  این است که باید ریشه‌های فساد را قطع کرد و راه نفوذ اندیشه‌های ناصواب و ویران‌گر را بست.این مأموریت بزرگ به‌عهدة‌ فرهنگ جامعه است که با تقویت مبانی اعتقادی و اخلاقی جوانان سد محکمی در برابر امواج تهاجم دشمن برپا سازد.

اما متأسفانه در سال‌های اخیر تجلی ورود محصولات این فرهنگ عاریتی و عواقب زیان بار آن را در جامعه می‌بینیم. بدحجابی و تغییر سبک زندگی شاید بارزترین نمونه آن باشد که به شکل گسترده‌ای مشاهده می‌شود. زمانی که بسیاری از کارشناسان از عواقب ماهواره و گسترش بی‌قاعده شبکه‌های مجازی سخن می‌گفتند عده‌ای این نگرانی را بی‌جا می‌دانستند و با آن به مخالفت می‌پرداختند اما اکنون بر هیچکس پوشیده نیست که نتیجه این بی اعتنایی گریبان بسیاری از خانواده‌های ایرانی را گرفته است.
 بسیاری از ارزش‌هایی که سالیان سال شالوده خانواده ایرانی را تشکیل می‌دادند اکنون برای نسل جدید این جامعه ناشناخته‌اند. فرزندانی که چیزی از احترام به بزرگترها و مسئولیت‌پذیری نمی‌دانند، والدینی که با کوچکترین موضوعی طلاق را به حل مسئله ترجیح می‌دهند، تجمل‌گرایی، رخنه کردن فساد در میان جوانان و شیوع روابط نامشروع، اعتیاد ، دل بستن به خوشی‌های گذرا شاید کوچکترین عوارض غفلت از این محصولات باشد که هر کدام زندگی‌های بسیاری را به کام نابودی کشانده است.
لزوم توجه مسئولان همه دستگاه‌ها به این مقوله به ویژه مسئله نظارت بر روی محصولات فرهنگی به دلیل اثرات عمیقی که بر روی سبک زندگی دارند به خوبی در اندیشه و گفتار امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری جلوه‌گر است. با وجود چنین رهنمودهای روشنگری تنها اقدامی که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد عملی کردن این رهنمودهاست.